سیم کشی ساختمان (Electrical Wiring) یکی از مراحل بسیار مهم ساخت‌وساز به‌شمار می‌رود. شرکت‌کنندگان در دوره های آموزش برق ساختمان اقداماتی مانند نحوهٔ طراحی برق ساختمان، تعویض سیم‌های قدیمی با سیم‌های جدید، نحوهٔ ایجاد انشعاب از طریق لوله‌گذاری برای هدایت جریان برق، نحوهٔ نصب تابلو برق، نصب جعبه فیوز، نصب جعبه تقسیم و غیره را به‌خوبی یاد می‌گیرند. رعایت استاندارد های سیم کشی ساختمان به‌عنوان مجموعه‌ای از اصول سیم کشی و قوانین بین‌المللی نیز اهمیت بسیار زیادی دارد و مانع از بروز آسیب‌های مالی و جانی می‌شود. در این مقاله قصد داریم دربارهٔ قوانین و استانداردهای مهم سیم کشی ساختمان صحبت کنیم.
سیم کشی ساختمان
آشنایی با قوانین سیم کشی ساختمان
در اکثر کشورهای جهان سیم کشی ساختمان‌ها مطابق با قوانین و مقررات تعیین‌شده توسط نهادهای دولتی یا خصوصی انجام می‌شود. در ایران نیز، این قوانین را وزارت مسکن و شهرسازی تعیین می‌کند. هدف از وضع قوانین برق کشی ساختمان، رعایت نکات ایمنی، حفظ امنیت و آسایش و مقرون‌به‌صرفه شدن هزینه‌های سیم کشی است. تمام برق‌کاران ساختمانی باید با قوانین سیم کشی آشنا باشند و کار خود را طبق همان قوانین انجام دهند. درواقع قبل از شروع هر پروژهٔ برق کشی، ضروری است که قوانین مربوط به آن مدنظر قرار گیرد. استاندارد IEC 60364 که استاندارد جهانی برق برای ساختمان‌هایی با ولتاژ پایین مانند ساختمان‌های مسکونی و اداری است، چند بخش مختلف دارد. در بخش اول به توضیح دربارهٔ اصول سیم کشی پرداخته شده‌است و بخش‌های بعدی به مواردی مانند روش‌های محافظت در مقابل شوک الکتریکی، بروز اختلال در ولتاژ، افزایش بیش از حد جریان و غیره اختصاص دارد.
معرفی و بررسی مهم‌ترین استاندارد های سیم کشی ساختمان
برق‌کاران برای انجام سیم کشی در ساختمان‌های مختلف از دو روش، شامل سیم کشی روکار و سیم کشی توکار استفاده می‌کنند. در سیم کشی روکار سیم‌ها روی دیوارها و در داخل داکت قرار می‌گیرند. اما در سیم کشی توکار، سیم‌ها قبل از نماسازی به‌صورت توکار زیر دیوارها تعبیه می‌شوند. مهم‌ترین استانداردهای برق کشی ساختمان شامل موارد زیر است:
مهم‌ترین استانداردهای نحوهٔ سیم کشی ساختمان
· تمام سیم‌های برق در سیم کشی روکار و توکار باید از داخل لوله‌های مخصوص عبور داده شوند.
· در سیم کشی روکار باید بین لوله‌ها و سقف ۶ میلی‌متر فاصله باشد.
· در سیم کشی روکار برای جلوگیری از تماس لوله با دیوار یا سقف از بست‌های دو پیچه استفاده می‌شود.
· سیم‌های به‌کاررفته در سیم کشی ساختمان باید تک‌مفتولی باشند و عایق آن‌ها از جنس pvc باشد.
· برای عبور سیم‌ها در سیم کشی کف ساختمان باید جنس لوله‌ها از پلاستیک یا فلز باشد.
· هماهنگ بودن جعبه‌های زیر کلید و پریز با نوع لوله کشی توکار یا روکار هم الزامی است.
· در طول قسمت‌های مختلف لوله کشی، به‌کارگیری بیش از چهار خم نود درجه ممنوع است.
· لوله‌ها را حتماً باید با اره ببرند، زیرا استفاده از لوله‌بر غیرمجاز است.
· اندازهٔ سطح مقطع سیم‌ها باید ۱۰ میلی‌متر مربع باشد.
· قرار دادن نوعی جعبه در محل تعویض لوله الزامی است.
· نباید برای ایجاد اتصال الکتریکی، سیم‌ها به دور هم پیچیده شوند و محل اتصال آن‌ها با نوار چسب عایق‌بندی شود.
استاندارد های سیم کشی ساختمان
مهم‌ترین استانداردهای نحوهٔ نصب کلیدها و پریزها در برق کشی ساختمان
· در کلیدهای کنترل مدار برای قطع و وصل کردن جریان برق از هادی فاز استفاده می‌شود و استفاده از هادی خنثی مجاز نیست.
· برای جریان‌های متناوب کلیدهای قطع و وصل سریع کاربرد دارند.
· وصل شدن هادی فاز و هادی خنثی در کلیدهای تبدیل یک روش غلط است.
· جریان اسمی در کلیدها براساس نوع بار مدار تعیین می‌شود.
· داشتن یک اتصال اضافی برای اتصال هادی حفاظتی در همهٔ پریزهای یک فاز و سه فاز الزامی است.
· جریان پریزهای سه فاز باید ۱۶ آمپر باشد.
· پریزهای سه فاز باید یک یا دو اتصال اضافی داشته باشند.
مهم‌ترین استانداردهای فاصله در سیم کشی ساختمان
· فاصلهٔ آویز لامپ‌ها از سقف ۳۰ الی ۵۰ سانتی‌متر؛
· فاصلهٔ کابل‌ها از دیوار ۲ سانتی‌متر؛
· فاصلهٔ کلیدها از کف ۱۱۰ الی ۱۲۰ سانتی‌متر؛
· فاصلهٔ پریزهای برق، آنتن و تلفن بین ۳۰ الی ۴۰ سانتی‌متر؛
· فاصلهٔ پریزها از کف حمام، حداقل ۱۲۰ سانتی‌متر؛
· فاصلهٔ پریزها از کف آشپزخانه، بین ۶۰ الی ۱۲۰ سانتی‌متر؛
· فاصلهٔ جعبه فیوز از لوله‌های آب و گاز ۱ متر
· فاصلهٔ جعبه فیوز از کف ساختمان، بین ۱.۵ متر الی ۱.۷ متر؛
· فاصلهٔ قوطی‌ها از چارچوب بین ۱۵ الی ۲۵ سانتی‌متر؛
· فاصلهٔ آیفون و پنل بین ۱.۴ الی ۱.۵ متر؛
· فاصلهٔ گوشی آیفون و کف بین ۱.۴ تا ۱.۵ متر؛
· فاصلهٔ پریزها از یکدیگر ۳ متر؛
· فاصلهٔ پریزها از درب ۱.۵ متر.
استانداردهای مهم سطح مقطع سیم‌ها در سیم کشی ساختمان
· سیم‌های اصلی برق باید دارای سطح مقطع ۴ میلی‌متر باشند.
· سیم‌های روشنایی باید دارای سطح مقطع ۱.۵ میلی‌متر باشند.
· سیم‌های پریز باید دارای سطح مقطع ۲.۵ میلی‌متر باشند.
· سیم‌های کولر آبی باید دارای سطح مقطع ۲.۵ میلی‌متر باشند.
· سیم‌های کولر گازی باید دارای سطح مقطع ۴ میلی‌متر باشند.
استانداردهای مهم ظرفیت فیوزها در برق کشی ساختمان
· ظرفیت فیوز اصلی ۲۰ آمپر؛
· ظرفیت فیوز کولر گازی ۲۰ آمپر؛
· ظرفیت فیوز کلیدها و پریزها ۱۶ آمپر؛
· ظرفیت فیوز کنتور ۲۵ آمپر؛
· ظرفیت فیوز روشنایی ۱۰ آمپر.
در سیم کشی ساختمان متراژ سیم برق چگونه محاسبه می‌شود؟
طراحی نقشه سیم کشی ساختمان مهم‌ترین اقدامی است که برای محاسبه متراژ سیم برق انجام می‌شود. بعد از طراحی نقشهٔ سیم کشی، باید طول هر یک از مدارها را اندازه بگیرید و سپس عددهایی را که به‌دست آورده‌اید، با هم جمع ببندید. متخصصان برق کشی ساختمان توصیه می‌کنند که همیشه باید به عدد به دست آمده، حدوداً یک‌ونیم برابر سیم اضافه کنید، زیرا به دلیل وجود عقب‌گردها و پیچ‌و‌خم‌ها ممکن است که به سیم بیشتری نیاز داشته باشید.
اصول سیم کشی ساختمان
آشنایی کامل با استانداردهای سیم کشی ساختمان با شرکت در دوره آموزش برق ساختمان
در این مقاله راجع به قوانین و استانداردهای مهم سیم کشی ساختمان، نصب کلید و پریز، رعایت فاصله‌ها، سطح مقطع سیم‌ها و ظرفیت فیوزها صحبت کردیم و در نهایت نحوهٔ محاسبهٔ متراژ سیم برق مورد نیاز در برق کشی ساختمان را توضیح دادیم. علاقه‌مندان به شغل برق‌کاری می‌توانند با شرکت در دوره‌های آموزشی، به‌طور کامل با تمام استانداردهای برق کشی آشنا شوند و آیندهٔ شغلی خود را به بهترین شکل ممکن رقم بزنند. امیدواریم مطالعهٔ این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
همچنین جهت شرکت در دوره های آموزش برق ساختمان میتوانید به سایت www.cafeamoozeshgah.comمراجعه کنید و یا برای کسب مشاوره رایگان، با شماره 02188949711 تماس حاصل فرمایید.
