کسب و کار کوچک طی هزاران سال، در پیشرفت تمدن بشری نقش مهمی داشته است. در اقتصاد درحال توسعه کشورمان ایران، راه اندازی یک کسب و کار جدید می تواند شما را در رسیدن به اهداف مالی و اجتماعی خود کمک کند.
اگرچه این سرمایه گذاری مالی ریسک هایی دارد، اما مزایای بالقوه مالی و فردی فراوانی را برای شما به ارمغان می آورد. تعریف کسب وکارهای خرد در کشورهای مختلف و حتی در یک کشور در زمان های مختلف متفاوت است.
این نوع کسب وکارها معمولاً در یک موقعیت جغرافیایی مشخص قرار دارند و تعداد کارمندان و کارگران آن کمتر از 100 نفر (یا کمتر از 50 نفر) است و بنیان گذاری آن توسط یک نفر یا گروه کوچکی از افراد است.
کسب وکارهای خرد دامنه وسیعی از فعالیت های مختلف را در بر می گیرد: حوزه های صنعت ، کشاورزی، تجارت، خانگی و غیره. در این مقاله تلاش کرده ایم با ارائه چکیده ای از ویژگی ها، مزایا و معایب کسب و کار خرد و نکاتی درباره نحوه مدیریت آن به شما کمک کنیم تا بتوانید هرچه بهتر کسب و کار خود را پیش ببرید.
جدای از تعاریف قانونی برای این نوع کسب و کار، متخصصان ویژگی های عمومی زیر را برای کسب وکارهای کوچک تعریف کرده اند. ویژگی های کسب و کار کوچک را با هم بررسی می کنیم :
اندازه تقریبی شرکت در حوزه فعالیت آن باید کوچک باشد.
کار کسب وکارهای کوچک نقاط قوت مهمی در حوزه مشاغل و صنایع دارند. برای آشنایی شما بعضی از این مزایا را به طور خلاصه توضیح می دهیم:
1. پرچم دار نوآوری: کسب وکارهای خرد منبع اصلی نوآوری هستند. بسیاری از نوآوری ها و اختراعاتی، که منبع مواد، فرایندها، ایده ها، خدمات و محصولات جدید کسب وکارهای بزرگ است، در محیط این کسب وکارها رخ می دهند.
2. جلوگیری از انحصار: با ورود به فضای رقابت بازار و ایجاد فضای رقابتی (از طریق نوآوری روش ها و محصولات)، این کسب وکارها مانع از انحصار و کنترل بازار توسط شرکت های بزرگ می شود.
3. اشتغال زایی: نرخ ایجاد شغل در کسب وکارهای کوچک، جوان و پیشرفته بالاتر از کسب وکارهای قدیمی و بزرگ است. به طور مثال می توان از فراهم بودن 1.1 میلیون موقعیت شغلی در کسب وکارهای کوچک در برابر 700 هزار موقعیت شغلی در کسب وکارهای بزرگ در ایالات متحده یاد کرد.
4. ایجاد توسعه فردی در کارمندان: یکی از ویژگی های مهم کسب وکارهای کوچک این است که علاوه بر تولید محصول یا ارائه خدمات منجر به افزایش توانایی ها و ویژگی های فردی و اجتماعی در نیروی کار خود می شود. چیزی که کمتر در کسب وکارهای بزرگ مشاهده شده است
5. افزایش سطح تولید داخلی: به طورکلی حدود 54 درصد درامد فروش و 40 درصد تولید ناخالص ملی را در اقتصادهای قدرتمند ایجاد می کند.
6. عملکرد مالی قوی تر: نسبت به شرکت های بزرگ،عملکرد مالی قوی تری دارند و سود سرمایه گذاری بیشتر است.
مزایا و معایب کسب و کار کوچک را مطالعه کنید
7. وابستگی صنایع بزرگ به آن ها: تأمین مواد اولیه شرکت های تولیدی بزرگ (از طریق فعالیت بازرگانی یا فعالیت تولیدی) از یک سو و دسترسی به مشتریان نهایی و فروش آسان تر محصولات شرکت های بزرگ باعث شده که کسب وکارهای بزرگ به کسب وکارهای خرد وابسته باشند و
8. افزایش سطح ریسک پذیری و انعطاف در جامعه: کارآفرین ها در آزادی نسبی در ورود به و خروج از یک کسب وکارهای خرد دارند. دست آن ها در شروع به فعالیت، رشد آن بازتر است. این آزادی اساس اقتصاد آزاد است و مدیران را نسبت به مشتری ها، سرمایه گذاران، جامعه و کارمندان پاسخگو می کند. همچنین آن ها قادرند نسبت به تغییرات نیاز در بازار به سرعت واکنش نشان دهند.
9. ایجاد فضای مناسب برای خانم ها: این کسب وکارها زمین مناسبی برای فعالیت خوداشتغالی زنان است. در سال 1998 میلادی 2.8 میلیون زن در کسب وکارهای کوچک به صورت خوداشتغالی در ایالات متحده مشغول بوده اند و این مسئله با رشد بالایی در سال های اخیر همراه بوده است.
10. بستر مناسب سرمایه گذاری: در سطح جهان این نوع کسب و کار بستری مناسب برای آغاز سرمایه گذاری است.
11. اشتغال زایی برای فارغ التحصیلان: بستری مناسب برای افراد تازه فارغ التحصیل شده ای که تمایل به چالش و نوآوری دارند ایجاد کرده است.
12. سهولت ورود: عدم نیاز به تشریفات پیچیده اداری و سرمایه زیاد، ورود به کسب وکارهای خرد را آسان کرده است.
هر سرمایه گذاری مالی در کنار نقاط قوتی که دارد، مخاطرات و ریسک های به دنبال دارد. خبر خوب این است که آگاه بودن از این مخاطرات و رفع مشکلات ناشی از آن به مالکان کمک می کند که بتوانند از چالش های پیش رو به سلامت عبور کنند. در ادامه اصلی ترین دلایل شکست در کسب وکارهای خرد معرفی شده است.
1. عدم مدیریت صحیح: نبود دانش و مهارت کافی برای مدیریت دلیلی مهم در شکست کسب و کار است. هرکسی که بخواهد می تواند کسب و کار خود را آغاز می کند. اما باید بداند که داشتن ابزارها و مهارت های مدیریتی از شرایط مهم در پیشبرد اهداف یک کسب و کار است. در غیر این صورت نمی توان استعدادهایی را درک و استفاده کنند و توسعه دهند که برای رشد و دوام آوردن کسب وکارشان نیاز است.
2. کمبود سرمایه در گردش: اهمیت سرمایه در گردش کسب و کار همچون گردش خون در بدن است. اگر سرمایه در گردش کوچک باشد، میزان فعالیت شرکت محدود می شود و امکان توسعه را از آن می گیرد. به بیان ساده تر، هرچه سرمایه گذاری اولیه و سرمایه در گردش کوچک تر باشد امکان شکست خوردن بیشتر است.
3. عدم وجود تعادل: کسب وکارهای کوچک نمی توانند توازن مناسبی میان امور مختلف خود ایجاد کنند. دلیل اصلی چنین مسئله ای می تواند ناشی از این موارد باشد: عدم ثبت و نگه داری کارآمد اسناد، عدم استفاده از روش های فروش مناسب، عدم توانایی در رسیدگی به پیچیدگی های فزاینده در مدیریت داخلی، و فقدان تعادل ناشی از تنوع پایین محصولات یا خدمات.
4. ورود بی وقفه افراد به کسب و کار کوچک: ورود بی وقفه افراد بی تجربه به این بازار یکی از دلایل شکست است. افرادی که با یک سرچ ساده تصمیم گرفته اند کسب و کار خود را با سرمایه ای که دارند راه بیندازند. اما این آزادی افراد در ورود به کسب و کار خرد به معنی موفقیت نیست.
5. عدم تجربه کاری: یکی از مهم ترین دلایل شکست افراد در کسب وکارهای کوچک، عدم تجربه قبلیدر صنعت مرتبط است که آن ها را با خطر شکست مواجه می کند. در این حالت افراد توانایی مقابله با مشکلات و بحران های ایجادشده را ندارند و ممکن است تصمیمات نادرستی بگیرند که به قیمت شکست فاجعه بار برای آن ها باشد.
6. فاجعه یا کلاه برداری: عدم توانایی در جبران آسیب ها کسب و کار خرد را بسیار آسیب پذیر می کند. این آسیب می تواند ناشی از کلاه برداری، آتش سوزی، سیل، دزدی، اعمال جنایی یا مرگ مالک یا شخصی مهم در کسب و کار باشد. این عوامل می تواند ادامه فعالیت کسب و کار را در بازار غیرممکن کند.
7. انبارگردانی نامناسب: کوچک با مشکلات قابل توجهی در انبارگردانی مواجه هستند که سرمایه در گردش را با خطر مواجه می کند و رشد شرکت را دچار مشکل می کند.
8. قیمت گذاری نامناسب: سیاست تعیین قیمت در کسب وکارهای کوچک بر اساس اطلاعات بازار نیست و بیشتر بر پایه روش های تعیین ارزش سنتی و قیمت رقابتی پیش می رود. گاهی این قیمت گذاری ها نرخ سود لازم را برای حفظ قدرت مالی شرکت در نظر نمی گیرد. که منجر به کاهش اندازه کسب و کار خرد می شود.
9. موقعیت مکانی نامناسب: موقعیت مکانی یکی از اصولی ترین دلایل برای موفقیت یک کسب و کار است. نقل قول معروفی هست که می گوید: «سه چیز در موفقیت یک کسب و کار کوچک مهم است:مکان، مکان و مکان!». هرچند که اغراق شده است ولی باید کسب و کار خود را در موقعیت مکانی درستی در نظر بگیرید. در بعضی حوزه های این مسئله اهمیت بیشتری دارد. همچنین میزان بازار رقابتی برای کسب و کار شما نیست اهمیت دارد.
10. روش های اعتبار دهی نامناسب: ورودی های کنترل نشده یا شیوه های اعطای اعتبار نامناسب، بر اعتبار شرکت شما اثرگذار است. این مسئله فشاری مضاعف بر سرمایه نقدی و سایر اقلام سرمایه در گردش می گذارد. همچنین، ادامه عملیات روزانه شرکت را به طورجدی دچار مشکل می کند. بنابراین، بسیاری از مشاغل کوچک به دلیل وجود حجم بالایی از بدهکاران شکست می خورند.
11. عدم سابقه سرمایه گذاری در خانواده: تحقیقات علمی نشان داده است افرادی که والدینشان مالک کسب و کار شخصی نبوده اند با احتمال بالاتری ممکن است در ایجاد کسب و کار خرد شکست بخورند.
12. نادیده گرفتن: توجه کم به کسب و کار از طرف کارآفرین یا مالک دلیل بسیار مهمی در شکست آن است. کسب وکارهای خرد نیاز به توجه و مراقبت کامل دارند زیرا بدون آن قادر به گذر از هیچ گونه خطر و مشکلی نیستند.
13. سرمایه گذاری بیش ازحد با دارایی ثابت: اگر با دارایی ثابت سرمایه گذاری بیش ازحد در یک کسب و کار شود، کسب و کار خرد در هزینه های عملیاتی به مشکل می خورد. چراکه به هزینه های عملیاتی تعهدات مالی بزرگ نیاز پیدا می شود. این ساختار پیچیده ظرفیت عملیاتی را متوقف ساخته و ورشکستی را در پی دارد.
14. بازاریابی ناکارآمد: بقای شرکت به فروش کافی خدمات یا محصول در بازار بستگی دارد. ساخت ، حفظ ، و توسعه بازار نقشی اساسی در کسب وکارهای کوچک دارد.
15. جانشین نامناسب: عدم وجود جانشین مناسب در یک کسب و کار خرد احتمال ورشکستگی یا مرگ آن کسب و کار را بالا می برد. معمولاً کسب وکارهایی که یک مالک دارند، مثلاً با مرگ یا ازکارافتادگی مالک، به دلیل عدم وجود جانشین یا عدم وجود جانشین مناسب محکوم به نابودی هستند.
16. عدم برنامه ریزی: اگر کسب و کار شما برنامه ریزی مناسبی نداشته باشد احتمال شکست بیشتری دارد.
با توجه به مزایا و معایبی که برای کسب و کار خرد بیان شد، نیاز است که راهکارهای ساده ای را برای مدیریت کسب و کار خود بیاموزید تا بتوانید هم به امور مربوطه رسیدگی کنید و هم کسب و کار کوچک پر سود داشته باشید.
حس سبک بودن وقتی در حال مدیریت کسب و کار کوچک هستید مهم است چراکه پیاده سازی ایده های پول ساز حین مدیریت یک کسب و کار کوچک کاری سخت است. در نظر داشته باشید که شما مسئول همه جزییات هستید، از فروش و بازاریابی گرفته تا استخدام و اخراج.
اگرچه این کار در ابتدا به نظر کار دشواری می آید ولی خبر خوب این است که با دانستن نکات کلیدی ساده می توانید راهی برای خروج از فشارهای مدیریتی پیدا کنید در اینجا ما راهکارهایی می دهیم که کسب و کار خرد خود را آسان تر مدیریت کنید.
عبارت "زمان سرمایه است" یک حقیقت است، به خصوص وقتی که یک کسب و کار خرد را می گردانید. در این حالت شما زمانی محدود برای سروکله زدن با حجم گسترده ای از عملیات روزانه دارید. در این حالت هر ثانیه برای شما باارزش است.
در این حالت مکانیزه کردن باعث افزایش بهره وری می شود. شما می توانید این نرم افزارها و اپلیکیشن ها را برای ثبت ساعات کاری، پیگیری دارایی ها، مدیریت مالی و غیره استفاده کنید. ثبت روزانه برنامه های کاری و پیگیری امور مهم کمک بزرگی به شما به خصوص در روزهای شلوغ کاری است. نرم افزارهای زیادی برای استفاده در کسب وکارهای کوچک مختلف ساخته شده است، شما می توانید با توجه به کسب و کار خود نرم افزار مناسب را انتخاب کرده و به کارگیرید.
توجه داشته باشید که هزینه نرم افزارهای مدیریت کسب و کار خرد متناسب با امکانات آن ها متفاوت است. برای انتخاب نرم افزار مناسب بهتر است تناسبی میان هزینه ی اپلیکیشن و میزان ذخیره زمان موردنیازتان پیدا کنید. مکانیزه کردن بعضی عملیات دیگر، مثلاً امور بانکی (شامل پرداخت قبوض، اجاره ها و ...) رایگان هستند.
این روزها مشتریان کسب وکارها انتظار دارند که آن ها از فنّاوری روز استفاده کنند تا خدمات یا محصول خود را بهتر، سریع تر و ارزان تر به مشتریان ارائه دهند. این روزها همه ما تلفن همراه داریم و مایلیم از طریق نرم افزارها و به صورت آنلاین با کسب وکارها در ارتباط باشیم.
بنابراین بخشی از مدیریت کسب و کار خرد خوشایند کردن آن برای مشتری است. پس یک وب سایت باکیفیت عالی طراحی کنید و امکانات آن را هم سطح وب سایت های رقیبانتان فراهم کنید، حتی فراتر از آن! مثلاً اگر صاحب یک سالن زیبایی هستید، وب سایتی را طراحی کنید که مشتری قادر باشد وقت خود را به صورت خودکار و آنلاین تعیین کند.
راهی آسان برای ارتقای هرچه بیشتر وب سایت نظرسنجی از مشتریان و تلاش برای پیاده سازی نظرات آن ها در وب سایت است. درعین حال باید همواره حواستان به توسعه فنّاوری در حوزه فعالیت خود باشد. ببینید که آیا این پیشرفت ها می تواند رضایت بیشتری از مشتریان شما جلب کند یا نه؟ مثلاً اگر کسب و کار کوچک شما یک سالن یوگا است، می توانید به مشتریان خود دستگاه های نمایش ضربان قلب حین ورزش را پیشنهاد دهید تا بتوانند بهتر تناسب اندام خود را دنبال کنند.
مدیریت کسب وکارهای خرد تنها به رابطه شما و کسب و کار محدود نمی شود، بلکه شامل مدیریت مؤثر کارمندان شما نیز است. این کسب و کار شماست و احتمالاً شما مایل نیستید که افراد دیگر حتی بخش کوچکی از آن را اداره کنند، بااین حال باید زمان مناسب برای تعیین نماینده ای از سمت خود را بدانید تا بتوانید مدیریت زمان کنید و فشار، استرس، و سردردهای آزاد دهنده را از بین ببرید.
اگر کارمندان تمام وقت دارید، می توانید روشتان در انجام کارها را به آن ها بیاموزید تا زمانی که آن ها برای پذیرش مسئولیت بخش هایی از کسب و کار شما آماده شوند. در غیر این صورت بهتر است با یک فریلنسر (آزادکار) یا کارمند پیمانی را استخدام کنید تا در پروژه های خاصی که برای آن ها زمان، نیروی کار، یا تخصص کافی را ندارید مشغول به فعالیت شوند. به عنوان مثال برای طراحی و ساخت یک وب سایت برای کسب و کار کوچک خود بهتر است از فردی باتجربه در این زمینه استفاده کنید.
منابع مالی، یا بودجه، ابزاری اساسی برای پرداخت هزینه های جاری، آمادگی برای روزهای سخت کاری، و حفظ سلامت مالی تعیین شده برای کسب و کار است. اینکه در روزهای مختلف چقدر سر شما شلوغ است مهم نیست، به هرحال شما باید همواره دغدغه وضعیت مالی کسب و کار کوچک خود را داشته باشید تا مطمئن شوید که در حالتی پایدار و مطمئن از لحاظ مالی قرار دارید.
به یاد داشته باشید که بودجه یک سند پویا است. ازآنجایی که کسب و کار شما نیاز به رشد و تغییر دارد، باید بودجه خود را بازبینی کنید و هر تعدیل و تغییری که نیازاست انجام دهید. متخصصان حوزه مالی توصیه می کنند که صاحبان کسب و کار به صورت ماهانه هزینه ها و بودجه را مرور کنند تا از مسیر مالی تعیین شده منحرف نشوند.
وقتی محصولی را می فروشید، بخشی از نقش مدیریتی شما مدیریت انبار است. باید سامانه ای مناسب و کارآمد برای مدیریت انبار، رهگیری آنچه به فروش رفته، و در صورت لزوم رهگیری محصول ارسالی داشته باشید. همچنین، اگر در کسب و کار خرد خود ارائه دهنده یک سرویس یا خدمات هستید، شما باید انبار خود را مدیریت کنید. به عبارتی شما میزان محدودی از نیروی انسانی و تدارکات را در اختیار دارید. باید مطمئن شوید که در زمان موردنیاز میزان مناسبی از آن ها را در اختیار دارید که شما را قادر به حفظ رضایت مشتری سازد.
بخش بزرگی از مدیریت کسب وکارهای خرد بر انجام وظایف روزانه متمرکز است ست که شامل مواردی نظیر اطمینان از داشتن انباری مناسب، حفظ رضایت مشتری، رسیدگی به امور مالی و موارد دیگر است. بااین حال، مراقب باشید که این وظایف روزمره و مسئولیت های سنگین آن بر اهداف کلان شما برای توسعه و رشد سایه افکنی نکند.
بهترین روش برای در نظر داشتن اهداف کلان، تعیین اهداف اساسی و قابل سنجش و بررسی همیشگی آن هاست تا اطمینان یابید که در جهت درست حرکت می کنید. اهداف شما می تواند شامل خدمت رسانی به تعداد مشخصی از مشتریان، فروش تعداد مشخصی از محصولات یا مقادیر مشخص دیگری از موفقیت باشد.
ممکن است شما بخواهید شعبه جدیدی بزنید، این هم می تواند یک هدف برای دنبال کردن باشد. اهداف خود را بنویسید به طور مرتب آن ها را مرور کنید تا کسب و کار خود را در جهت درست هدایت کنید.
در پایان باید بیان داشت که مدیریت کسب وکارهای خرد نیازمند در نظر گرفتن نکات ظریف و ساده و به کارگیری ابزارهای مختلف و حفظ تمرکز بر وظایف متعدد است.
در این متن تلاش شد با ارائه تصویر کلی از کسب وکارهای خرد به شما کمک کنیم تا بتوانید بر مهم ترین جنبه های کسب و کار خود متمرکز بمانید، از مزیت ها و خطرات بالقوه آن آگاه شوید و با به کارگیری نکاتی ساده قادر باشید کسب و کار کوچک خود را در مسیر پیشرفت و موفقیت مدیریت کنید.
کدام کسب و کارهای کوچک پر سود هستند؟
دامنه وسیعی از کسب و کارهای کوچک می توانند پر سود باشند. مساله تنها نوع کسب و کار نیست. تناسب کسب و کار با روحیات و تخصص شما در کنار سنجش نیاز بازار می تواند شما را در رسیدن به یک کسب و کار پرسود کمک کند.
با چه سرمایه ای می توان یک کسب و کار کوچک را آغاز کرد؟
بسته به نوع کسب و کار خرد متفاوت است. در بعضی کسب و کارها می توان با 5 میلیون تومان کسب و کار خود را شروع کرد.
آیا کسب و کار خانگی هم کسب و کار کوچک حساب می شود؟
بله. کسب و کارهای خانگی نوعی از کسب و کارهای خرد هستند.
