«برات قوی‌اندام»
«برات قوی‌اندام»
خواندن ۱ دقیقه·۳ سال پیش

اصطلاح «لفظ خود را خوردن» در کُرمانجی خراسان



این اصطلاح در زبان کُردهای خراسان برای مفهوم «زیر قول زدن»، «بدعهدی»، «دروغ‌گویی» و مفاهیم مشابه استفاده می‌شود. به عنوان مثال:

Te lefzê xwe xwar

ته‌ له‌فزێ خوه‌ خوار

?ترجمه‌ی تحت‌الفظی: تو لفظ خودت را خوردی

?معنای اصلی: تو زیر حرفت زدی، زیر قولت زدی

در بالا واژه‌ی «لفظ» همانند بسیاری از واژه‌های دیگر در کُرمانجی رایج امروزی در خراسان، با هر دو جنسیت دستورزبانی مذکر و مونث هم به کار می رود.

Lefzê/Lefza (لەفزێ / لەفزا)

لیکن درست‌تر این است که با جنسیت مونث استفاده شود:

Lefza xwe / لەفزا خوە

?به طور کلی واژه‌ی «لفظ» به معنی «زبان» به وفور استفاده می‌شده است و می‌شود.

«جعفرقلی زنگلی» شاعر کُرد خراسان در قرن 19 میلادی می‌گوید:


Ceferqulî:

Yar qizilbaş e çek je qumaş e

We lefzê xweş kirime nexwaşe

یار قزلباشه‌ چه‌ک ژه‌ قوماشه‌

وه‌ له‌فزێ خوه‌ش کرمه‌ نه‌خواشه‌

Çi rûziyêk bê hed e da min xaliqê ekber

Çi lefzeke şîrîn da manendê qend û şeker

چ ڕووزیێک بێ هه‌ده‌، دا من خالقێ ئه‌کبه‌ر

چ له‌فزه‌که‌ شیرین دا، مانه‌ندێ قه‌ند و شه‌که‌ر

(برگرفته از کتاب «Le xakê Xorasanê» (در خاک خراسان) بازنویسی اشعار جعفرقلی زنگلی با رسم‌الخط لاتینی توسط «مهدی جعفرزاده»)

ابن‌غریب شاعر دیگر خراسانی در قرن 18 میلادی می‌گوید:

Lo îro ezê pe xwe kirim cezim

Kurmancekî nakeve bi ser nezim

Lefza Erebî eceb bitam e

Ew Tatikî jîn êdin temam e

Je evelê ki ne Tirk bû û ne Tat

Kurmancî je qehtiyê emel hat

Ibni Xerîb

لۆ ئیرۆ ئه‌زێ په‌ خوه‌ کرم جه‌زم

کورمانجه‌کی ناکه‌ڤه‌ ب سه‌ر نه‌زم

له‌فزا ئه‌ره‌بی ئه‌جه‌ب بتامه‌

ئه‌و تاتکی ژین ئێدن ته‌مامه‌

ژه‌ ئه‌ڤه‌لێ ک نه‌ ترک بوو و نه‌ تات

کورمانجی ژه‌ قه‌هتیێ ئه‌مه‌ل هات

(برگرفته از جلد اول اشعار ابن‌غریب با عنوان «شوق‌نامه» با تصحیح «هادی بیدکی»).

*برات قوی‌اندام


کانال تلگرامی:

? کورمانجی‌زان

?© @Kurmancizan

کرمانجیمترجم کرمانجیکوردی کرمانجییادگیری زبانمترجم کوردی
مترجم زبان کُردی کُرمانجی و علاقه‌مند به نوشتن (تماس با من در تلگرام با آی‌دی: Telegram ID: @Zinar1986)
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید