در این مطلب قصد داریم شما را با انواع اتصال سیم برق آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید. منظور از ایجاد اتصال، بستن هادی‌ها به هم است به صورتی که اتصالات به خوبی برقرار شود تا مدار الکتریکی بتواند به خوبی کار کند. اتصالات انواع مختلفی دارند که مانند اتصال سر به سر سیم افشان، اتصال فاز به نول، اتصال سه سیم برق و غیره که همگی در ادامه مطلب بررسی شده‌اند. برای ایجاد اتصال باید از تجهیزات مناسب استفاده کرد و کار را با دقت بالایی انجام داد تا مشکلات بعدی پیش نیاید.
نحوه اتصال سیم برق اهمیت بسیار زیادی دارد و باید با دقت بالا و با دانش کافی انجام شود. هدف اصلی از ایجاد اتصال سیم برق ایجاد جریانی مطمئن برای عبور برق و کارکرد دستگاه می‌باشد. در صورتی که این کار به درستی انجام نشود خطرات جبران ناپذیری مانند برق گرفتگی، آتش سوزی و تلفات جانی را در پی دارد. بنابراین لازم است با انواع اتصال سیم برق آشنا شوید و آنها را به درستی به کار ببرید.
سیم کشی در مقیاس بزرگ کاری سخت، حساس و دقیق است و باید حتما توسط افراد ماهر انجام شود. برای ایجاد اتصال بین دو سیم برق لازم است حتما موارد ایمنی را رعایت کرد. در ابتدا حتما مطمئن شوید که هیچ یک از سیم‌ها به برق متصل نیست و جریان برق وجود ندارد. سپس ابزار لازم را تهیه و کنار خود قرار دهید. هنگام شروع کار دستان شما باید کاملا خشک باشند و در صورت داشتن رطوبت حتما آنها را خشک کنید. بهتر است از دستکش استفاده کنید. نحوه انجام اتصال را از قبل بررسی کنید و موارد ایمنی را رعایت کنید.
سیم‌های برق انواع مختلفی دارند و کاربردهای آنها نیز با هم متفاوت است و به همین دلیل انواع اتصال سیم برق شکل گرفته است. از کابل‌های فشار قوی برق گرفته تا اتصالات دستگاه‌های خانگی و پریزهای برق همگی در گروه اتصالات برق قرار می‌گیرند. دقت کنید که کار با برق کاری خطرناک است و فردی که دارای مهارت کافی برای انجام این کار است می‌تواند این کار را انجام دهد و در صورتی که فردی ناشی دست به کار شود احتمال بروز آسیب‌های جبران ناپذیر و پرهزینه بسیار زیاد است. برای اتصال می‌توانید از انواع کابل اتصال نیز استفاده کنید.
برای اتصال دو کابل به هم می‌توان از دو راهه و برای انشعاب گرفتن از سه راهی استفاده کرد. اتصالات کابل‌ها در داخل مفصل قرار گرفته و محکم می‌شود. برای اتصال کابل به مدار نیز می‌توان از ابزارهایی به نام‌های کابلشو و سرکابل استفاده کرد. کابلشو دارای اندازه‌های مختلفی است که متناسب با اندازه سطح مقطع سیم انتخاب می‌شود. کابلشو خود انواع مختلفی دارد که شامل پرسی، لحیمی و پیچی است و همگی آنها اتصالی ایمن را فراهم می‌کنند. ترمینال در سه نوع شاخه، سرامیکی و تابلویی موجود است و هر کدام از آنها خود انواع مختلفی دارند. از ترمینال برای برقراری اتصال استفاده می‌شود. وایرشو نیز یکی دیگر از انواع اتصال است که به شکل‌های مختلفی تولید می‌شود و در روش‌های مختلف اتصال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از دیگر تجهیزات مورد استفاده در انواع اتصال سیم برق می‌توان به موف اشاره کرد. بوشن یا موف نیز یکی دیگر از ابزارهایی است که برای اتصال مورد استفاده قرار می‌گیرد. موف کابل و موف سیم تفاوت‌هایی با هم دارند. موف نیز در سایزهای مختلفی تولید می‌شود که بسته به سایز سیم برق انتخاب می‌شود.
یکی از انواع اتصالات اتصال کابل آلومینیوم به مس است. این نوع اتصال در مخازن، لوله‌های حرارتی، مبدل‌های حرارتی، وسایل الکتریکی، ارتباطی و حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتصال کابل آلومینیوم به مس از طریق اتصال بی‌متال کابل و به وسیله پیچ و مهره انجام می‌شود. کابل آلومینیومی درون لوله کابلشو قرار گرفته و پرس می‌شود. سپس رزوه شینه مسی نیز در سوراخ کابلشو قرار دارد و توسط پیچ و مهره محکم شده و اتصال برقرار می‌شود. برقراری اتصال کابل آلومینیوم به مس در شرایط آب و هوایی مرطوب مناسب نیست زیرا احتمال آتش سوزی آن بالاست، اما در مکان‌های خشک می‌توان از این اتصال استفاده کرد. استفاده از این نوع اتصال مزایای زیادی دارد و می‌توان به کاهش ۵۰ درصدی وزن آن اشاره کرد. همچنین در بین انواع اتصال سیم برق این نوع اتصال از نظر قیمتی ارزان و مقرون به صرفه است.
به کابل‌هایی که به برق سه فاز متصل می‌شوند کابل سه فاز گفته می‌شود. از کابل‌های سه فاز در پروژه‌های تجاری و صنعتی برای روشن کردن دستگاه‌هایی که به برق زیادی نیاز دارند استفاده می‌شود. اتصال کابل سه فاز را به سه صورت مثلث، ستاره و مختلط می‌توان انجام داد. تفاوت این مدل‌ها دراستفاده از سیم نول است. در اتصال سیم برق ابزارها و تجهیزاتی مورد نیاز است و برای اتصال کابل برق سه فاز نیاز به کنتور برق سه فاز، کلید تک قطبی و دو قطبی، فیوز مینیاتوری، تابلو توزیع برق، شین مسی و کلید کمپکت می‌باشد. کابل‌های سه فاز از چهار سیم تشکیل شده‌اند که شامل فاز ۱-۲-۳ سیم نول و سیم ارت می‌شود. هر یک از سیم‌ها دارای رنگی متفاوت هستند که مراحل اتصال را راحت‌تر می‌کند. این کابل از جریان ۳۸۰ ولتی پشتیبانی می‌کند و این امر یک مشخصه بارز آن است.
در بین انواع اتصال سیم برق به اتصال سه سیم برق می‌رسیم که باید حتما توسط فردی ماهر و آشنا به اصول برق کاری انجام شود. برای اتصال سه سیم برق به هم لازم است از مفصل استفاده شود. مفصل باید در جهت خواباندن کابل‌ها قرار بگیرد تا مشکلی ایجاد نشود. پس از اتصال روی مفصل شن و ماسه نرم ریخته و با آجر پوشانده می‌شود. مفصل‌ها خود از جنس چدن، فولاد و pvc ساخته می‌شوند و کاربردهای مختلفی دارند. مفصل vs یکی از انواع متداول است و برای کابل‌های مسلح از آن استفاده می‌شود. مفصل pv نیز برای انشعاب کابل‌های پروتودور و انشعابات کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در بین انواع اتصالات سیم برق اتصال دو سیم افشان بسیار متداول است. سیم برق افشان یک هادی الکتریکی است که دارای تعداد زیادی رشته نازک مسی است و روی آن یک روکش عایق pvc قرار می‌گیرد. سیم برق افشان یکی از لوازم کاربردی در سیم کشی است و استفاده‌های بسیاری از آن می‌شود. این سیم در سایزهای مختلف و دو ولتاژ مختلف تولید می‌شود. همان طور که گفته شد از سیم افشان در سیم کشی ساختمان استفاده می‌شود و به دلیل اهمیت سیم کشی بهتر است سیم کشی توسط فردی ماهر انجام شود تا مشکلات بعدی پیش نیاید. در بین انواع اتصال سیم برق اتصال دو سیم افشان به هم کار آسانی است و هر فردی با کمی مهارت می‌تواند آن را انجام دهد. برای اتصال دو سیم افشان به هم اطمینان حاصل کنید که جریان برق در آنها وجود ندارد. با استفاده از انبردست یا سیم چین به اندازه ۳ سانتی‌متر از روکش سیم را برش دهید و رشته‌های مسی را خارج کنید. بعد از لخت کردن هر دو سیم افشان از طریق یکی از روش‌های زیر آن دو را به هم متصل کنید.
یکی از انواع اتصال‌های سیم برق افشان استفاده از ترمینال اتصال است. برای استفاده از ترمینال اتصال نیاز به سیم وارنیش است. سیم وارنیش یک سیم تو خالی است که بعد از گرم شدن به سیم می‌چسبد و عایق است. سیم وارنیش را حدود ۹ سانتی‌متر روی سیم افشان قرار دهید. سپس سیم دیگر را از سمت مقابل وارد ترمینال کنید و مجدد آن را محکم کنید. در این روش به جای استفاده از وارنیش می‌توانید از چسب برق استفاده کنید.
بعد از لخت کردن سیم می‌توانید آنها را نسبت به سیم در وضعیت قائم قرار دهید و رشته‌های هر دو سیم را به هم بپیچانید. این کار را می‌توانید با دست یا دم باریک انجام دهید. سپس با استفاده از لحیم شکاف‌ها و محل اتصال را بپوشانید و وارنیش یا چسب برق را روی محل لحیم کاری بگذارید.
دو روش استفاده از درپوش و استفاده از ترمینال ایمن‌ترین حالت برای انواع اتصال سیم برق است. در استفاده از درپوش، دو سر سیم لخت شده و توسط درپوش به هم متصل می‌شوند و یک لایه امنیتی روی سیم‌ها را می‌گیرد. استفاده از ترمینال نیز روش ساده، راحت و مطمئن دیگری است که می‌توان برای ایجاد ارتباط بین دو سیم از آن استفاده کرد.
در روش سنتی اتصال سیم برق، سیم‌ها به هم تابیده شده و در نهایت چسب برق یا نوار سیاه روی آنها قرار می‌گیرد. این نحوه اتصال ایمن نیست و ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند. برای اتصال سیم مفتول لازم است قواعد خاصی را رعایت کرد و توجه کنید که هر گونه سهل انگاری خطرات جبران ناپذیری را ایجاد می‌کند. قبل از آنکه دست به کار شوید حتما بررسی کنید که سیم‌ها به برق متصل نباشد و دست شما هم کاملا خشک باشد.
برای اتصال دو سیم مفتولی بعد از رعایت نکات ایمنی، چند سانتی‌متر از روکش سیم را برش داده و آن را لخت کنید. سیم را در حالت ۹۰ درجه خم کنید و هر دو سیم را به هم متصل کنید. محل اتصال را لحیم کاری کنید و یک وارنیش روی محل لحیم کاری شده قرار دهید یا با چسب برق محل اتصال را محکم کنید. روش دیگر اتصال استفاده از وارنیش است. وارنیش را روی یک سیم محکم کنید و سپس سیم دیگر را از سمت مقابل وارنیش وارد کرده و بعد از ایجاد اتصال بین دو سیم، وارنیش را روی سیم دوم نیز محکم کنید.
نوع دیگری از انواع اتصال سیم برق مفتولی استفاده از درپوش است. در این روش دو سیم را کنار هم قرار داده و محکم به هم بچسبانید. درپوش را روی سیم‌ها قرار داده و در جهت عقربه‌های ساعت آن را بپیچانید تا محکم شود. بعد از پیچاندن از محکم بودن جای سیم‌ها مطمئن شوید و در نهایت درپوش را چسب زده و عایق‌بندی کنید.
اتصال دو کابل فشار قوی یکی دیگر از انواع اتصال است. این نوع اتصال باید کاملا عایق و مقاوم انجام شود و برای این منظور لازم است از روش مفصل بندی استفاده کرد. مفصل بندی کاربردهای مختلفی دارد و مهم‌ترین آن تغذیه الکتروپمپ‌ها است. کیفیت مفصل بندی نیز اهمیت بسیار زیادی دارد و باید این کار با دقت، حساسیت و کیفیت بالایی انجام شود. مفصل بندی برای اتصال دو کابل فشار قوی به سه صورت انجام می‌شود. این روش روشی سنتی و قدیمی است و نیازی به تجهیزات خاصی ندارد. در این روش مانند هر روش اتصالی قسمتی از سیم را لخت کرده تا برای موف زدن آماده شود. موف زدن اصطلاحی است که برای انواع اتصال سیم برق مورد استفاده قرار می‌گیرد و موف لوله‌ای استوانه‌ای است که سیم‌ها در داخل آن قرار گرفته و پرس می‌شوند. بنابراین برای موف زدن سر رشته سیم‌ها را در داخل موف قرار داده و پرس می‌کنیم. قطر داخلی موف و فشار پرس مهم است و باید به درستی انتخاب شود. فشار نباید به حدی وارد شود که اتصال سیم از بین برود.
روش دوم اتصال دو کابل فشار قوی، استفاده از مفصل حرارتی است. در این روش نیاز به ترموفیت بزرگ، ترموفیت کوچک و موف است. ابتدا بخشی از پوشش کابل جدا می‌شود، در داخل موف قرار گرفته و پرس می‌شود. فیت روی موف قرار گرفته و حرارت داده می‌شود تا به موف بچسبد. در نهایت ترموفیت بزرگ روی اتصال کشیده و با حرارت محکم می‌شود. در آخر کار ابتدا و انتهای مفصل با چسب عایق به طور کامل پوشانده می‌شود تا رطوبت وارد مفصل نشود.
آخرین روش در انواع اتصال سیم برق فشار قوی، استفاده از مفصل رزینی است. این روش بهترین روش اتصال است و عایق بندی کامل‌تری نسبت به روش‌های دیگر دارد. برای این کار نیاز به قاب طلق، درپوش، چسب رزین و جداکننده فاز کابل است. در ابتدا با استفاده از موف سیم‌ها را به هم متصل کرده و محل اتصال در داخل قاب طلق قرار می‌گیرد. قاب طلق در جای خود قرار گرفته و محکم می‌شود. لازم است دو طرف قاب را با کمک چسب عایق بندی کرد. رزین از طریق دریچه در محفظه ریخته می‌شود و به آرامی تکان داده می‌شود تا هوای داخل محفظه خارج شود. بعد از اتمام کار درب آن بسته شده تا خشک شود.
در تمامی انواع اتصال‌ها، دو سیم ارت و نول به هم متصل می‌شوند. سیم نول یک سیم خنثی است و به سیمی که پتانسیل آن صفر است وصل می‌شود. سیم ارت هم برای جلوگیری از آتش سوزی به بدنه تجهیزات متصل می‌شود. لازم است قبل از اتصال به این موضوع توجه کنید که باید نول و ارت اختلاف ولتاژ پایینی داشته باشند. این اختلاف کمتر از یک ولت است و می‌توان آن را با مولتی متر اندازه گیری کرد.
در انواع اتصال سیم برق، پریزهای برق دارای ارت و بدون ارت نحوه اتصالی مشابه به هم دارند. در پریز برق ارت دار سه پیچ برای اتصال وجود دارد که شامل سیم فاز، نول و ارت است. دو پیچ در پایین قرار گرفته که به آنها فاز و نول وصل می‌شود و به پیچ دیگر که تک است سیم ارت متصل می‌شود. سیم نول از یک طرف به یکی از پیچ‌های پایینی وصل شده و از طرف دیگر به شمش نول در داخل جعبه فیوز وصل می‌شود. سیم ارت نیز از شمش نول جعبه فیوز منشعب شده به پریز برق وصل می‌شود. در نهایت پریز روی دیوار وصل شده و محکم می‌شود.حتما به این نکته توجه کنید که این کار باید توسط فرد ماهر و کار آزموده انجام شود.
یکی از مسائل مهم در سیم کشی پریز برق تشخیص سیم فاز و نول است. به دو روش می‌توان این دو سیم را از هم تشخیص داد یکی تشخیص براساس رنگ سیم و دیگری تشخیص با کمک فازمتر است. ساده‌ترین راه استفاده از رنگ‌ها است. در سیم کشی ساختمان‌ها اغلب برای سیم فاز از سیم مشکی یا قرمز استفاده می‌شود و در مقابل آن سیم آبی برای نول استفاده می‌شود. اگر در انواع اتصال سیم برق به رنگ بندی اطمینان نداشتید و یا رنگ سیم قابل تشخیص نبود می‌توان از فازمتر استفاده کرد. با استفاده از فازمتر به راحتی فاز و نول در پریز برق مشخص می‌شود. برای این کار نیاز به وجود جریان برق در پریز است و سپس باید فازمتر را به قسمت هادی سیم اتصال داد. انگشت دست را در انتهای فازمتر قرار دهید تا عمل کند و اگر چراغ آن روشن شد سیم فاز و اگر روشن نشد سیم نول است.
جمع بندی
اتصالات سیم برق بسته به نوع سیم، محل اتصال، شرایط محیطی و عواملی دیگر به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود. بهتر است در هنگام ایجاد اتصال دو سیم برق ایمن‌ترین راه را انتخاب کنید و از ابزار و تجهیزات موجود در بازار برای برقراری اتصال استفاده کنید. متداول‌ترین اتصالی که در خانه ممکن است نیاز شود، اتصال دو سیم افشان یا سیم مفتولی به هم است. برای ایجاد این اتصال از وارنیش و درپوش اتصال استفاده کنید تا اتصال به خوبی و با درصد امنیت بالایی انجام شود. همان‌طور که متوجه شدید انواع اتصال سیم برق زیاد است و برای هر کدام روش اتصال مخصوصی وجود دارد. توصیه می‌شود تمامی کارهای برقی را به دست افراد ماهر در این زمینه بسپارید زیرا اگر اتصال به خوبی ایجاد نشود احتمال آتش سوزی و برق گرفتگی وجود دارد.
