تمام کسانی که صاحب خودروهای نقلیه هستند یا به نوعی با این وسایل در ارتباط‌ند، حتما بارها در مورد صفحه کلاچ یا دیسک و صفحه شنیده‌اند. این قطعه، یکی از مهمترین قطعات در خودرو به شمار می‌رود و عملا بدون وجود این قطعه در خودرو و بخصوص در خودروهای دنده‌ای، عملا تغییر سرعت امکان‌پذیر نخواهد بود. کیت کلاچ ( دیسک، صفحه و بلبرینگ )، عمر محدودی دارند و پس از مدتی طبق روال طبیعی باید تعویض شوند. البته عواملی نیز وجود دارد که ممکن است باعث کاهش عمر دیسک و صفحه و عمر صفحه کلاچ شود. در این مقاله در مورد علائمی که به شما نشان می‌دهد که عمر این قطعه رو به پایان است و باید آن را تعویض کنید، صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
هیچ وسیله ساخت بشری وجود ندارد که مادام العمر بتوانید از آن استفاده کنید. هر عاملی در کاهش طول عمر و یا خرابی زودرس یک وسیله موثر است و پس از طی کردن این طول عمر، باید سریعا نسبت به جایگزینی آن وسیله با یک وسیله نو اقدام شود. البته در مواردی ممکن است امکان تعمیر قطعه به جای تعویض آن وجود داشته باشد اما معمولا در بعضی از قطعات حساس، بهتر است برای ایمنی بیشتر و جلوگیری از ایجاد خسارات احتمالی، صرفا نسبت به تعویض آن قطعه اقدام کنید و آن را تعمیر کنید. گفتیم که عمر دیسک و صفحه محدود است. در اکثر خودروهایی که در بازار وجود دارند، عمر دیسک و صفحه چیزی معادل ۶۰-۵۰ هزار کیلومتر در نظر گرفته می‌شود و بعد از این بازه زمانی باید نسبت به تعویض دیسک و صفحه اقدام کنید. البته محلی که شما در آن رانندگی می‌کنید نیز در این مورد بسیار اهمیت دارد. در محیط‌هایی مانند محیط‌های شهری که شما مکررا ناچار به تغییر سرعت و تعویض دنده هستید، فشار بیشتری را بر روی کیت کلاچ وارد می‌کنید و در نتیجه ممکن است پس از پیمودن ۴۰ هزار کیلومتر، نیاز به تعویض دیسک و صفحه داشته باشید. در مقابل اگر محیط رانندگی شما شهری نباشد، به تبع آن تعویض دنده کمتری را خواهید داشت و عمر دیسک و صفحه تا ۸۰ هزار کیلومتر نیز خواهد رسید. تعویض دیسک و صفحه کلاچ بسیار ضروری است و در صورت خرابی، تاب برداشتن، ترک یا هر گونه مشکل دیگری، به جعبه دنده و موتور فشار زیادی وارد خواهد کرد و باید سریعا جایگزین شود.
دیسک و صفحه به طور معمول پس از مدتی ممکن است دچار یکی از مشکلات زیر شوند که هر کدام علائم خاص خود را دارند و باید نسبت به رفع آنها سریعا اقدام کنید.
۱- اتمام دیسک : دیسک در صفحه کلاچ، مانند لنت ترمز است. وظیفه دیسک و صفحه ایجاد یک نیروی اصطکاک با صفحه زیرین است. در صورتی که این دیسک فرسوده یا به اصطلاح تمام شود، از خودروی شما در هنگام تعویض دنده صداهایی شنیده می‌شود. همچنین خودرو در هنگام عبور از سربالایی و نیم کلاچ‌گیری، به شدت کم می آورد و افزایش سرعت خودرو نیز با افت قابل توجهی روبرو می‌شود.
۲- داغ شدن و افزایش حرارت دیسک و صفحه : دیسک موجود در دیسک و صفحه، نیروی اصطکاک و به دنبال آن، گرمای قابل توجهی را ایجاد می‌کند. این گرما باعث کاهش قابل توجه مقدار دیسک و در نتیجه کاهش توان خودرو می‌شود. راه حل این موضوع، عدم استفاده از نیم کلاچ به مدت طولانی و همینطور عدم استفاده از خودرو تا زمان خنک شدن دیسک و صفحه است. در صورتی که این مورد را رعایت نکنید، در طولانی مدت نیاز به تعویض این قطعه پیدا خواهید کرد.
۳- تاب برداشتن دیسک و صفحه : این قطعه در هنگامی که درگیر می‌شود، حرارت قابل توجهی را تولید می‌کند و اگر به هر علتی، بلافاصله گرمای آن کاهش یابد ( به طور مثال توسط پاشیده شدن آب به آن )، دچار تاب برداشتن و یا ترک می‌شود. این موضوع شاید در ظاهر بی‌اهمیت به نظر برسد اما به دلیل خارج شدن ساختمان فیزیکی دیسک، از حالت طبیعی، این قطعه به خوبی بر روی صفحه زیرین قرار نمی‌گیرد و در هر بار کار کردن، باعث ایجاد ضربه‌های سنگینی به خودرو می‌شود و خودرو تکان‌های شدیدی می‌خورد. در صورت بروز این مشکل، تنها راه، تعویض دیسک و صفحه است.
۴- ایجاد آلودگی بر روی دیسک و صفحه کلاچ : این مورد چندان متداول نیست و بیشتر ناشی از نشت روغن موتور است که می‌توان با عایق‌بندی مناسب آن را رفع کرد و نیازی به تعویض قطعه نیست.
۵- سوختن دیسک و صفحه کلاچ : در صورتی که از آن راننده‌هایی هستید که علاقمند به تیک آف یا دریفت زدن می‌باشید، باید در نظر داشته باشید که تعویض دنده‌های ناگهانی، باعث نابودی و در مواردی از کار افتادن کامل صفحه یا به اصطلاح سوختن آن می‌شود.
پس از رخ دادن موارد ۱، ۳ و ۵ که در پاراگراف بالا توضیح دادیم، باید نسبت به تعویض دیسک و صفحه اقدام کنید. سلامت خودرو شما، ضامن سلامتی شماست و نباید نسبت به آن بی تفاوت باشید. علاوه بر مواردی که در بالا توضیح دادیم، هر زمانی که یکی از علائم زیر را مشاهده کردید، باید صفحه و دیسک خودرو را تعویض کنید.
۱- اگر پس از تعویض دنده، با فشردن پدال گاز، سرعت به طور مناسب افزایش نمی یابد و به اصطلاح خودرو کشش ندارد.
۲- در زمانی که خودرو ساکن است، آن را بر روی دنده ۱ قرار دهید و پدال کلاچ را ول کنید. در این حالت اگر بدنه خودرو دچار لرزش شدید شد، باید صفحه و دیسک عوض شوند.
۳- در صورت خرابی دیسک و صفحه معمولا امکان تعویض دنده بر روی دنده ۱ و همینطور دنده عقب، به سختی امکان پذیر است.
۴- شنیدن هر گونه صدای غیرعادی در زمان تعویض دنده
در ایران تولیدکنندگان زیادی برای تولیدات این قطعه وجود دارند. برند عظام یکی از همین برندهاست. دیسک و صفحه عظام، کیفیت قابل قبولی را در بین تولیدکنندگان ایرانی دارد. دیسک و صفحه پراید، یکی از پر مصرف ترین صفحه و دیسک های در حال حاضر در بازار ایران است که البته این برند برای پراید نیز، این قطعه را تولید کرده و دیسک و صفحه پراید عظام، یکی از پرفروش ترین برندهای مربوط به خودروی پراید است. در مقابل برندهای خارجی مانند والئو ( مبدا برند کشور فرانسه است ) نیز در بازار ایران فعالیت می کنند که البته به دلیل خارجی بودن این برند، قیمت دیسک و صفحه والئو، گران تر از انواع مشابه ایرانی آن است.
