در این مقاله قصد داریم انواع ریسک‌هایی که یک سرمایه‌گذار در خرید سهام شرکت ها و سرمایه‌گذاری در بورس با آن ها مواجه می شود را معرفی کنیم. ریسک در یک طبقه‌بندی کلی به دو دسته تقسیم می شود:
1- ریسک قابل اجتنباب
2- ریسک غیرقابل اجتناب
ریسک قابل اجتناب
ریسکی که می توانیم با استفاده از برخی روش‌ها از آن اجتناب کنیم. به این دسته ریسک‌ها، ریسک‌های قابل اجتناب یا غیر سیستماتیک گفته می شود. ریسک‌های قابل اجتناب یا غیر سیستماتیک اغلب ناشی از خصوصیات خاص شرکت هستند. برای مثال فرض کنید شما سهام شرکتی را خریداری کرده اید، اگر مدیریت شرکت ضعیف باشد، سهامداران شرکت درست عمل نکنند یا شرکت در رقابت با سایر رقبا موفقیتی بدست نیاورد و یا احیانا به علت قدیمی شدن محصولات تولیدی آن شرکت، مشتریان شرکت به تدریج کم و فروش آن کاهش پیدا کند؛ همه‌ی این موارد نمونه‌هایی از ریسک قابل اجتناب هستند.
ریسک غیر سیستماتیک اغلب منشا درونی دارد و علت بروز آن به داخل شرکت مربوط می شود. با توجه به اینکه این نوع ریسک را می توانیم با به کارگیری برخی روش‌ها به حداقل ممکن برسانیم که از آن به ریسک قابل اجتناب یاد می شود.
ریسک غیر قابل اجتناب
دسته‌ی دوم ریسک‌هایی که سرمایه‌گذاران با آن مواجه هستند، ریسک‌هایی هستند که کنترل آن در اختیار سرمایه‌گذار نیست. به این گروه از ریسک‌ها، ریسک غیر قابل اجتناب یا ریسک سیستماتیک می گویند.
مواردی مثل تغییر نرخ تورم، سیاست‌های کلان اقتصادی و شرایط سیاسی مواردی هستند که کنترل آن ها از اختیار شرکت خارج است. برای مثال تغییر در سیاست‌های کلان اقتصادی و افزایش یا کاهش نرخ ارز و یا تورم می تواند بطور مستقیم در وضعیت درآمد، هزینه و میزان سودآوری شرکت‌ها تاثیر بگذارد و طبیعتا ارزش سهام آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد؛ این گونه ریسک‌ها را ریسک‌های سیستماتیک یا غیر قابل اجتناب می گویند، چون کنترل آن‌ها از اختیار سرمایه گذار خارج است.
اما چگونه می توانیم ریسک قابل اجتناب را به حداقل ممکن برسانیم؟
به این ضرب المثل مشهور دقت کنید که می گوید همه‌ی تخم مرغ‌ها را در یک سبد قرار ندهید.
اگر از شما بپرسند منطق این ضرب المثل چیست؟ همه‌ی شما می گویید با این کار ریسک ما کاهش پیدا می کند. چون اگر یکی از سبدهای تخم مرغ به زمین بیفتد و تخم مرغ‌های آن بشکند سبدها و تخم مرغ‌های دیگر هم‌چنان سالم می مانند. در مباحث مرتبط با بورس هم تئوری بسیار معروفی به نام تئوری سبد وجود دارد که بر پایه همین ضرب المثل تشکیل شده است. بر اساس این تئوری سرمایه‌گذار می تواند با متنوع کردن سبد سرمایه‌گذاری خودش و انتخاب دارایی‌هایی بسیار متنوع بجای یک یا چند دارایی محدود، ریسک‌های قابل اجتناب را برای سرمایه‌گذاری خود به حداقل ممکن برساند، بنابراین هر اندازه سبد سرمایه‌گذاری متنوع‌تر باشد ریسک سرمایه‌گذاری هم کم‌تر می شود.
بر پایه تئوری سبد متخصصان بازار سرمایه توصیه می کنند بجای اینکه فرد یک یا چند سهم از شرکت‌های محدودی را خریداری کند، سهام شرکت‌های متنوع از صنایع مختلف را خریداری کند و حتی در سبد سرمایه‌گذاری خود، اوراق بهادار بدون ریسک مثل اوراق مشارکت و دیگر موارد را هم داشته باشد. اما مجددا این نکته را یادآوری می کنیم که با متنوع سازی سبد سرمایه‌گذاری تنها می توانید حذف ریسک‌های قابل اجتناب یا غیر سیستماتیک را به حداقل برسانید و حذف ریسک‌های غیر قابل اجتناب یا سیستماتیک از کنترل و اختیار سرمایه‌گذار خارج است. البته با حذف یا کاهش ریسک‌های قابل اجتناب عملا بخش عمده‌ای از ریسک‌هایی که سرمایه گذار با آن‌ها مواجه است کاهش پیدا می کند.
آیا میدانستید این مطلب بخشی از دوره‌ی آموزشی "ورود به دنیای بورس" از وبسایت بورسنما به آدرس اینترنتی www.boursnama.com می باشد؟؟!!
