زن: کاکتوس از تیره کاکتوسیان و میخکسانانه، کاکتوسها اغلب خاردار و گوشتی هستن.
کاکتوس اولها تو شمال و جنوب و نواحی مرکزی آمریکا رشد میکرد اما این روزها تو خیلی از مناطق گرم و خشک جهان به دست مردم کاکتوسدوست پراکنده شده.
مرد: بیشتر کاکتوسها ریشههای عمیق و ساقه شبکهای دارن که بهعنوان منبع ذخیره آب عمل میکنن. تیغهای این گیاه از ساقهاش محافظت می کنن.
زن: چرا کاکتوس این همه طرفدار داره؟
مرد: شواهد و تجربیات بشری نشون میده که اصولا انسان از هرچی که مراقبت زیاد نخواد بیشتر خوشش میاد. کاکتوس هم گیاهیه کم توقع، آیندهنگر و اهل پسانداز. همین که وسط بیابونهای گرم که خود جنبندههاش موندن چرا اونجان این گیاه صبورانه واسه خودش آب ذخیره میکنه و دووم میاره کم آپشنی نیست. والا، پس چمن خوبه؟ قاتل منابع آبی؟
زن: خلاصه اینکه اگه بخواهیم شیکتر و لفظ قلم بگیم کاکتوس نماد توانایی زندگی تو شرایط سخته. اما چون میتونه تو سختی زنده بمونه باید بیخیالش شد؟ بهش رسیدگی نکرد؟ تازه همین کاکتوس هم اینجوری نیست که هی بخواد سختی بکشه. فقط بعضیهاشون تحمل کم آبی و گرما رو دارن و یه سریشون رو باید بیشتر بهشون توجه کرد.
مرد: با همه اینا تمام کاکتوسها اینجوریان که اگه یه کم بهشون رسیدگی کنیم میتونیم همیشه یه گلدون قشنگ تو خونه داشته باشیم که بهمون یادآوری میکنه زندگی حتی زیر هزارتا تیغ ریز و درشت در جریانه و میشه تو دل روزهای سخت هم به گُل نشست.
زن: وقتی تصمیم گرفتیم از معلولیت حرف بزنیم اولین تصویری که به ذهنمون رسید گیاه کاکتوس بود. به نظر ما افراد خاص جامعه که ژن، بافت، استخوان، سیستم ایمنی و هر چیز دیگهشون اونها رو با دیگران متفاوت کرده، مثل کاکتوسهایی هستند که تو این دنیای آشفته با امید و انرژی زندگی میکنن و قدر همه چیز رو خیلی خوب میدونن و برای بهتر زندگی کردن فقط یه کم مراقبت بیشتر میخوان.
مرد: موضوعهایی که به زندگی افراد دارای معلولیت مربوط میشن در سطح جهانی و در همه کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه جزو مباحث خیلی مهم برای مردم و دولت هستن.
زن: 26 ژوییه 1990 جورج بوش پدر، برنامه اجرایی امریکاییهای دارای معلولیت (ADA) رو طی مراسمی با حضور جمع زیادی از افراد دارای معلولیت امضا و ابلاغ کرد
دهم ژوئن 2010، باراک اوباما اصلاحاتی را در برنامه اجرایی امریکاییهای دارای معلولیت اعمال کرد
اوباما: 18 ماه بعد از الان، تمام ساختمانهای جدید باید به شکلی ساخته شوند که با استانداردهای جدید 2010 در مورد طراحی درها، پنجرهها، آسانسورها و سرویسهای بهداشتی ساختمانهایی از قبیل فروشگاهها، رستورانها، مدرسهها، استادیومها، بیمارستانها، هتلها و سالنهای نمایش مطابقت داشته باشند.
زن: مبنای این اهمیت خاص به افراد دارای نیازهای خاص چیه؟
(ادامه سخنرانی اوباما): این برنامه اجرایی باعث میشود افراد دارای معلولیت به شکل کامل در جامعه مشارکت داشته باشند، دسترسی برابر، فرصتهای برابر و آزادی عمل برای ساختن زندگی بر اساس علاقهمندی هر فرد، ارزشهایی انسانی هستند. فارغ از این که ما که هستیم، پیر، جوان، فقیر و غنی، سیاه و سفید، آسیایی یا امریکای لاتینی، دارای معلولیت یا غیرمعلول
زن: تو مجلس شورای اسلامی طرحها و لوایح مختلفی برای حمایت از افراد دارای معلولیت ارائه میشه که گرچه خوبن ولی ضمانت اجرایی ندارن و وقتی امکان اجرا شدنشون وجود نداشته باشه تمام اون طرحها ناکارآمد باقی میمونن و گرهای از مشکلات این افراد باز نمیکنن.
مرد: طبق آماری که عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس ارائه داده، یک میلیون و سیصد و هفتادهزار افراد دارای معلولیت در ایران هستن که از این تعداد 280 هزار نفر دچار محدودیت متوسط و رو به بالا هستند که به خدمات حمایتی ویژه نیاز دارن.
زن: یکی از مواردی که تو قانون بهش اشاره شده ولی هیچکی اهمیت خاصی بهش نمیده موارد مربوط به اشتغال افراد دارای معلولیته. قوانینی که هم کارفرماها رو به استخدام این افراد تشویق میکنه و هم خود افراد دارای معلولیت رو ترغیب کنه تا کار کنن.
مرد: یه وقت فکر نکنید بعد این قانون همه افراد داری نیازهای ویژه سر کار هستن ها نه! انقدر همه جا دست کم گرفته میشن اصلا دلشون نمیخواد از خونه بیرون بزنن و به بقیه بگن کلی توانایی و استعداد و انرژی خوب دارن.
زن: عزیزی تو یک گفتگوی تلویزیونی در مورد مزایای استخدام افراد دارای معلولیت برای کارفرماها گفت.
مرد: جالبه بدونید که لایحه حمایت از افراد دارای معلولیت بعد از یازده سال به تصویب رسید و براساس این قانون که در نشست علنی 28 آذر ماه سال 96 برگزار شد نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات لایحه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت موافقت کردن. زن: البته که تصویب به تنهایی کافی نیست و تا زمانی که قوانین ضمانت اجرایی نداشته باشن فقط یه سری جمله قشنگ روی کاغذن و لاغیر!
مرد: واقعیت اینه افرادی که با امکانات خیلی کم وسط این همه ضعف جور واجور فرهنگی تو جامعه حضور دارن، کار میکنن، انگیزه دارن، برای مهربونی قلبهای بزرگ دارن و تمام چیزی که میخوان همراهی پاهای مردمه تا اونها رو همونطور که هستن بپذیرن و به تواناییهاشون هرچقدر کم اعتماد کنن.
زن: تو کاکتوس میخواهیم بگیم که آدما رو تو توان اندامهاشون تعریف نکنیم. آدما رو تو زندون چن تا استخون و بافت اسیر نکنیم و به خاطر تفاوتهاشون مجبورشون نکنیم تو حاشیه بمونن. آدما بیشتر از چن تا استخون و ژن و کوروموزوم هستن.
مرد: زندگی زنجیره علتها و معلولهاست و اگه ما علت مشکلاتشون نشیم اونا معلول نمیشن. ما بهشون میگیم معلول و به همین بهونه فضای کار رو براشون آزاردهنده میکنیم. از عواطفشون سوءاستفاده میکنیم و با خودخواهی سقف آرزوها و تواناییهاشون رو هر روز پایینترمیاریم که یه وقت از ما موفقتر نباشن و خدای نکرده ما بهمون بر نخوره!
زن: کاکتوس صدا و تصویر افراد خاصه که به دلایل و میزان مختلف با انواع محدویت در کنار ما زندگی میکنن. کاکتوس یه بهونه است برای اینکه باور کنیم جهان و امکاناتش هرچی که هست به همه تعلق داره و سهم افراد دارای معلولیت برای عشق ورزی، فرصتهای شغلی و اجتماعی و اقتصادی کمتر از دیگران نیست.
مرد: تو کاکتوس نه از سر دلسوزی و ترحم که با نگاه انسانی در کنار خود افرادی که به هر دلیلی نیازهای ویژه دارن از دغدغهها و خواستهای افراد دارای معلولیت میگیم و ازشون یاد میگیریم چطور همه به هم کمک کنیم تا کیفیت زندگی همهمون بهتر بشه.
زن: یه گل کاکتوس قشنگ تو خونه داشتم. اوایل که بهش رسیدگی میکردم زیبا و جون دار بود. کم کم فهمیدم با همه بوتههام فرق داره. گلم خیلی قوی و صبور بود. اگه چند روز بهش آب نمیدادم یا نورش کافی نبود هم هیچ تغییری نمیکرد و منم واسه همین خیلی حواسم بهش نبود چون فکر میکردم قویه.
هرکدوم از گلدونام که خراب میشد میگفتم: کاکتوس چقدر خوبه که هیچیش نمیشه. تا اینکه یه روز که رفتم سراغش و دیدم خیلی وقته خشک شده و ریشهاش از بین رفته بود و ساقهاش فقط ظاهرشو حفظ کرده بود.
قویترین گلم رو از دست دادم چون فکر کردم قوی و مقاومه اما نمیدونستم حتی همون گل مقاوم وقتی بهش بیتوجهی میکنم از درون خشک میشه و روحش میمیره.
مرد: آدما هم همینن، دارای معلولیت و غیرمعلول نداره. بیتوجهی هر روح شاد و زندهای رو از بین میبره. حواسمون به کاکتوسهای زندگیمون باشه.
قسمت صفر کاکتوس رو میتونید از شنوتو گوش کنید