فناوری بلاکچین میتواند اعتمادسازی، حفاظت از دادهها و اطلاعات و کاهش هزینهها را برای بخش عمومی و دولتی به ارمغان بیاورد. از این فناوری به عنوان زنجیره بلوکی هم یاد میشود و بیشتر افراد آن را به عنوان بستر بیتکوین میشناسند.
در چند سال اخیر شفافسازیهای گستردهای در مورد این فناوری شده و صنایع مختلف با دیدن مزایای این فناوری تلاش میکنند که از آن حداکثر استفاده را ببرند. این فناوری کمک زیادی به افزایش امنیت و سهولت کارها میکند. یکی از بخشهای مهم و نهادهایی که میتواند از بلاکچین در زمینههای گوناگون استفاده کند، دولتها هستند.
سازمانهای گوناگون به کاربرد بینظیر بلاکچین پی بردهاند و به همین خاطر تلاش میکنند که از آن برای پرداختها، زنجیره تأمین، احراز و مدیریت هویت، اشتراکگذاری دادهها به صورت امن و … استفاده کنند. اما اگر میخواهید بدانید که فناوری بلاکچین چه مزایایی برای بخشهای دولتی دارد ادامه این مطلب را بخوانید.
دولتها در سراسر دنیا در جلب رضایت و اعتماد مردمشان خیلی ناکام بودهاند. حتی در کشورهایی مثل آمریکا که به نظر میرسد وجود حداقل سازوکارهای شفافیت میتواند اعتماد بالایی را به دولت مرکزی جلب کند هم اوضاع اصلا خوب نیست!
طبق مطالعات مرکز تحقیقات پیو، که یک مرکز ممتاز در زمینه روزنامهنگاری و افکارسنجی در آمریکاست، اعتماد مردم آمریکا به دولت در کمترین میزان ممکن است یعنی تنها حدود ۱۸درصد از مردم این کشور به نهاد دولت اعتماد دارند.
دلایل این بیاعتمادی بیشمار و پیچیده است ولی به هرحال نرخ بیاعتمادی بالای مردم به نهاد دولت در کشورهای مختلف، باعث شده تا دولتها به فکر بیفتند تا فضا را برای ورود فناوری بلاکچین مهیا کنند. چراکه برای آنها مسجل شده این فناوری توانایی رفع بیاعتمادی گسترده را دارد.
هیچکس اینجا غریبه نیست
شاید با خواندن بند اول، این سوال برای شما پیش بیاید که بلاکچین چگونه میتواند وضع نامطلوب دولتها را در شاخص اعتماد بهبود ببخشد؟ پاسخ اینجاست: شفافیتی که بلاکچین از طریق عدم تمرکز ایجاد میکند باعث میشود که دیگر جای زیادی برای بیاعتمادی باقی نماند!
این فناوری این امکان را میدهد که مردم بتوانند تمام دادهها را به صورت شفاف مشاهده کنند؛ همچنین احزاب موجود در هر کشور میتوانند دسترسی کامل به بستر بلاکچین داشته باشند تا خیال مردم از وجود نظارت همهجانبه به عملکرد دولت راحت باشد و به زبان دیگر هیچ جای شک و شبههای باقی نماند.
شاید جالب باشد برایتان که بدانید همین حالا هم دولتهای استونی، گرجستان و سوئد در حال آزمایش یک سیستم مبتنی بر بلاکچین برای ثبت املاک هستند. آنها دریافتهاند که به کار گرفتن چنین راهکاری از اختلاف بر سر زمینها جلوگیری میکند، چراکه در بستر بلاکچین، همه اطلاعات به صورت شفاف در اختیار خریدار و فروشنده قرار میگیرد.
نفوذ هکرها و سارقان اطلاعات شخصی در سامانههای هویتی حاوی اطلاعات افراد، یکی از عمده مشکلاتی است که امروزه در کشورهای گوناگون رخ میدهد. برای اینکه عمق فاجعه دستگیرتان شود باید بدانید تنها در آمریکا، در سال ۲۰۱۷، نام کامل، شماره تأمین اجتماعی، آدرس دقیق، شماره گواهینامه رانندگی و محل تولد ۱۴۳ میلیون آمریکایی در معرض دید این سارقان قرار گرفت.
بنابراین در زمینه حفاظت از اطلاعات حساس مردم هم میبینیم که کارنامه دولتها چنان قابل تعریف نیست. وقتی دولت آنگونه که باید و شاید مراقب نیست، نتیجه چه میشود؟ قطعاً دیگر اعتمادی بین مردم و دولت باقی نمیماند.
در این میان ابتکاری که میشود برای حفاظت از دادههای حساس به خرج داد، استفاده از فناوری بلاکچین است و نهادهای دولتی باید استفاده از بلاکچین در امنیت سایبری را جدی بگیرند. این فناوری به صورت تمامقد آماده است تا عامل اصلی ایجاد تحول در مدیریت هویت آنلاین باشد.
دولتهای استونی، گرجستان و سوئد در حال آزمایش یک سیستم مبتنی بر بلاکچین برای ثبت املاک هستند. آنها دریافتهاند که به کار گرفتن چنین راهکاری از اختلاف بر سر زمینها جلوگیری میکند، چراکه در بستر بلاکچین، همه اطلاعات به صورت شفاف در اختیار خریدار و فروشنده قرار میگیرد.
سازمانهای دولتی هم باید ماموریتهای خود را انجام دهند و هم مسئولانه منابع کمیابی که در اختیار آنهاست را مدیریت کنند. برای مدیران و رهبران دولتی که میخواهند از این تنگه بودجه عبور کنند، بلاکچین ممکن است یک حلقه نجات باشد. در یک سیاستگذاری درست، راهحلهای بلاکچین میتواند اتلاف منابع دولتی را کاهش دهد، روندهای اداری را ساده کند، هزینههای سرسامآور حسابرسی را کاهش و، امنیت را افزایش دهد و از یکپارچگی دادههای بخشهای مختلف دولتی اطمینان حاصل کند.
برای نمونه دولت فدرال آمریکا تلاش دارد با استفاده از بلاکچین ردگیری بودجه خود را راحتتر و کمهزینهتر کند. معمولا چالشی به نام چند صد میلیارد دلار بودجه ناسازگار یک چالش همیشگی در این دولت است. موضوعی که باعث میشود روند تطبیق این وجوه وقتگیر، پرهزینه و همراه با مکاتبات زیاد اداری باشد. یک سیستم پرداخت و حسابداری که از بلاکچین استفاده میکند میتواند ردیابی حسابرسی را دائمی کند و مشکلات میان بخشهای مختلف دولتی را کاهش دهد.
بلاکچین از سال ۲۰۰۸ تاکنون با جدیت دنبال میشود. در عرض ۱۰سال این فناوری رشد سریع و شگفتانگیزی داشته و مفهوم «دفتر کل توزیعشده» وارد چرخه پژوهش و سیاستگذاری شده است.
وقتی مردم و متخصصان به چشم شاهد موفقیت پروژه بیتکوین بودند، به بلاکچین ایمان آورند و به این اطمینان رسیدند که این فناوری میتواند تحولی جدی در زمینههای گوناگون ایجاد کند.
آزمایش دفاتر کل توزیعشده از مواردی است که باعث میشود دولت بتواند به نقش فناوری بلاکچین پی ببرد. تحلیلگران بر این باور هستند که بلاکچین نقش بسیار تأثیرگذاری در کاهش بروکراسی دارد، کارایی و بازدهی فرآیندهای اداری را به میزان قابل توجهی بالا میبرد و بر میزان اعتماد به دولت را میافزاید.
دولت فدرال آمریکا تلاش دارد با استفاده از بلاکچین ردگیری بودجه خود را راحتتر و کمهزینهتر کند. معمولا چالشی به نام چند صد میلیارد دلار بودجه ناسازگار یک چالش همیشگی در این دولت است. موضوعی که باعث میشود روند تطبیق این وجوه وقتگیر، پرهزینه و همراه با مکاتبات زیاد اداری باشد.
در حال حاضر تحقیقات زیادی برای بررسی مشکلات و اختلالهای احتمالی فناوری بلاکچین در فرآیندهای دولتی انجام میشود ولی هنوز هیچ نتیجه خاصی از این پژوهشها بیرون نیامده که بیانگر نگرانی خاصی باشد.
اتحادیه اروپا به دولتها توصیه کرده متخصصان باید روی این فناوری کار کرده و آن را برای ورود به صنایع مختلف آماده کنند. دولتها باید تمامی موانع را از سر راه این فناوری بردارند تا بلاکچین بتواند نقش تحولآفرین خودش را ایفا کند.
همچنین این نکته را نباید از یاد برد که پیادهسازی این فناوری در سطح دولتها نیازمند اصلاح و چابکسازی ساختارها، و انقلابی در فرآیندهای اداری و سازمانی است. باید ساختارهای جدیدی به وجود بیاید که متناسب با ماهیت بلاکچین منعطف باشند.