وهک واتهیهکه سهرهتایی، زمانێ دل ئێ کهسهکی پڕی جاران یهکهم زمانه کو ئهو ل مالێ پێ داخڤه، گهپ دکه. ئهڤ زمان پێناسهیا چاندی و جۆغرافیایی یا مرۆڤ نیشان دده. زمانهکه کو مرۆڤ پێ خهون دبینه.
د داناسینا وی یا ئالمانی دا (Herzenssprache) وسا هاتیه نڤیسین: زمانێ دل زمانهکه کو ڕاستهراست ژ دل تێ – ئوو ل دلێ گوهدار ڕوودنه. مرۆڤ ب ڤی زمانی کارهکی زێدهتر ژ گوههستنا زانیاریان دکه: چێکرنا پێوهندیێ، باوهری-پێهانین، ههستا ئهولههی و ڕهههتیێ.
زمانێ دل ههمان زمانه کو وهک زمانێ یهکهم، زمانێ پێشین ئان ژی زمانێ داییکێ تێ ناسکرن.