نیکۆسی کو دیسان قالا سه‌ن فرانسیس و «برایێ هه‌ڤچه‌رخێ سه‌ن فرانسیس» یانی ئالبێرت شوه‌یتزێر دکر، هه‌ڤدیتنا مه دگه‌ل شوه‌یتزێر د ته‌باخا ۱۹٥٥ئان دا وسا وه‌سفاند:
وێ ڕۆژا هه‌یڤا ته‌باخێ ژ به‌ر که‌له‌جانا زه‌هف گه‌ڵه‌کی وه‌ستیابووم؛ ڕۆژا کو من ڕێیا به‌ر ب گوندکێ گۆنسباخێ ل دارستانێن ئالزاسێ گرتبوو به‌ر خوه. گاڤا من ل ده‌ری دا سه‌ن فرانسیسێ سه‌رده‌ما مه بخوه ده‌ری ل من ڤه‌کر و ده‌ستێ خوه درێژی من کر. ده‌نگێ وی ژ کووراهیا دل بوو، مرۆڤ هاش و ئارام دکر؛ ل من نهێری و د بن سمبێلێ خوه یێ بۆقی گه‌ور دا بشری. من ئێن وه‌کی وی ته‌نێ ل ناڤ کاله‌شه‌رڤانێن کرێتێ دیتبوون - لێڤانلێڤێ دلۆڤانییێ و خوه‌دی ڤینا پۆلادین.
ئه‌ڤ کێلی که‌ره‌ما چاره‌نووسێ بوو. دلێن مه ل هه‌ڤوودو ڤه‌بوون. هه‌تا شه‌ڤێ ئه‌م ل بال هه‌ڤ مان؛ ژ مه‌سیح و هۆمه‌ر بگره هه‌تا ئافریقا، باخ و جوزامیان... ئه‌م ل سه‌ر گه‌ڵه‌ک مژاران ب هه‌ڤ را ئاخڤین. ب ئێڤارێ را مه به‌رێ خوه دا کلیسه‌یا بچووک ئا گوند.
د ڕێیێ دا گۆته من: «بهێله بلا ئه‌م بێده‌نگ بمینن.» که‌له‌جانه‌که بێهه‌مپا ڕه‌نگ و ڕوویێ وی یێ جدی گرتبوو ناڤا خوه.
دچوو کو ل پاش ئۆرگێ ڕوونه و مووزیکا باخ بژه‌نه. ڕوونشت... ئه‌ز باوه‌رم ئه‌و کێلیا هه‌ری خوه‌ش ل ژیانا من بوو.
د ڕێیا ڤه‌گه‌رێ دا، مه گوله‌که به‌ژی ل ڕه‌خ ڕێیێ دیت. ڕاوه‌ستیام کو ژێکم. ڕاهشته ده‌ستێ من، کشاند و گۆت، «نا! ئه‌ڤ گول زندی یه، دڤێ تو قه‌در و ڕوومه‌تێ بدی ژیانێ.»
مووریه‌ک ل سه‌ر چاکێتا وی ده‌رباس دبوو. ب قه‌نجیه‌که نایێ زمان ئه‌و گرت و دانی سه‌ر ئه‌ردێ، جهه‌کی کو ت که‌س نه‌کاره پێ لێ بکه. گه‌رچی تشته‌ک نه‌گۆت، په‌یڤێن «که‌ک-مووری» ل سه‌ر زمانێ وی بوون؛ په‌یڤێن قه‌نج ئێن کالێ وی ئاسیزی.
د داویێ دا ب هاتنا شه‌ڤێ ئه‌م ژ هه‌ڤ ڤه‌قه‌تیان. ڤه‌گه‌ریام قونجکا خوه یا ته‌نێتیێ؛ لێ ئه‌و ڕۆژا تایبه‌ت ئا هه‌یڤا ته‌باخێ ت جاری ژ بیرا من نه‌چوو. ئێدی نه ب ته‌نێ بووم. ب دلنیایییه‌که نه‌شکێنبار، ئه‌ڤ تێکۆشه‌ر ڕێگه‌ها خوه ب پێنگاڤێن دلنیا لێ بهێز ل کێله‌کا من دمه‌شینه. گه‌رچی ڕێیا وی ڕێیا من نه‌بوو؛ لێبه‌لێ ژ بۆ من ڤه‌حسینه‌که مه‌زن و ده‌رسه‌که تێرتژی بوو کو وی ببینم کو چاوا ب ئه‌وقاسی باوه‌ری و دژواریێ ڕێیا به‌رزبوونێ ددۆمینه. ژ وێ ڕۆژێ و پێ ڤا، ئه‌ز سه‌روه‌خت بووم کو ژیانا سه‌ن فرانسیس چیرۆکه‌که خه‌ون و خه‌یالان نه‌بوویه؛ ئه‌ز یه‌قین بووم کو ژ وێ ده‌مێ و پێ ڤا مرۆڤ هه‌ما وسا دکاره ژ بۆ ڤێ جیهانێ مووجزان بافرینه. من مووجز دیتبوو، په‌لاندبوو، پێ را ئاخڤیبووم؛ ئه‌م ب هه‌ڤ را که‌نیابوون و ب هه‌ڤ را بێده‌نگ مابوون.»
نیکۆس کازانتاکیس (ژیاننامه‌یه‌ک)، هه‌له‌ن کازانتاکیس
