دنگ بژی(Dengbêjî) یک سنت بسیار مهم برای فرهنگ کرد است و به هنر خواندن ترانه های (حماسی ، داستانی و خبر های مهم) کردی گفته می شود. در طول تاریخ ، کردها همواره ناچار شده اند فرهنگ خود را با "صدا" یا "داستان" حفظ کنند(سینه به سینه) .کردها همیشه در کشور خود مظلوم واقع شده اند و به عنوان افراط گرایان به تصویر کشیده شده اند. بنابراین ، "نوشتار" و "کتاب" به زبان کردی بسیار کم و ضعیف است و بدیل سیاست کشور های استعمار گر بسیاری از کردها هنوز هم خواندن و نوشتن را بلد نیستند.
به کسی که این ترانه ها را می خواند دنگ بژ ( Dengbêj ) می گویند . دنگ بژ کسی است که اخبار و وقایع را به صورت ترانه حماسی می خواند و با این کار اخبار یک وقایع را به صورت صدا به تمام مناطق کرد نشین و همچنین سینه به سینه به نسل های آینده می رساند. این وقایع می توانستند درباره جنگ ، عشق و عاشقی ، افسانه ها ، اجتماعی و... باشند .
به قسمتی از نمونه یک ترانه دنگ بژی از زنده یاد شاکرو گوش کنید:
شما می توانید به صورت زنده رادیو های کردی را از اینجا بشنوید.رادیو کردی
در بسیاری از صدا های ضبط شد از دنگ بژ های حماسی به نوعی از سبک می رسید که در آن یک نفر داستان را تعریف می کند و دنگ بژ برای شوق دادن به شنونده قسمت های مکالمات قهرمان ها را به صورت شعر و ترانه می خواند . این کار باعث جذب هر چه بیشتر کودکان و جوان ها می شد.
این ویدیو با تصویر کشیدن داستان آهنگ سعی در باز سازی واقع خانواده سید آقا دارد لطفا ببینید :
به لطف زحمات این نفرات فرهنگ و زبان کردی با اشعار ، آهنگ ها و داستان ها غنی شده است ،. زبان کردی با صداهای گرانبها تا به امروز رسیده و از بین نرفته است.
لیستی از آهنگ های که بین کرد ها محبوب هستند:
Filîtê Quto, Lawikê Metînî, Memê Alan, Evdalê Zeynikê, Derwêşê Evdî, Bavê Fexrîya, Bavê Bexçet, Xalê Cemîl, Geliyê Zîlan, Şerê Ûriz, Xezalê, Têlî
لیستی از دنگ بژهای معروف کردستان:
منبع:
https://ku.wikipedia.org
