در گذشته کابلهای نوری بدون محافظهای خاص برای انتقال سریع اطلاعات مورد استفاده قرار میگرفتند. اما مقاومت پایین آنها در برابر شرایط محیطی باعث شد، نوعی کابل به منظور محافظت از پیوندهای الکتریکی، استفاده در منبعهای تغذیه، شبکههای کابلی و... با توانی مضاعف وارد عرصه شود.
کابل زره دار یا کابل آرموردار (Armoured Cable) یکی از این کابلها است که استفاده از آن، به علت مجهز بودن به یک لایه محافظ اضافی و استحکام مکانیکی میتواند، مانع بروز خسارات جانی و مالی شود. در بسیاری مکانها که وجود گردوغبار فراوان، رطوبت، مواد روغنی، ضربه یا فشار احتمال بروز آتشسوزی، برق گرفتگی یا خرابی تجهیزات الکتریکی را افزایش میدهد، به راحتی میتوان از کابل آرموردار با ساختار و مواد تشکیلدهنده مقاومش استفاده نمود.
کابل زره دار در واقع یک کابل محافظت شده است، به همین دلیل در برابر تمامی آسیبهای مکانیکی پایداری قابل توجهی از خود نشان میدهد. از این رو میتوان آن را یک کابل کنترل قدرت و کمکی با کاربردهای وسیع داخلی و خارجی دانست. این کابل نه تنها ساختار درونی مقاومی دارد، بلکه لایه پوششی آن نیز ضد سایش و پارگی بوده و باقدرتی مضاعف از کابل محافظت مینماید.
کابل زره دار با نوار فولادی:
این کابل با مزایای فوقالعادهاش چون قیمت پایین، کیفیت و نفوذپذیری بالا، اثر مغناطیسی عالی، کاربردهای وسیعی داشته و میتوان برای تداخل ضد فرنکاس پایین از این کابل بهره برد.
کابل زره دار با سیم آلومینیوم:
سیم آلومینیوم موجود در این کابل از القای جریان الکتریکی و به طبع آن ایجاد گرمای شدید به علت عدم خاصیت مغناطیسیاش، پیشگیری مینماید. از این جهت در کابلهای یک هستهای به جای سیم فولادی از سیم آلومینیوم به منظور کاهش دما استفاده میکنند.
کابل زره دار با سیم استیل:
این نوع کابل زره دار به علت مقاومت بالاتر در برابر فشارهای عظیم میتواند، بدون هیچ محافظ و به صورت مستقیم در داخل زمین قرار گیرد. از این رو در پروژههای زیرزمینی به کرات از آنها استفاده میشود. حتی به عنوان هادی و محافظ مدار و در قالب سیم ارت نیز میتواند ایفای نقش نماید.
حال که با انواع کابل آرموردار از نظر ماده تشکیل دهنده آشنا شدهایم، بهتر است به بررسی انواع این کابل از نظر طراحی و ساخت نیز بپردازیم.
کابل زره دار با سیم گرد:
یک کابل مارپیچ که در یک سیم، دور پیچیده شده، شاکله اصلی و هویت کابل زره دار باسیم گرد را تشکیل میدهد.
کابل زره دار با سیم تخت
از مونتاژ یک طناب مارپیچ با یک سیم فولادی ضد زنگ دارای چندلایه مسطح، کابل زره دار با سیم تخت پدید میآید.
کابل آرموردار کاربردهای وسیعی را ارائه میدهد و به هیچ وجه در مواجه با خطر آسیبی نمیبیند، زیرا دارای زرهی بوده که آن را در برابر فشارهای ناشی از وزن زمین یا ضربات احتمالی بیمه میسازد. از این رو میتوان آن را در چنین عرصههایی یافت که به خدمترسانی مشغول است:
کابل آرموردار با رویه محافظی قدرتمند و همچنین هادی و رسانایی بالا در برابر نیرویهای خارجی آسیب ناپذیر است و لایه ضد آب آن از ایجاد هرگونه اختلال در ساختار این کابل جلوگیری به عمل میآورد. در اغلب اوقات رسانا را به مس یا آلومینیوم اختصاص میدهند و پیویسیهای مقاوم را به عنوان پوشش برمیگزیند. در ادامه با ساختار کابل زره دار بیشتر آشنا میشویم.
انتخاب رسانا:
هر چه کابل دارای مقاومت عالی باشد، در نهایت توانایی آن در انتقال سیگنالها و جریانهای الکتریکی است که کیفیت و بهرهوری آن را به رخ میکشد. در غیر این صورت ناکارآمد و ناتوان جلوه کرده و با تمام نقش آفرینیهایش در عرصههای مقاومتی، رضایت چندانی را کسب نمیکند. از این رو در بخش رسانا اغلب از مس به علت قدرت عالی و رسانایی بالایش بهره میبرند و گاهاً نیز آلومینیوم را جایگزین آن میکنند.
انتخاب پوشش عایق:
شما در اینجا آزادید که از میان دو عایق PVC و XLPE هر کدام که با بودجه شما سازگارتر است را انتخاب نمایید. پیویسی با انعطاف کمتر اما به همان نسبت، قیمت پایینتر برای کسانی که به دنبال کالایی بهصرفه هستند، انتخاب ایده آلی است و XLPE نیز با انعطاف بالایش زبان زد و نام آشنا میباشد که هر کدام از آنها بخش مهمی از اجزای کلی کابل را تشکیل میدهند.
کابلها میتوانند از رشتههای فلزی یا الیاف شیشه، پلیاتیلن، الیاف فیبر و... برای انتقال اطلاعات و جریان الکتریسیته استفاده نمایند که در این موضوع تفاوتی بین آنها وجود ندارد. زمانی نام آرموردار را بر کابلی میگذاریم که آن توسط لایههای پوششی خاصی مقاومسازی شده باشد. با این توضیحات در ادامه سعی میکنیم تمامی تفاوتهای کابل آرموردار را با نوع بدون آرمور بازگو نماییم.
قیمت تمامشده:
لایه اضافی که از جنسهای مرغوب و باکیفیت و مقاوم در برابر تنشها، بر روی کابلها قرار میگیرند، همانطور که مقاومت این کابلها را افزایش میدهند، بهناچار قیمت آنها را نیز بالا میبرند. ازاینرو کابلهای آرموردار باقیمتی به نسبت بالاتر به فروش میرسند.
محافظت بیشتر:
کابل آرموردار را اغلب به علت محافظت بیشتر که از سیمهای داخلی خود به عمل میآورد، خریداری مینمایند. به همین دلیل در مکانهایی که به مراقبت چندان از سیمها نیازی نیست نوع معمولی آن را تهیه میکنند.
ساختار متمایز:
این کابلها را در بیشتر مواقع از فولاد یا آلومینیوم میسازند، اما در برخی زمانها که نیاز به محصولی خاص میباشد، از زره باکولار که به نسبت گرانتر و برای موارد ویژه مناسب است، تهیه میکنند که هر دو این محصول از نظر ساختار و پوشش به کلی با نمونههای بدون آرمور تفاوت دارند.
نوع کاربری:
کاربرد کابلهای بدون آرمور به علت اینکه توانایی مقابله با شرایط محیطی و آب و هوایی و تنشهای ناگهانی را ندارند، بسیار محدود میباشد و اغلب برای اجرا نیاز به لولهکشی و عبور سیمها از لولههایی خاص به منظور محافظت از آنها وجود دارد.
حال آنکه کابل آرموردار را میتوان بدون نگرانی در هر عرصهای به کار برد. بهطور مستقیم در زمین بدون نگرانی از پوسیدگی و خوردگی قرارداد یا در فضاهای مرطوب و آبی از کارایی آن مطمئن بود. به همین دلیل در جاهایی که هزینه اضافی چندان مهم نیست تا حد امکان از نوع آرموردار گزینش نموده و از دوام مادامالعمر آن نهایت بهره را میبرند.