به مناطقی که دارای آب و هوای کوهستانی هستند و عشایر در فصول گرم سال برای زندگی به آنجا می روند "ییلاق" می گویند. "قشلاق" به مناطق گرمسیری که مکانی برای زندگی در فصول سرد سال است گفته می شود. ساختار زندگی مردمان عشایر بر پایه قبیله ای و وابسته به دامداری است. طبیعت، بخش جدانشدنی زندگی این افراد محسوب می شود. مردمانی ساده زیست و پرتلاش که در اقتصاد کشور از جمله تولید مواد لبنی، پرورش دام و طیور و تولیدات نقش موثری دارند. بزرگترین اقوام عشایر در ایران بختیاری و قشقایی هستند.
زندگی عشایری سومین سبک زندگی بعد از زندگی شهری و روستایی است. جمعیت عشایر نسبت به گذشته کاهش یافته اما چیزی از سختی و دغدغه های زندگی آن ها کم نکرده است. سختی در مسیرهای کوچ، کمبود مکان های آموزشی مثل کلاس های درس، افزایش قیمت مواد اولیه زندگی، کمبود مکان های بهداشتی، آب آشامیدنی و… از مهم ترین مشکلاتی است که در زندگی عشایری دیده می شود.
مردمان عشایر سالی دو بار محل زندگی خود را عوض می کنند و برای بدست آورن آب و هوای بهتر این سختی را تحمل می کنند تا وضعیت زندگی مطلوبی داشته باشند.
زندگی عشایری فقط مختص مردم ایران نیست. در زمان های گذشته در آسیای مرکزی و شرقی، خاورمیانه و شمال آفریقا به صورت اقوام مختلف زندگی می کردند. هنوز هم اثر کوچ نشینی در مناطقی از اروپای مرکزی و شمال غربی مانند آلپ و بعضی از نقاط آمریکای شمالی و جنوبی وجود دارد.
مردمان عشایر با حفظ آداب و رسوم و پوشش های محلی خاصی که دارند به حفظ آئین های قدیمی کمک می کنند و باعث جذب توریسم می شوند. در جشن ها و مراسم های خود، بازی های محلی و رقص چوب اجرا می کنند. از اصلی ترین جاذبه های فرهنگی و اجتماعی عشایر شامل آهنگ ها و اشعاری با ادبیات فولکلوریک، اسب سواری و… است که همه را مجذوب خود می کند.
بیشترین قلمرو زندگی عشایری در ایران مربوط به مناطق غربی، جنوب شرقی و شمالی کشور است که بیشتر از همه در زاگرس میانی متمرکز شده اند. در شمال کشور عشایر ترکمن در نواحی شرقی دریای خزر و استان گلستان زندگی می کنند. عشایر لر بختیاری در خوزستان، اصفهان و زاگرس مرکزی زندگی می کنند. عشایر عرب در خوزستان و حاشیه خلیج فارس هستند. عشایر کرد در غرب کشور هستند. عشایر لر در استان لرستان زندگی می کنند. عشایر کرمانج در قسمت های شمالی خراسان رضوی و خراسان شمالی هستند. عشایر شاهسون در اردبیل و آذربایجان هستند.
مردمان عشایر تمام مواد لازم برای زندگی خودشان را تولید می کنند. این مواد شامل شیر، ماست، کره، کشک و روغن حیوانی است. اصلی ترین منابع درآمد عشایر تولید مواد لبنی، کشاورزی و باغ های فصلی است.
غذاهایی مثل آبگوشت شوربا، شیر برنج، کباب محلی و آش دوغ هم در لیست غذاهای پیشنهادی عشایر به مسافران قرار دارند. اصلی ترین موارد اولیه برای تهیه غذاهای عشایر شامل لبنیات، گوشت و سبزی های محلی می باشد.
در گذشته، هنرهای دستی مردم عشایر بیشتر از امروزه در زندگی آنها پیدا می شد. بیشترین محصولات و سوغاتی هایی که در زندگی عشایری وجود داشت شامل گلیم، خورجین، جوراب پشمی و دستکش بود.
