کافه بازار حدودا دو ماه پیش گزارش سالانه خود در مورد رشد و شاخص های اصلی صنعت برنامه های موبایلی ایران را منتشر کرد؛ گزارشی از یک صنعت با ۴۰ میلیون کاربر.
پس از مطالعه دقیق گزارش، به این نتیجه رسیدیم که تحلیل اطلاعات آن نه تنها برای توسعه دهندگان ایرانی بلکه برای سرمایه‌گذاران خطرپذیر و سیاست‌گذاران نیز بسیار ارزشمند است و می‌تواند دید جامعی از نقاط شکست و همچنین فرصت‌های بزرگ در صنعتِ رو به رشد برنامه های موبایلی فراهم کند.
به همین دلیل تصمیم گرفتیم با تحلیل گزارش کافه بازار و قرار دادن آن در کنار ترندهای جهانی متحول کننده و داستان‌های موفقیت بین‌المللی در برنامه های موبایلی، گامی هر چند کوچک در جهت آگاه سازی و سپس اختصاص بهینه منابع زمانی، انسانی و مالی در زیست بوم فناوری ایرانمان برداریم.
دانلود گزارش تحلیلی چرخ از رشد صنعت برنامه های موبایلی در ایران و جهان در سال ۹۷
از سهم بسیارِ کم درآمدِ برنامههای ایرانی از درآمد جهانی برنامه های موبایلی گفتیم، از عددی که 7 صدم مقداری‌ست که «باید» باشد.
دلایل «این سهمِ بسیار ناچیز» را تحلیل کردیم.
بعد از این خبرِ بد، یک خبر خوب نوشتیم؛ رشد درآمد برنامه های موبایل ایرانی در سال گذشته نسبت به رشد جهانیِ درآمد برنامه‌ها ۶۲% بیشتر بوده است.
با قاطعیت گفتیم که موبایل حرف آخر را می‌زند و آن را با به زبان اعداد و با متریک‌ها اثبات کردیم.
از نقش استراتژی‌های متمرکز بر موبایل در ارزش گذاری شرکت‌ها گفتیم. باز هم به زبان عدد و رقم!
از اینکه در سال گذشته ارزشگذاری متوسط شرکت‌های تکنولوژی محور با استراتژی توسعه محصول با محوریت موبایل در عرضه اولیه سهام بیش از ۴ برابر ارزشگذاری شرکت‌های غیر متمرکز بر موبایل بوده است.
از حجم سرمایه گذاری خطرپذیر در ایران گفتیم، از عددی که ۵ صدم مقداری‌ست که باید باشد.
به اقبال برنامه های جامع یا سوپر اَپ‌ها در ایران و روند جهانی سوپراَپ‌ها در جهان پرداختیم و…
سپس به سراغ دسته‌های ایرانیِ سوپراستار رفتیم، دسته‌های سفر، خرید، مالی و شبکه های اجتماعی که طبق گزارش کافه بازار در سال ۹۷ رشد نصب بیش از ۱۰% را تجربه کرده‌اند.
دسته سفر و سوپراستارها یا پرنصب‌ترین برنامههای ایرانی در این دسته را بررسی کردیم.
به مقایسه این دسته در مقیاس جهانی و دلایل غم‌انگیزِ رشد پایین نصب فعال برنامه های سفر ایرانی پرداختیم.
از برهم زنندگان بعدی صنعت حمل و نقل درون شهری گفتیم؛ دوچرخه و اسکوتر برقی!
از تملیک شرکت‌های اشتراک دوچرخه و اسکوتر توسط Uber، Lyft و Ford.
از رشد تعداد کاربران ۵ برنامه برتر سفر با دوچرخه و اسکوتر برقی که ۵۳۰% و ۲۱ برابرِ همین رشد برای ۵ برنامه برتر تاکسی آنلاین بوده است.
از رشد نصب و تعامل، نرخ خرید و متوسط درآمد به ازای هر کاربر در دسته سفر و.. و همچنین از حجم سرمایه گذاری خطرپذیر بر دسته سفر در ایران و جهان گفتیم.
از سوپراستارهای ایرانی در دسته خرید شروع کردیم.
برای این دسته یک فرمول هم اختراع کردیم:
افزایش مدت زمان تعامل کاربر با برنامه خرید = افزایش وفاداری و احتمال خرید کاربر
از Lazada، یک برنامه خرید بسیار موفق در آسیای جنوب شرقی تا نرخ خرید، متوسط درآمد به ازای هر کاربر، کاربران ارگانیک و غیر ارگانیک دسته خرید در جهان و… را بررسی کردیم.
از بیشترین تمایل به نصب برنامههای خرید ایرانی در سه استان تهران، سمنان و البرز و… گفتیم.
و در پایان این فصل به پدیده‌ی جالبِ آنلاین شدن فروشگاه‌های فیزیکی در ایران و آفلاین شدن فروشگاه‌های آنلاین در جهان پرداختیم.
در این دسته هم با سوپراستارهای ایرانی شروع کردیم.
از افزایش اندک هزینه جهانی جذب کاربر در دسته مالی در سال ۲۰۱۸ و آغوش باز کاربران برای نصب و استفاده از برنامههای مالی، از هزینه‌های جهانی نصب، ثبت‌نام و فعال‌سازی و نرخ‌های تبدیل نصب به ثبت‌نام و نصب به فعال‌سازی، از پِی پِی (PayPay)، یک برنامه مالی برای پرداخت‌های درون فروشگاهی و رشد نصب شگفت انگیز آن به لطف همکاری‌های راهبردی و پروموشن‌های بسیار سنگین و… گفتیم.
نمونه‌ای از جنگ بر سر تسخیر سهم از بازار پرداخت موبایلی در چین و استراتژی بسیار جالبِ پیروزِ این جنگ را بررسی کردیم. استراتژی‌ای که بنیان‌گذار علی‌بابا؛ Jack Ma آن را به حمله نیروی هوایی ژاپن به آمریکا در سال ۱۹۴۱ (Pearl Harbour attack، عامل ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم) تشبیه می‌کند.
اینکه چگونه سهم از بازار پرداخت موبایلی برای «علی‌پی» و «وی‌چت» در فصل آخر سال ۲۰۱۵، به ترتیب ۶۸.۴% و ۲۰.۶% بود و در فصل اول ۲۰۱۷ به ۴۰% و ۵۴% رسید. (از آن جایی که این سهم از بازارها بر اساس مبلغ کل تراکنش‌های صورت گرفته از طریق این دو بازیگر محاسبه شده و معمولاً متوسط مبلغ تراکنش در علی‌پی بیشتر از وی‌چت است، تفاوت سهم از تعداد کل تراکنش‌های پرداخت از طریق موبایل برای این دو بازیگر کمتر و تقریباً یکسان خواهد بود.)
شاید بپرسید هدفمان از بیان داستان نفوذ هوشمندانه «وی‌چت» در بازار پرداخت موبایلی چین و کاهش ۵۰%ای سهم از بازار «علی‌پی» چه بود؟
یادآوریِ اهمیت نوآوری در استارتاپ‌های تمامی دسته‌ها نه تنها مالی، خط بطلان کشیدن بر تصور ثبات رهبران فعلی تمامی بازارها نه تنها بازار پرداخت موبایلی و در هر کجایِ دنیا و نه تنها چین!
در پایان این فصل از دو برابر شدن حجم سرمایه‌گذاری خطرپذیر بر استارتاپ‌های دسته مالی در ۲ سال اخیر گفتیم؛ عدد جذاب ۱۱۱ میلیارد دلار در ۲۱۹۶ معامله!
در این دسته متأسفانه سوپراستارها غیر ایرانی‌اند.
شبکه‌های اجتماعی را پادشاه تمامی دسته‌ها نامیدیم و فیسبوک و تنسنت را پادشاه شبکه‌های اجتماعی.
طبق گزارش کافه‌بازار هر کاربر به صورت متوسط ۸.۷ برنامه از دسته شبکه‌های اجتماعی را روی تلفن همراه خود نصب دارد. در حالیکه این تعداد برای دسته سفر، خرید و مالی به ترتیب ۲.۴، ۱ و ۱.۶ است.
در مقیاس جهانی از ۱۰ برنامه برترِ ۲۰۱۸ بر اساس تعداد دانلود، ۵ برنامه و بر اساس تعداد کاربر فعال ماهانه، ۶ برنامه در دسته شبکه‌های اجتماعی قرار دارند.
نکته جالب در رابطه با این ۶ برنامه برتر این است که ۴ برنامه شامل فیسبوک، واتس‌اپ، پیامرسان فیسبوک و اینستاگرم متعلق به شرکت فیسبوک و ۲ برنامه‌ی وی‌چت و کیوکیو متعلق به هلدینگ چینی تنسنت است.
از گنجی بزرگ و البته رنجی بزرگ‌تر برای توسعه پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی بومی گفتیم.
در پایان گزارش نیز سیر باشکوه تحول موبایل را در مطلبی با عنوان «از ارسال اولین پیام کوتاه در سال ۱۳۸۱ تا ۱ میلیارد تراکنش موبایل شاپرکی در سال ۱۳۹۷» تحلیل کردیم.
و برای اینکه جشن تحولات موبایل و برنامه های موبایلی برای این دستگاه کوچک را محتاطانه به اتمام برسانیم تأثیرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن را برشمردیم.
و در پایان می‌پذیریم که تازه در ابتدای این مسیر هستیم و قرار است هر روز امکانات، ویژگی ها و برنامه های موبایلی جدیدی برای این دستگاه‌های کوچک طراحی شود. امکانات، ویژگی ها و برنامه هایی که هر کدام می تواند مزیت‌های بزرگ و شاید تبعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بزرگی نیز داشته باشد.
باید منتظر بود و دید.
دانلود گزارش تحلیلی چرخ از رشد صنعت برنامه های موبایلی در ایران و جهان در سال ۹۷
برای مطالعه مقالات در زمینه کارآفرینیِ استارتاپی و سرمایه گذاری خطرپذیر به وبسایت آکادمی چرخ مراجعه کنید.
