بنای پانتئون به دستور لوئی پانزدهم و برای ادای نذرش ساخته شده است، داستان از این قرار است که پادشاه بسیار بیمار بوده و پزشکان از او قطع امید کرده بودند. لوئی پانزدهم به پیشنهاد یک کشیش نذر میکند هنگامی که بهبود یافت کلیسایی برای سن ژنویو بنا کند. در نتیجه پس از شفا یافتن پادشاه و در سال 1758 در مکانی که از قبل هم مقدس و محل دفن سن ژنویو بوده است کلیسایی با شکوه ساخته میشود. طراحی و ساخت کلیسای جدید بر عهدة “ژاک ژرمن سوفلوت” معمار معروف فرانسوی بود. به دلیل مشکلات مالی اواخر دوران پادشاهی لوئی پانزدهم، کار ساخت نزدیک به سه دهه طول کشید و در زمان تکمیل شدن نه پادشاه و نه معمار زنده نبودند.
در طول تاریخ از این ساختمان استفادههای گوناگونی شده است. زمانی کلیسایی بوده برای تقدیس و بزرگداشت قدیسه حامی و نگهبان پاریس، در دورهای آرامگاه مفاخر فرانسه بوده و پس از آن به عنوان محل عبادت تغییر کاربری داده و پس از انقلاب فرانسه تبدیل به مکانی برای گرامیداشت شخصیتهای مهم انقلاب شده است.
ظاهر بنا و قسمت ورودی اصلی کاملا شبیه به نمای اصلی معبد پانتئون رم است. در بالای ستونهای در ورودی، سنتوری مثلث شکل با مجسمه های بسیار زیبا مشاهده میشود. در وسط این سنتوری مجسمه ماریان (زنی که نماد کشور فرانسه است) قرار دارد که در حال گذاشتن تاج افتخار بر سر قهرمانان ملی فرانسه است. در سمت چپ این بخش مجسمههای دو فیلسوف و نویسنده معروف فرانسوی یعنی “وُلتِر” و “روسو” وجود دارد.
گنبد بزرگ پانتئون بر اساس طرح سازه های رنسانسی ساخته شده و روشی هوشنمندانه برای تامین نور داخل ساختمان در آن به کار رفته است. بر روی دیوارههای فضای داخلی میتوانید نقاشیهای شگفت انگیزی ببینید.
یکی از مهمترین ویژگیهای داخل ساختمان وجود آونگ فوکو است که دقیقا در مرکز پانتئون قرار گرفته است. این آونگ که گردش وضعی زمین به دور خودش را به اثبات میرساند توسط لئون فوکو دانشمند فرانسوی اختراع شده است. در چهار طرف آونگ فوکو، چهار مجسمه از صحنههای انقلاب فرانسه وجود دارد که مربوط به اوایل قرن بیستم میلادی است. مجسمة میثاق ملی نیز در صحن اصلی پانتئون قرار گرفته که ماریان، سربازان وطن و اعضای پارلمان بعد از انقلاب را نشان میدهد و در زیر آن نوشته شده: یا آزاد زندگی کن یا بمیر!