ییلد فارمینگ (Yield farming) روشی برای کسب ارز دیجیتال بیشتر با استفاده از ارز دیجیتال خود است. در این روش شما از طریق قراردادهای هوشمند مقداری از دارایی خود را به دیگران قرض می دهید و در عوض، کارمزدهایی به صورت رمزارز دریافت می کنید.
ییلد فارمرها (Yield farmers) از استراتژی های بسیار پیچیده ای استفاده می کنند. آنها رمزارزهای خود را به طور مداوم بین بازارهای وام دهی (lending) مختلف جابجا می کنند تا به حداکثر سود دست یابند. همچنین در مورد بهترین روش های ییلد فارمینگ بسیار محرمانه عمل می کنند؛ زیرا هرچه افراد بیشتری در مورد یک استراتژی بدانند، ممکن است تأثیرگذاری آن کمتر شود. در واقع ییلد فارمینگ یک پروژه از «امور مالی غیرمتمرکز» (DeFi) است که فارمرها در آن برای بدست آوردن بهترین نتیجه با یکدیگر رقابت می کنند.
ییلد فارمینگ به عمل استیکینگ یا ذخیره ارزهای دیجیتال در ازای دریافت پاداش گفته می شود. اگرچه توقع کسب سود از طریق سرمایه گذاری موضوع جدیدی نیست، مفهوم کلی ییلد فارمینگ از بخش امور مالی غیرمتمرکز برخاسته است. ایده کلی آن این است که افراد در ازای مشارکت در برنامه های دیفای، توکن کسب کنند. ییلد فارمینگ را می توان استخر نقدینگی (liquidity pool) نیز نامید.
استخر نقدینگی در واقع یک قرارداد هوشمند است که شامل سرمایه می شود. تأمین کنندگان نقدینگی (LPها) در ازای تأمین نقدینگی برای استخر، پاداش دریافت می کنند. این پاداش می تواند از کارمزدهای تولید شده توسط پلتفرم دیفای یا منابع دیگر باشد.
برخی از استخرهای نقدینگی پاداش را با چندین توکن پرداخت می کنند. سپس این توکن های پاداش ممکن است به منظور دریافت پاداش در سایر استخرهای نقدینگی سپرده گذاری شود. استراتژی های آن فوق العاده پیچیده است اما باور اصلی این است که تامین کننده نقدینگی سرمایه خود را در یک استخر نقدینگی انتقال می دهد و در ازای آن پاداش دریافت می کند.
از آنجایی که این پروژه، توکن های جدید و روش هایی برای کسب پاداش در اختیار کاربران قرار می دهد، برخی از سرمایه گذاران به این پروژه هجوم آورده و امیدوارند که سود زیادی از آن کسب کنند. به نوبه خود، این امر موجب افزایش تقاضا می شود؛ بنابراین ارزش سرمایه گذاری شده در پروژه و توکن ها افزایش می یابد.
همچنبن بخوانید: دیفای (DeFi) یا امور مالی غیرمتمرکز چیست؟
عملکرد دقیق ییلد فارمینگ به شرایط و ویژگی های برنامه دیفای بستگی دارد. این روش با ارائه سهم اندکی از کارمزدهای تراکنش به کاربران به منظور کمک به نقدینگی در یک برنامه خاص مانند یونی سواپ (Uniswap) یا بالانسر (Balancer) آغاز شد. با این حال، متداول ترین روش ییلد فارمینگ استفاده از برنامه دیفای و بدست آوردن توکن این پروژه در ازای آن است.
این روش در اوایل تابستان سال 2020 رایج شد. در این هنگام کامپاند (Compound) اعلام کرد که برای وام دهندگان و وام گیرندگانی که از اپلیکیشن کامپاند استفاده می کنند، توکن مدل حاکمیت (governance) خود به نام COMPایجاد خواهد کرد. این اتفاق در واقع موجب شد کامپاند به بالای رتبه بندی دیفای برسد.
از آن زمان تاکنون پروژه های متعددی با ایجاد برنامه های دیفای همگام با مدل حاکمیت یا توکن های بومی و پاداش دادن به کاربران با توکن های خود، از این مسیر پیروی کرده اند. این توکن ها موفقیت کامپاند را تکرار کرده اند. به عنوان مثال، توکن بالانسر (BAL)، بلافاصله پس از راه اندازی 230 درصد افزایش یافت. موفقیت ادامه دار هر پروژه جدید منجر به نوآوری بیشتری می شود، زیرا پروژه ها به شدت برای جذب کاربر با یکدیگر در رقابت هستند.
موفق ترین ییلد فارمرها با استفاده از استراتژی های سرمایه گذاری پیچیده تر، میزان کسب سود خود را به حداکثر می رسانند. این استراتژی ها معمولاً استفاده از توکن های استیکینگ در زنجیره ای از پروتکل ها برای تولید حداکثر سود است.
ییلد فارمرها معمولاً بر روی استیبل کوین هایی مانند دای (Dai)، تتر (USDT) یا یو اس دی کوین (USDC) سهام گذاری می کنند، زیرا بررسی میزان سود و ضرر در این کوین ها آسان است. با این حال، می توان با استفاده از ارزهای دیجیتالی نظیر اتر (ETH) نیز ییلد فارمینگ را انجام داد.
مزایای ییلد فارمینگ کاملا مشهود است. مزیت اصلی آن سود می باشد. ییلد فارمرهایی که زودتر در یک پروژه جدید مشارکت می کنند، می توانند از پاداش های توکنی بهره مند شوند که سریعا به ارزش آنها افزوده می شود. اگر آنها توکن ها را در زمان مناسب بفروشند، سود قابل توجهی به دست خواهند آورد. این سود را می توان در سایر پروژه های دیفای سرمایه گذاری کرد تا سود بیشتری حاصل شود.
ییلد فارمرها معمولاً باید مقدار قابل توجهی از سرمایه اولیه را برای دریافت سودهای بیشتر کنار بگذارند. گاهی اوقات ممکن است حتی صدها هزار دلار سرمایه گذاری شود.
با توجه به ماهیت بسیار ناپایدار ارزهای رمزپایه و به ویژه توکن های دیفای، اگر بازار ناگهان افت کند، مانند آنچه در HotdogSwap اتفاق افتاد، ییلد فارمرها در معرض خطر از دست دادن مقدار قابل توجهی از سرمایه خود قرار می گیرند. علاوه بر این، موفق ترین استراتژی های ییلد فارمینگ پیچیده ترین آن ها هستند. بنابراین، این ریسک برای کسانی که به طور کامل از نحوه عملکرد پروتکل های اساسی آن آگاهی ندارند، بیشتر می شود.
ییلد فارمرها همچنین ریسک تیم های پروژه و کدهای قرارداد هوشمند را می پذیرند. پتانسیل کسب سود در فضای دیفای بسیاری از توسعه دهندگان و کارآفرینانی را که پروژه های خود را از پایه راه اندازی می کنند یا کدهای پروژه های قبلی را کپی می کنند، به خود جذب کرده است. حتی اگر تیم پروژه مشکلی نداشته باشد، کد آن اغلب بررسی نشده است؛ بنابراین می تواند موجب بروز اشکالاتی شود که آنها را در برابر حمله کنندگان آسیب پذیر می کند.
با افزایش محبوبیت ییلد فارمینگ می توانیم مثال های متعددی از ریسک های ناشی از این پروتکل را نام ببریم. یکی از آنها bZx است که در اوایل سال جاری دچار هک های متوالی شد. این توکن اخیراً 8 میلیون دلار دیگر از دست داد. پس از مدتی مشخص شد که این مشکل به دلیل عوض شدن خط کد بوده است، بنابراین این مقدار به کاربران بازگردانده شد.
یام فایننس (YAM Finance) نمونه برجسته دیگری است. در این پروژه، ارزش توکن YAM تنها دو روز پس از راه اندازی آن در ماه آگوست از صفر به 57 میلیون دلار رسید. اما این توکن پس از اعتراف بنیانگذار آن به وجود یک نقص بزرگ در کد اصلی، با ریزش شدیدی مواجه شد. بررسی های بعدی نشان دادند که مشکلات دیگری در زمینه امنیت و عملکرد در این پلتفرم وجود دارد.
در حال حاضر اکثر برنامه های دیفای مبتنی بر بلاک چین اتریوم هستند. این امر موجب شده است که چالش هایی اساسی برای ییلد فارمرها ایجاد شود. پیش از بروزرسانی اتریوم 2.0، این شبکه با مشکل عدم مقیاس پذیری دست و پنجه نرم می کند. با افزایش محبوبیت ییلد فارمینگ، تراکنش های بیشتری در شبکه اتریوم انجام می شوند و منجر به افزایش زمان تأیید و کارمزد تراکنش ها می شود.
این وضعیت موجب شد که برخی گمان کنند دیفای در نهایت به دست خود نابود خواهد شد. با این حال، به نظر می رسد که مشکلات اتریوم در نهایت به نفع سایر پلتفرم ها منجر شود. برای مثال، پلتفرم اسمارت چین (Smart Chain) بایننس به عنوان گزینه ای جایگزین برای ییلد فارمرهایی ایجاد شده است که در شبکه برای کسب سود از برنامه های غیرمتمرکز جدید دیفای مانند BurgerSwap جمع شده اند.
علاوه بر این، اپراتورهای دیفای موجود در اتریوم سعی دارند با راه حل های لایه دوم خود برای پلتفرم موجود از مشکلات آن بکاهند. بنابراین، با فرض اینکه مشکلات اتریوم خطری جدی برای دیفای به همراه ندارند، می توان انتظار داشت که ییلد فارمینگ به کار خود ادامه دهد.
