شیر خشک، محصولی که از تبخیر آب شیر به دست می‌آید، کاربردهای گوناگونی در صنایع مختلف دارد. یکی از این کاربردها، استفاده از آن در بدنسازی است. در این مقاله، به بررسی این موضوع می‌پردازیم که شیر خشک چگونه از صنعت سر برآورده و راه خود را به باشگاه‌های بدنسازی پیدا کرده است.
شیر خشک، منبع غنی از پروتئین، کلسیم، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. هر 100 گرم شیر خشک، حاوی حدود 25 گرم پروتئین، 800 میلی‌گرم کلسیم، ویتامین‌های A، D، E و گروه B و همچنین پتاسیم، منیزیم و فسفر است. این مواد مغذی، برای سلامتی بدن و به خصوص برای بدنسازان، بسیار ضروری هستند.
به محض ورود شیر به کارخانه، آن را توزین و نمونه برداری می کنند، سپس شیر فیلتر شده، پاستوریزه می شود و مستقیماً به جداکننده چربی منتقل می شود. قیمت شیر بستگی به میزان چربی شیر دارد که بین 4 تا 8 درصد متغیر است. خامه یا چربی به دست آمده در دمای 50 درجه فارنهایت نگهداری می شود. سپس چربی را با تلقیح با 5 تا 10 درصد وزن آن توسط استارتر فرآوری نموده، خوب مخلوط کرده و به مدت حداقل 12 تا 18 ساعت و یا تا زمانی که اسیدیته 0.2 تا 0.4 ایجاد شود، نگهداری می نمایند تا به استاندارد مورد نظر برسد. سپس با روکش بخار حرارت داده می شود، ناخالصی هایش در سطح بالای آن جمع شده و با ابزار مناسب حذف می شود و چربی حاصل از فیلتر رد شده و بسته بندی می شود.
شیر بدون چربی (اسکیم) به دست آمده از جداکننده چربی در مخازن ذخیره سازی جمع آوری شده، در دمای حدود 85 درجه سانتیگراد تا 90 درجه سانتیگراد گرم می شود و بر روی سطح درام فلزی گردان گرم شده با بخار پمپ می شود. فشار بخار در خشک کن باید حدود 69 پوند بر مربع باشد. شیر به صورت یک لایه نازک روی سطح درام غلتکی خشک می شود و با استفاده از اسکراپر فولادی جمع آوری و برداشته می شود. سپس آن را به صورت پودر در آورده و به صورت پودر شیر خشک فرموله ۲۵ کیلوگرمی و یا پودر شیر خشک صنعتی با درصد پروتئین ها و بسته بندی های متفاوت بسته بندی می کنند.
پودر شیر خشک ماده ای همه کاره با ویژگی های جالبی است که مزایای تغذیه ای، عملکردی و اقتصادی را برای طیف وسیعی از محصولات غذایی از جمله نانوایی، لبنیات، شیرینی ها، دسرها، گوشت، نوشیدنی ها، غذاهای اصلی، سوپ ها، سس ها، غذاهای منجمد و غیره ارائه می دهد. معمولا پودر شیر در کاربردهای مختلفی مانند شکلات، ماست و بستنی استفاده می شوند. علاوه بر این، پودر شیر یک منبع باکیفیت از مواد مغذی است و در محصولاتی مانند غذای کودک و خوراک دام نیز استفاده می شود.
پروتئین پودر شیرخشک در پروتئین های بدنسازی، غنی از اسیدهای آمینه و آمینو اسیدهای شاخه ای است که آزادسازی پایدار پروتئین ایده آل برای بدنسازی را فراهم نموده، تجزیه پروتئین عضلانی را به حداقل می رساند و با افزایش سنتز پروتئین باعث رشد عضلات می شود. این پروتئین برای رشد ماهیچه ها در طول خواب نیز مفید است و می تواند به طور اثربخش در طول روز برای تحویل اسید آمینه پایدار مورد استفاده قرار گیرد. این خواص منحصر به فرد آن، آن را به یک مکمل ارزشمند برای برنامه غذایی بدنسازان جهت دستیابی به حداکثر نتیجه مطلوب تبدیل می کند. شایان ذکر است برای موثرترین استفاده در رشد عضلانی، انواع مختلف پروتئین باید مطابق با خواص آنها مورد استفاده قرار گیرد.
بسیاری از ورزشکاران شیر خشک بدون چربی اسکیم را به دلیل محتوای پروتئین بالا ترجیح می دهند، اما شیر خشک کامل برای بدنسازان جوانی که به دنبال افزایش حجم هستند، مناسب تر است. شیر خشک کامل حاوی چربی هایی است که جذب پروتئین را کند نموده و ترشح انسولین را کاهش می دهد و منجر به آزادسازی ثابت پروتئین عضله ساز می شود. شیر خشک اسکیم با توجه به سطح چربی کم و مقدار متعادل تر پروتئین و کربوهیدرات، یک گزینه مناسب برای زمان های بعد از تمرین است و می تواند به عنوان جایگزینی برای شیک پروتئینی بعد از تمرین در نظر گرفته شود.
با توجه به اعلام ASDA، کامل ترین، دقیق ترین و به روزترین پایگاه داده تغذیه انگلیسی زبان، پودر شیر خشک صنعتی بدون چربی 34% پروتئین 73 کالری در هر وعده 20 گرمی ارائه می دهد. بنابراین یک گزینه راحت و همه کاره برای افزودن به رسپی ها و نوشیدنی های مختلف ارائه داده و آن را به گزینه ای محبوب برای کسانی که به دنبال جایگزین شیر کم چرب هستند تبدیل می کند، چرا که به سادگی می توان آن را با آب مخلوط نموده و به قوام و طعم دلخواه دست یافت.
بله، یکی از مواردی که برای اضافه وزن استفاده میشود، مصرف شیر خشک است. اما هر شیر خشکی مناسب این کار نیست. ما دو نوع شیر خشک داریم: شیر خشک مخصوص نوزادان و مخصوص بزرگسالان. شیر خشک بزرگسال به منظور تقویت و افزایش وزن برای افراد بزرگسال استفاده میشود و تفاوت این 2 نوع هم در این هستش که مواد مغذی که در شیر خشک نوزاد وجود دارد، متناسب با نیاز بدن نوزاد هستش و برای افراد بزرگسال استفاده نمیشود. متاسفانه خیلی از افراد وقتی که این موضوع را متوجه می شوند که از شیر خشک می توان به عنوان یک راهکار استفاده کرد از شیر خشک نوزاد استفاده میکنند که جواب نمیگیرند. برای این منظور باید از نوع بزرگسال استفاده شود که در ادامه به معرفی برندهای شیر خشک و نحوه تهیه آن بیان می شود.
میزان تاثیرگذاری هر ماده‌ی غذایی (نه تنها شیر خشک) در افراد مختلف متفاوت است و به عوامل مختلفی مثل ژنتیک، سوخت و ساز بدن، تغذیه و میزان استرس و غیره مرتبط است. بنابراین مقدار شیر خشک مصرفی در زمان معین عدد مشخصی ندارد. بحث بعدی بحث برگشت پذیری است که افرادی بعد از مدتی مجدد کاهش وزن را تجربه کرده اند. یکی از راهها، این است که زمانی که شما از شیر خشک استفاده کردید و به حد مطلوب رسیدید، سریع مصرف آن را قطع نکنید و به مرور این کار را انجام دهید.
اصولا شیر خشک به طور کلی عوارضی ندارد، چون محصول اولیه همان شیر هست و شیر خشک بزرگسال یک نوع شیر خشک غنی شده است. ولی در صورتی که فرد حساسیت به پروتیئن گاوی و یا لاکتوز لبنیات دارد، نباید از این پودر شیر استفاده کند. و یا در صورتی که دچار بیماری های زمینه ای مانند دیابت هستند بایستی با پزشک مشورت شود. ولی در غیر این صورت مانعی ندارد.
برند نیدو(Nido) مربوط به کارخانه نستله (با درب سفید رنگ) و برند انشور(Ensure) که مربوط به کارخانه ابوت امریکا می باشد.
استفاده از شیر خشک برای افزایش وزن و چاقی صورت یکی از ساده ترین و موثرترین روش ها می باشد که تقریبا بدون ریسک می باشد.
به طور کلی روزانه 1 تا 3 وعده استفاده می شود. هر وعده 180 میل آب به علاوه 3 پیمانه شیر خشک است که 200 میل در مجموع شیر تولید میشود.
یک گروه از افرادی که میتوانند از این نوع شیر خشک مصرف کنند، ورزش کاران و بدن سازان هستند، به جز این گروه افرادی که به دنبال افزایش وزن هستند، و یا مادران شیر دهی که نسبتا در اثر بارداری و زایمان ضعیف شده اند و یا شیر آنها کم شده است، نیز می توانند از پودر شیر بزرگسال استفاده کنند.
ref:
دپارتمان صادرات لبنیات و پودرهای لبنی چالتافارم (exportdepartment.ir)
