زنجیره کارهای اجرائی در بازرگانی خارجی در برگیرنده امور مختلف و متفاوت و در عین حال به هم پیوسته ای است که مدیران بازرگانی خارجی و تجار و کلیه اشخاص و شرکتهائی که به نحوی با واردات و صادرات کالا سر و کار دارند لزوماً از وقوف و کاربرد آن بی نیاز نمی باشند و بالطبع آگاهی از اطلاعات مورد نیاز در بازرگانی خارجی برای نامبردگان از ضروریات امر می باشد.
این مقاله با هدف ارائه مهمترین اطلاعات و مقررات و مسائل مختلف در بازرگانی خارجی در قالب آموزش بازرگانی تهیه شده و حاوی اطلاعات ، مفاهیم و واژه های بنیادی در مسائل اجرائی بازرگانی خارجی می باشد.
1- اینکوترمز (INCOTERMS) یا شرایط تجارت بین الملل :
در دهه 1930 میلادی اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) مطالعاتی را در زمینه تفسیر اصطلاحات تجاری به عمل آورد و مقرراتی را برای تفسیر یکنواخت اصطلاحات بازرگانی بین المللی در سال 1936 برقرار نمود كه به اینکوترمز معروف گشت.
اینکوترمز كه در برگیرنده اصطلاحات بازرگانی بین المللی است در واقع تعیین كننده ضوابط بین خریدار و فروشنده در معاملات تجاری است که آخرین آن اینکوترمز 2000 می باشد كه منتشر گردیده است.
اینکوترمز 2000 به چهار گروه اصلی طبقه بندی شده است :
1 ) گروه E : در این گروه فقط از یك واژه EXW به معنی تحویل كالا در نقطه عزیمت استفاده شده است. (نقطه عزیمت ممكن است محل كار، محل انبار، كارخانه، مزرعه و یا هر نقطه دیگری باشد كه توافق شده است.) فروشنده كاری نمی كند مگر واگذاری کالا در محل تعیین شده به خریدار.
2 ) گروه F : كه دارای سه واژه می باشد :
* FAS : كالا در كنار كشتی و روی اسكله در بندر بارگیری (مبداء) تحویل می گردد.
* FOB : كالا لزوماً باید روی عرشه كشتی و در مبداء تحویل گردد.
* FCA : كالا به شركت حمل در نقطه یا محل تعیین شده تحویل گردد.
3 ) گروه C كه در این گروه فروشنده مسئولیت انعقاد قرارداد حمل و پرداخت كرایه حمل كا لا تا مقصد را بعهده دارد و شامل اجزاء زیر است :
* CFR : فروشنده مسئولیت پرداخت كرایه حمل تا بندر تعیین شده در مقصد را قبول می كند.
* CPT : تحویل كالا با كرایه و یا هر نوع وسیله نقلیه تا محل تعیین شده در مقصد انجام می شود.
* CIF : فروشنده علاوه بر كرایه حمل ، مسئولیت انعقاد قراداد بیمه و پرداخت هزینه آن تا محل تعیین شده در مقصد را نیز عهده دار می شود.
* CIP : تحویل كالا با كرایه حمل و بیمه بدون كشتی و تا محل تعیین شده در مقصد انجام می شود.
4 ) گروه D : در این گروه فروشنده بیشترین مسئولیت را در معامله به عهده دارد در حالی كه كمترین مسئولیت متوجه خریدار است و اجزاء آن عبارتند از :
* DES : خریدار باید كالا را برای ورود ترخیص كند. ( تحویل كالا در عرشه كشتی و در مقصد )
* DEQ : ترخیص كالا از گمرک مقصد بعهده خریدار است . (تحویل كالا در اسكله و در مقصد)
* DAF : ترخیص كالا برای ورود بعهده فروشنده است. (تحویل كالا در مرز تعیین شده )
* DDU : تحویل كالا در محل تعیین شده در مقصد بدون ترخیص و بدون پرداخت حقوق گمركی آن
* DDP : ترخیص كالا برای ورود بعهده فروشنده می باشد. (تحویل كالا در انبار خریدار یا گمرك مقصد و پرداخت تمام حقوق و عوارض مربوطه)
3- تجارت متقابل (Counter trade) :
تجارت متقابل قدیمی ترین شیوه مبادلات تجاری است. در این نوع معاملات معمولاً قراردادها و مقاوله نامه هایی بین دو دولت انجام می پذیرد و بانكهای مركزی دو دولت با افتتاح حساب های ویژه نسبت به عملیات تجاری و مالی اقدام می كنند.
شیوه های مهم تجارت متقابل که توسط شرکت حمل و نقل بین المللی گیتی رسان بیان شده است عبارتند از :
الف: معاملات دو جانبه (فروشنده خریدار) در اینگونه معاملات فروشنده یا صادركننده در ازاء كالائی كه به طرف دیگر می دهد صد در صد كالا دریافت می كند.
ب: معاملات سه جانبه ( فروشنده واسطه خریدار)
ج : همكاری صنعتی (Buy Back) : در این روش یك طرف ماشین آلات و دانش فنی و امكانات تولید یك محصول را در اختیار دیگری قرار می دهد و طرف دیگر تعهد مـی كند پس از بهره برداری برای یك دوره زمانی معینی تمام یا بخشی از تولیدات را در اختیار او قرار دهد.
4- صادرات (EXPORT) :
كسب درآمد ارزی یكی از مهمترین ابزارهای رشد و توسعه اقتصادی است كه این مهم از طریق فروش تولیدات یا خدمات به كشورهای دیگر حاصل می شود و آن را صادرات مـی نامند.
انجام صادرات و فروش كالا در بازارهای خارجی از ظرافت و حساسیت های خاصی برخوردار است كه عدم توجه به آنها ممكن است نابودی سرمایه های مالی و انسانی را به دنبال داشته باشد.
