معمولاً هنگام صحبت درمورد بلاکچین از دو اصطلاح غیرمتمرکز (decentralized) و توزیع‌شده(distributed) استفاده می‌شود و معمولاً هم این دو اصطلاح با هم اشتباه گرفته می‌شوند.
رمزارزها به طور عمده از سیستم‌های غیرمتمرکز و توزیع‌شده استفاده می‌کنند.اما،
آیا این امری ضروریست؟
آیا بلاکچین باید غیرمتمرکز یا توزیع‌شده باشد یا هر دو؟
در ادامه به تفاوت میان سیستم‌های بلاکچین غیرمتمرکز و توزیع‌شده و کاربرد آنها در رمزارزها می‌پردازیم.
غیرمتمرکزبودن به چه معناست؟
غیر متمرکزبودن به این معناست که تصمیم‌گیری در گره‌های مختلف صورت می‌گیرد. هر گره رفتار خودش را تعیین می‌کند و در نهایت بر رفتار سیستم تأثیر می‌گذارد. چنین چیزی این اطمینان را به وجود می‌آورد که هیچ گره‌ای اطلاعات کامل سیستم را ندارد.
بیت‌کوین و اتریوم بهترین نمونه‌های سیستم غیرمتمرکزند. بیت کوین دارای یک شبکه غیر متمرکز است که هیچ دولت یا نهادی بر آن کنترل ندارد. اتریوم یک بلاکچین غیرمتمرکز ارائه می‌دهد که در آن هرکسی می‌تواند دَپ‌هایی (dapps) را منتشر کند که مستقیماً کاربران و ارائه‌دهندگان را به هم متصل می‌کند.
برای عینی‌تر شدن کارکرد این سیستم گروهی از افراد را در نظر بگیرید، در این گروه هر فرد برای خودش تصمیم می‌گیرد و در نهایت تصیماتش بر کل گروه هم اثر خواهد داشت. در واقع سیستم غیرمتمرکز مانند همین گروه است و افراد گره‌ها هستند.
مزایا
سیستم‌های غیرمتمرکز در مقایسه با سیستم‌های توزیع‌شده مزایای مختلفی دارند:
معایب
یک سیستم غیرمتمرکز معایب زیادی ندارد. بحث اصلی سطح منابع است. با توجه به ماهیت دشوار آن، برای جلوگیری از هرگونه مشکل به طور منظم نیاز به نگهداری و مراقبت دارد.
توزیع‌شده به چه معناست؟
در یک سیستم توزیع‌شده، قسمت‌های مختلف سیستم در مکان‌های فیزیکی مختلفی قرار دارند. پردازش در چندین گره پخش می‌شود، اما تصمیم‌گیری می‌تواند متمرکز یا غیرمتمرکز باشد. گره‌های مختلف می‌توانند با ارسال پیام ارتباط برقرار کرده و هماهنگ شوند.
با توزیع سیستم در گره‌های مختلف، سیستم‌های بلاکچین توزیع‌شده ایمن‌تر هستند. یک مثال عالی از یک سیستم توزیع‌شده، نمونه‌هایAWS یا cloud است که به جای ذخیره داده‌ها در یک نقطه واحد، داده‌ها در نقاط مختلف سرور پخش می‌شود و خراب‌شدن یک گره در شبکه بر کل سیستم تأثیری نمی‌گذارد.
مزایا
مزایای مختلف سیستم‌های توزیع‌شده:
معایب
معایب سیستم‌های توزیع‌شده عبارتند از:
رمزارزها برای کار از سیستم‌های غیرمتمرکز و توزیع‌شده استفاده می‌کنند. همان‌طور که قبلاً گفتیم، سیستم‌های غیرمتمرکز زیرمجموعه‌ای از سیستم‌های توزیع‌شده هستند. بنابراین اگر بلاکچین توزیع شود، می‌توان آن را غیرمتمرکز کرد.
سیستم مالی سنتی ما بسیار متمرکز است، اما رمزارزها با تمرکززدایی می‌توانند این وضعیت را تغییر دهند. بیت‌کوین نمونه کاملی از بلاکچین غیرمتمرکز و توزیع‌شده است و دارای شبکه همتا به همتا است. تصمیم‌گیری محدود به یک گره نیست و بلاکچین بر روی شبکه‌ای از گره‌ها کار می‌کند. همچنین به هر شخصی اجازه می‌دهد که بیت‌کوین داشته باشد و آنها را معامله کند. یا حتی می‌تواند بیت‌کوین استخراج کرده و برای آن پاداش دریافت کند.
قبل از بیت کوین، معاملات تا حد زیادی متمرکز بودند. اگر کسی مجبور به پرداخت بود، باید برای ایجاد و نظارت بر معامله از بانک خاصی استفاده می‌کرد. اما با تمرکززدایی، می‌توان بدون واسطه برای هر کسی پول ارسال کرد.
بلاکچین روی چندین رایانه یا گره کار می‌کند، بنابراین اگر کسی گره‌ای را خراب کند، شبکه همچنان می‌تواند به کارش ادامه دهد. دفتر توزیع‌شده آن را در هر زمان از روز ایمن‌تر و قابل دسترسی‌تر می‌کند. دفتر کل پرونده معاملات و قراردادها را به صورت غیر متمرکز در مکان‌های مختلف حفظ می‌کند که منجر به کاهش حملات سایبری و کلاهبرداری‌های مالی می‌شود.
اتریوم یکی دیگر از ارزهای رمزنگاری شده است که تاکید و تمرکز آن بر تمرکززدایی است. کل شبکه اتریوم به پشتیبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز(dapps) اختصاص داده شده است. هر کسی می‌تواند یک دَپ را روی سیستم توسعه داده و مستقر کند.
بنابراین می‌توان گفت بلاکچین و رمزارزها برای آن‌که بتوانند تمام توقعاتی که از آنها می‌رود را به طور کامل برآورده کنند نیاز دارند که از هردو سیستم توزیع‌شده و غیرمتمرکز در کنار هم بهره ببرند.
و اما
وقتی حرف از غیرمتمرکزبودن یا متمرکزبودن یک شبکه می‌شود در واقع بحث درباره‌ی این است که کنترل شبکه دست چه کسی است:
در سیستم متمرکز کنترل دست یک شخص یا یک نهاد است.
و در سیستم غیرمتمرکز، کنترل سیستم دست گروهی از افراد یا نهادهاست
اما توزیع‌شده بودن یا نبودن به مکان افراد و نهادهای کنترل‌کننده برمی‌گردد:
در یک سیستم توزیع‌نشده، همه‌ی افراد و نهادهای یک سیستم در یک مکان فیزیکی حضور دارند.
اما در یک سیستم توزیع‌شده، افراد و نهادها می‌توانند در سرتاسر جهان حضور داشته باشند.
به همین دلیل است که یک سیستم توزیع‌شده می‌تواند متمرکز یا غیرمتمرکز باشد. زیرا افراد یک سیستم می‌توانند در یک نقطه فیزیکی نباشند اما در نهایت کنترل شبکه در یک نقطه و به دست یک فرد یا یک نهاد باشد.
