پیش از اینکه وارد اصل مطلب شویم و درمورد شرایط تحصیل در دبیرستانهای کانادا توضیح دهیم، لازم است که کمی با سیستم آموزشی کانادا آشنا شویم.
به طور کلی، مدارس کانادا به ۴ مقطع تحصیلی تقسیم میشوند که دانشآموزان باید به ترتیب آنها را پشت سر بگذارند و ساختار آنها به شکل زیر است:
1. دبستان: شامل یکسری برنامههای تحصیلی و دروس ابتدایی است که از مقطع مهدکودک شروع میشود و معمولا تا کلاس هفتم ادامه دارد.
2. راهنمایی: مقطع راهنمایی میتواند از کلاس پنجم شروع شود تا هشتم (پایههای تحصیلی که در مدارس کانادا ارائه میشوند، ممکن است در هر استان و هر مدرسه متفاوت باشد). در این مقطع، دانشآموزان برای مقطع اول متوسطه آماده میشوند.
3. مقطع اول متوسطه: این مقطع، معمولا از پایه هفتم، هشتم یا نهم شروع میشود و تا پایه دهم ادامه پیدا میکند. دانشآموزان در این مقطع برای وارد شدن به دبیرستان (که مقطع دوم متوسطه نیز به آن گفته میشود) آمادگی پیدا میکنند.
4. مقطع دوم متوسطه (یا دبیرستان): در مقطع دبیرستان، تعدادی دروس اجباری و تعدادی دروس اختیاری در اختیار دانشآموزان قرار داده میشود که خودشان میتوانند انتخاب کنند. در طول دوره ۳ ساله دبیرستان، دانشآموزان باید مجموعا ۸۰ واحد درسی پاس کنند که ترکیبی از واحدهای اجباری و اختیاری هستند. این واحدها، تنوع بسیار زیادی دارند و ممکن است در دبیرستانهای مختلف متفاوت باشند. بنابراین، دانشآموزان دبیرستانهای کانادا، مجبور نیستند که یکسری دروس ثابت و مشخص را پاس کنند.
دانشآموزانی که علاقهمند به تحصیل در دبیرستانهای کانادا هستند باید از شرایط زیر برخوردار باشند:
· دریافت پذیرش یکی از دبیرستانهای کانادا
· ارائه کارنامه سه سال تحصیلی اخیر
· برخورداری از تمکن مالی کافی برای پرداخت شهریه مدرسه و زندگی در کانادا
· پذیرش در آزمون ورودی مدرسه (در صورت وجود)
· رضایت والدین یا همراهی آنها یا معرفی یک نفر به عنوان کاستودین برای افراد زیر ۱۷ سال (کاستودین، به یک فرد بزرگسال مسئولیت پذیر گفته میشود که شهروندی کانادا و یا اقامت دائم این کشور را در اختیار دارد و از افراد زیر سن قانونی مراقبت و حمایت میکند. معرفی یک نفر به عنوان کاستودین برای افراد ۱۷ سال و بیشتر، اختیاری است و آفیسر مربوطه، ممکن است بسته به شرایط پرونده، درخواست کند که یک کاستودین نیز معرفی شود).
همانطور که اشاره کردیم، دانشآموزان در دبیرستانهای کانادا هر سال باید تعداد مشخصی واحد درسی پاس کنند که ترکیبی از دروس اجباری و اختیاری هستند. بنابراین، عملا چیزی تحت عنوان رشته تحصیلی در مقطع دبیرستان کانادا وجود ندارد.
در صورتی که دانشآموزان در دبیرستانهای ایران باید یکی از رشتههای علوم انسانی، علوم تجربی و علوم ریاضی را برای دو سال آخر تحصیلی خود انتخاب کنند یا وارد هنرستان و رشتههای فنی و حرفهای شوند. در واقع، یکی از تفاوتهای اساسی نظام آموزشی ایران و کانادا هم دقیقا همین است.
پیش از اینکه دروس اجباری دبیرستانهای کانادا را نام ببریم، باید اشاره کنیم که دروسی که در دبیرستانهای کانادا ارائه میشوند، در استانهای مختلف متفاوت هستند و حتی، ممکن است بین مدارس مختلف نیز متفاوت باشند.
با این اوصاف، برخی از دروس اجباری که تقریبا در اکثر دبیرستانهای کانادا ارائه میشوند عبارتند از:
· زبان انگلیسی
· ریاضیات
· علوم طبیعی
· تاریخ کانادا
· جغرافیای کانادا
· هنر
· بهداشت و تربیت بدنی
· زبان فرانسوی
· مطالعات حرفهای
· دورههای شهروندی
· علوم اجتماعی
· برنامه ریزی
همانطور که دروس اجباری دبیرستانهای کانادا بین استانهای مختلف این کشور متفاوت هستند، دروس انتخابی هم به همین ترتیب، متغیر هستند. همچنین، از نظر تنوع و تعداد نیز، دروس انتخابی بسیار بیشتر از دروس اجباری هستند و تنوع بسیار زیادی دارند.
تنوع بالای دروس انتخابی، به دانشآموزان کمک میکند تا دروسی که واقعا علاقهمند به آنها هستند را انتخاب کنند؛ برخی از این دروس انتخابی شامل موارد زیر میشوند:
· روان شناسی
· حقوق
· هنرهای نمایشی
· موسیقی
· زمین شناسی
· خودرو
· بازیگری
· رقص
· روزنامه نگاری
· تئاتر
· بازاریابی
· تجارت
· فناوری
· آشپزی
· رهبری
· ریاضیات پیشرفته
· ورزش
· فیزیک
· شیمی
· مدیریت
· زبانهای دیگری به غیر از انگلیسی و فرانسوی از قبیل چینی، ژاپنی، اسپانیایی، روسی، ایتالیایی و...
دورههای دروس انتخابی، به دانشآموزان میآموزند که به مسائل دنیای واقعی بپردازند، مهارتهای تفکر انتقادی را در خود توسعه دهند و برای آینده شغلی خود آماده شوند و تواناییهایی نظیر رزومه نویسی، مصاحبه شغلی و کاریابی را به دست بیاورند.
دبیرستانهای کانادا به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
1. دبیرستانهای دولتی
2. دبیرستانهای خصوصی
در ادامه، توضیحات بیشتری درمورد هر یک از این دو نوع دبیرستان در کانادا و ساختار آنها در اختیار شما قرار میدهیم.
دبیرستانهای دولتی، با بودجه عمومی در سطح محلی توسط هیات مدیره مدارس منتخب اداره میشوند و یک برنامه درسی یا برنامه مطالعاتی استاندارد ارائه میدهند. تقریبا در تمام دبیرستانهای دولتی کانادا، دختران و پسران در کنار یکدیگر در کلاسهای درس شرکت میکنند.
همچنین، دبیرستانهای دولتی فقط روزها فعالیت دارند. در اکثر نقاط کانادا، دانشآموزان خارجی میتوانند به زبانهای انگلیسی، فرانسوی یا هر دو تحصیل کنند. در دبیرستانهای دولتی، دانشآموزان درمورد فرهنگ این کشور چیزهای زیادی یاد میگیرند و در عین حال آموزش عالی در بالاترین سطح ممکن را کسب میکنند.
دبیرستانهای خصوصی کانادا، شهریه دارند و ملزم به ارائه برنامههای درسی یکسان با دبیرستانهای دولتی در استان یا ایالت مورد نظر هستند. ظرفیت کلاسها در دبیرستانهای خصوصی معمولا بسیار کوچکتر از دبیرستانهای دولتی است، اما فعالیتهای فوق برنامه و برنامههای تخصصی بسیار بیشتر و متنوعتری نسبت به دبیرستانهای دولتی ارائه میدهند.
دبیرستانهای خصوصی، خودشان به چند دسته مختلف تقسیم میشوند و تنوع زیادی هم دارند. برخی از انواع دبیرستانهای خصوصی شامل موارد زیر میشوند:
· مدارس شبانهروزی
· مدارس مخصوص دختران
· مدارس مخصوص پسران
· مدارس مذهبی (کاتولیک، مسلمان و...)
· مدارس هنری
· مدارس نظامی
· کالج
تحصیل در دبیرستانهای دولتی کانادا برای شهروندان و دارندگان اقامت دائم این کشور رایگان است. بدین معنی که دانشآموزان خارجی که هیچ یک از والدین آنها مقیم دائم نیستند، امکان تحصیل رایگان در مدارس کانادا ندارند و معمولا باید ۸ تا ۱۵ هزار دلار در سال بایت شهریه خود پرداخت نمایند. صد البته که مدارس زیادی وجود دارد که شهریه آنها خارج از این محدوده است. اما شهریه اکثر دبیرستانهای کانادا در همین رنج قرار میگیرد.
همچنین، دانشآموزان معمولا مسئولیت تهیه ناهار و لوازم التحریر را باید خودشان برعهده بگیرند، اما کتاب و سایر وسایل، اغلب توسط خود مدرسه ارائه میشوند.
علاوه بر هزینه شهریه مدرسه، یکی دیگر از هزینههای مهم تحصیل در دبیرستانهای کانادا، هزینه زندگی است که کاملا به سبک زندگی و شهر محل سکونت افراد بستگی دارد. اما به طور معمول، باید سالی ۱۵ هزار دلار برای هزینههای زندگی در کانادا در زمان تحصیل در دبیرستان در نظر گرفت.
برای تحصیل در دبیرستانهای کانادا شما باید مراحل زیر را پشت سر بگذارید:
1. یک فهرست از دبیرستانهای کانادا بر اساس محله، شهر و استانی که برای اقامت در کانادا مد نظر دارید، انتخاب کنید.
2. فرمهای درخواست برای پذیرش دبیرستانهایی که در نزدیکی محل اقامت شما در کانادا هستند را تکمیل و پس از پرداخت هزینه پذیرش که معمولا بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ دلار هست، آن را ارسال نمایید. سایر مدارک مورد نیاز اعم از کارنامه و ریزنمرات ۳ سال آخر تحصیل و توصیه نامههایتان را نیز در این مرحله آماده کنید.
3. شهریه دبیرستانی که موفق به دریافت پذیرش آن شدید را پرداخت کنید.
4. نامه پذیرش دبیرستان را دریافت کنید.
5. برای اخذ ویزای تحصیلی کانادا اقدام نمایید.
برای مطالعه بیشتر مقاله تحصیل در دبیرستان های کانادا را بخوانید.