در چهارمین گردهمایی «یلدای کارآفرینان استارتاپی ایران» چه گذشت؟
در این پست نکات مطرح شده در چهارمین گردهمایی «یلدای کارآفرینان استارتاپی ایران» (یلداسامیت) رو منعکس می‌کنم که برگرفته از این رشته‌توییت خودم هست. این رشته‌توییت در حین برگزاری رویداد نوشته شده و ممکنه ایراداتی داشته باشه پس ممنون می‌شم اگه اشکالی دیدید، در کامنت‌ها به من اطلاع بدید. چون تعداد برنامه‌های «یلداسامیت» زیاد بود، اول لیست برنامه‌ها و نام و عنوان شغلی سخنران‌ها رو براتون می‌نویسم:
?ارائه بنیانگذاران 3 استارتاپ جوان و شرکت دانش‌بنیان
اکبر هاشمی: استارتاپ اسم رمز نفوذ نیست. اسم رمز پیروزی کشور است.
هادی شجاری: فرصتی که امروز پیش روی اکوسیستم استارتاپی هست درآمدزایی دلاریه. ما توی دو سال گذشته از ۶۵ کشور مشتری داشتیم. حوزه کار ما گردشگری سلامت و زیبایی هست. *** جراحی بینی در ایران فقط ۶۰۰ دلاره. کسب‌وکار شما به دلار چقدر می‌ارزه؟ این فرصت خوبی برای کسب درآمدزایی دلاری در ایرانه.
خلیل طاهری: با خودم فکر می‌کردم نکنه یه روز همه اطلاعات گوشیم با یک کلیک دزدیده بشه؟ آذر ۹۷ اولین دستگاه HSM رو ساختیم ولی هنوز دغدغه امنیت اطلاعات افراد برطرف نشده بود. سال ۹۸ تونستیم کیف پول سخت‌افزاری رو برای استفاده شخصی افراد بسازیم.
سمیرا کوشکستانی: سالانه ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کودک ناشنوا در کشور به دنیا میان. سیستم کاشت حلزون یکی از راهکارها برای حل این مشکله. یه تیم حدود ۲۰ سال از عمرشون رو برای ساخت سیستم کاشت حلزون گذاشتند و هفته پیش تونستیم همه مجوزها رو کسب کنیم.
آسیه حاتمی: یکی دو سال بعد از فارغ‌التحصیلی ایران‌تلنت رو شروع کردم و الان ۱۶، ۱۷ ساله که این پلتفرم رو برای کاریابی موقعیت‌های خاص شغلی داریم. *** چیزی که همیشه در زندگی من در جریان بوده اینه که «بهترین باش». همیشه هم براش تلاش کردم و دست نکشیدم. *** سالانه حدود ۱۲ هزار نفر از طریق ایران‌تلنت کار پیدا می‌کنند. *** یکی از خلاهای که در ایران وجود داره نبود اطلاعات هست. مرجع حقوق و دستمزد (https://iransalary.com) رو با همین نگاه تاسیس کردیم. *** در سال گذشته که مسأله دلار پیش اومد، بر اساس آمار ما بین ۱۰ تا ۲۰ درصد کارکنان شرکت‌های خصوصی تعدیل شدند. *** هوش مصنوعی و ماشین کمک کرده بهره‌ورتر باشیم و با هزینه کمتری کارمون رو انجام بدیم. *** اینترنت اولین چیزی نبوده که از من گرفته شده ولی چون همیشه در زندگیم جنگیدم که چیزای مختلف رو به دست بیارم توی اون روزای قطعی اینترنت می‌دونستم دوباره برمی‌گردیم به حالت اولیه. *** روزای اولی که داشتم ایران‌تلنت رو تاسیس می‌کردم در برخورد با یکی از ارگان‌ها بدترین روزا رو داشتم. پارسال هم سر مساله دلار شرایط سختی رو گذروندم ولی توی همه این فراز و نشیب‌ها فهمیدم که توی سرعت بالا نباید ترمز بگیرم.
نازنین دانشور: ادغام تخفیفان و نت‌برگ ۴۸ ساعت قبل به صورت رسمی صورت گرفت. سعی کردیم در نرم‌ترین حالت ممکن این اتفاق بیوفته و البته خیلی سخت بود. *** تخفیفان و نت‌برگ فقط ۹ درصد یوزر مشترک داشتند. *** هر چند ادغام شدیم اما تخفیفان و نت‌برگ به صورت دو entity مجزا به کارشون ادامه می‌دن. *** توی شرکت‌های مهم E-commerce دنیا درآمد قابل توجهی از فروش دیتا به دست میاد. ما هم در همین مسیر قرار گرفتیم. *** یکی از دلایل ادغام تخفیفان و نت‌برگ رسیدن به آینده بزرگ‌تر بود. هم از سمت شرکای تجاری و هم از سمت دیگه آفرهایی که به مشتری می‌دیم. جنگ روزانه رو تبدیل کردیم به یک آینده بزرگ‌تر. *** الگوریتم هوش مصنوعی ما در تخفیفان داره نیازهای مشتریان رو شناسایی می‌کنه و این کمک می‌کنه به شرکای تجاری که تبلیغات بهتری انجام بدن. *** حل کردن چالش همیشه انرژی رو بهم برگردونده ولی این چند وقت واقعا مسیر سختی بوده. قطعی اینترنت شاید موقت بود ولی جنس ناامیدی توی چهره آدم‌ها نگرانمون می‌کنه. با این‌حال سعی می‌کنیم امید رو زنده نگه داریم.
میلاد منشی‌پور: یک سال بعد از اینکه یه عده قطع نخاع شدند و یه عده یک لاتری برنده شدند رضایت یکسانی از زندگی داشتند. این تحقیق دو نتیجه داشت: ۱. احساس رضایت ما یک «امر ذهنی» است. ۲. احساس رضایت ما متشکل از «شادی» و «معناداربودن زندگی» است. *** اینکه چقدر می‌خوایم «شاد» باشیم و چقدر می‌خوایم زندگی‌مون «معنادار» باشه و بالانس این دوتا می‌تونه تصمیمات ما رو در کار و زندگی شکل بده. *** ۱۵ سال پیش من روی یک سکوی نفتی احساس «شادی» از کارم داشتم. بعد دیدم صدها چاه نفتی توی دنیا هست پس کاری که می‌کنم زیاد «معنادار» نیست. تصمیم گرفتم برگردم ایران، با تپسی روی زندگی مردم تاثیرگذار باشم و زندگیم «معنا» پیدا کنه. *** ما در گفتگو با دولت و حاکمیت یک پارادایم جدید ایجاد کردیم. اول که اومده بودیم توی همین وزارت کشور از بالا به پایین به ما نگه می‌کردند ولی الان طرف مشورت دولت هستیم. دلیلش هم «تاثیرگذاری» و «ارزش‌آفرینی» هست. *** موفقیت هیچ‌وقت نهایی نیست. شکست هم کشنده نیست. شجاعت ادامه دادن به مسیره که تعیین‌کننده است.
محمود‌رضا هاشمی: ما در موج اول تجارت الکترونیک ۱۱ سال دیر شروع کردیم. برای موج دوم ۵ سال فاصله داشتیم و موج سوم ۳ سال. ما باید برای موج چهارم آماده باشیم. *** نسل چهارم تجارت الکترونیک بازگشت به ریشه‌ها و همگرا شدن کانال‌های آنلاین و سنتی است. حضور فیزیکی و مغازه‌ها می‌تونه مزیت رقابتی در رقابت با فروشگاه‌های آنلاین باشه. مشتری امروز باید زمان، مکان و همه چیز خرید رو خودش انتخاب کنه. *** خیلی از فروشگاه‌های آنلاین مثل Walmart برای خرید، تحویل یا پس‌دادن کالا مغازه‌هایی رو در دنیا تاسیس کردند و دارند ترکیبی از تجارت الکترونیک و تجارت سنتی ایجاد می‌کنند. *** در نسل چهارم تجارت الکترونیک، فروشگاه‌های آنلاین مغازه‌هایی دارند که مشتری می‌تونه بیاد اونجا و خدمات پس از فروش بگیره یا خدمات و کالاهای بیشتری رو بخره. *** تجارت الکترونیکی مبتنی بر تکنولوژی چیزی هست که در Amazon Go می‌بینیم. در این نوع از بیزنس، هوش مصنوعی به معنای مرسوم نیست. این هوش مصنوعی در فضای غیردیجیتال مثلا در مغازه‌ها با AR انجام شده و با دیتای دیجیتال یکپارچه می‌شه.
محسن ارجمندی: اینستاگرام تقریبا ۱ میلیارد یوزر داره و در لحظه میلیون‌ها عکس و ویدیو داخلش فرستاده می‌شه. اینستاگرام برای جمع‌آوری و ذخیره این اطلاعات به تکنولوژی Big Data نیاز داره. *** ما در «میراث» خیلی دستاورد داشتیم اما یک ضعف پررنگ بود و اون مدیریت «درآمد» بود. در نهایت فهمیدیم باید چیزی بسازیم که آدم‌ها «عاشق» اون باشند. پلتفرمی ساختیم که یکپارچه‌سازی و حفظ اطلاعات خصوصی افراد رو انجام می‌ده.
مجید دودهکی: سازمان‌ها، تامین مالی، زیرساخت، رسانه‌ها و خود استارتاپ‌ها ۵ بخش اصلی اکوسیستم استارتاپی ایران هستند. *** کل اینترنت ایران رو استارتاپ‌ها تشکیل نمی‌دن. استارتاپ‌ها فقط بخشی از این اقتصاد هستند. *** یک سوم ترافیک اینترنت ایران وارد سایت‌های محتوایی می‌شن. سایت‌های محتوایی بیشترین سهم ترافیک رو به خودشون اختصاص دادند. *** ابزارها، پیام‌رسان‌ها، کاربردی، ویدیو و رسانه و عکاسی بیشترین نصب رو در کافه بازار گرفتند. *** سهم درآمد توسعه‌دهندگان تهرانی در اپلیکیشن موبایلی ۷۰ درصد بوده. خراسان رضوی در رتبه دوم قرار داره. *** ترافیک ۸۰ درصد وبسایت‌های کسب‌وکاری اینترنتی به استان تهران تعلق داره. *** بیشترین تعداد تراکنش در حوزه تاکسی‌های آنلاین صورت می‌گیره. *** فیلترینگ، قوانین، سرمایه انسانی، تحریم، بازار سنتی، شرایط اقتصادی و قطع اینترنت چالش‌ها و ریسک‌های کسب‌وکارهای اینترنتی در ایران هست. *** ورود به حوزه سلامت، آموزش، بازی و فینتک از فرصت‌های کسب‌وکارهای B2C آنلاین هست.
محسن جلال‌پور: مجموع اقتصاد کشور از بی‌برنامگی و تصمیمات غلط رنج می‌بره. مسلما در چنین شرایطی مجموعه‌های استارتاپی که نوپا هستند بیشتر دچار گرفتاری می‌شن. *** در اقتصاد دهه‌های گذشته ما عده خاصی از منابع استفاده کردند و نگران مجموعه‌های استارتاپی هستند که مشکلی در فرآیند کارشون ایجاد کنند. اما اگه استارتاپ‌ها این دوره سخت رو رد کنند نوعی از اقتصاد رو شکل می‌دن که در حکمرانی تاثیرگذار خواهد بود. *** بستر «زمان» و «اطلاعات» در کنار «سرمایه» در کمک دولت به استارتاپ‌ها اهمیت داره. اصلی‌ترین بستر اینترنته که همون بستر «اطلاعات» هست که تکلیفش مشخص نیست. «زمان» هم که آیتم قابل احترامی نیست. سرمایه تنها جواب نمی‌ده که البته اونم نیست. *** حاکمیت باید ببینه استمرارش وابسته به توسعه بخش خصوصی هست یا نه. فضای فکری حاکمیت باید بره به سمت سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای خصوصی از جمله استارتاپ‌ها. ما باید تلاش کنیم اون نگاه اصلاح بشه.
پدرام سلطانی: اگه در اقتصاد رکورد و تورم داریم عملا روی فروش استارتاپ‌ها هم تاثیر گذاشته اما برگ برنده اقتصاد دیجیتال مدل کسب‌وکاری‌شون هست در مقایسه با اقتصاد سنتی. *** نگاه حاکمیت به بزرگ شدن بخش خصوصی نگاه محافظه‌کارانه است. این ترس از استارتاپ‌ها بیشتره. ما باید تلاش کنیم در یک فرآیند مسالمت‌آمیز تغییر فکر در حاکمیت به وجود بیاد. *** مشکل ما گروه قدرتمندیه که زورش می‌رسه و داره به زمین و زمان بد و بیراه می‌گه. همین‌هاست که دنیا رو به ما بدبین می‌کنه و سرمایه‌گذار رو فراری می‌ده. *** تجربه ما اینو می‌گه که اصلا به دولت تکیه نکنید. به دولت تکیه کنید زمین می‌خورید. توسعه ما پروژه‌ای هست به جای اینکه پروسه‌ای باشه. صندوق‌های سرمایه‌گذاری، خصوصی نمی‌شه و همه این‌ها زمین می‌خورند و شما هم زمین می‌خورید اگه اعتماد کنید. *** شما که توی اکوسیستم استارتاپی هستید به سرمایه خودتون تکیه کنید یا به سرمایه‌گذاران خصوصی اعتماد کنید. کارتون رو درگیر سرمایه دولتی نکنید. *** اکیدا توصیه می‌کنم «واقع‌بین» باشیم. فرق هست بین «امید» و «خوش‌خیالی». فرصت‌هایی که در سطح کلان وجود داره چشم‌انداز خوبی نداره. پس شاید بتونید روی «تهدیدها» سرمایه‌گذاری کنید. مثلا آلودگی هوا تهدیدی هست که می‌تونید ازش فرصت خلق کنید. *** بذر استارتاپ‌های کوچیک خودتون رو در تهدیدها بپاشید. از مشکلاتی که در حاشیه‌نشینی، آلودگی هوا و ... داریم فرصت اقتصادی در استارتاپ‌ها بسازید.
حمید محمدی: چین ۳۰ برابر از ایران در GDP بزرگ‌تره. در یک حوزه کسب‌وکاری خاص مثل Alibaba، چین در مقایسه با ایران ۸۰۰ برابر بزرگ‌تره. پس هنوز فضا برای کار در اقتصاد دیجیتال هست. البته در زمینه تاکسی‌های آنلاین شاید زودتر برسیم. *** در دنیا میانگین سهم اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد ۱۰ درصده. ما هنوز خیلی راه داریم برای کسب این سهم از اقتصاد. *** ورود دیجی‌کالا به بورس وابسته به ذهنیت مسئولان بورس و شرایط هست. نسبت‌های کلاسیک سود رو برای ورود استارتاپ‌ها به بورس باید گذاشت کنار و با شاخص‌های رشد و اثرگذاری‌شون روی زندگی مردم قضاوتشون کرد. *** شرکت‌هایی که از جنس مارکت‌پلیس هستند از جنس شرکت‌های تولیدی نیستند و باید حضورشون در بورس به این شکل نگاه بشه. تغییر در نگاه بورس به استارتاپ‌ها، اولین مساله برای ورود به بورس هست. *** جای برندهای موفق دیجیتال در بورس خالیه و نگرانی‌های رگولاتوری بورس به جا نیست. سهیم کردن تعداد زیادی از مردم در سود این برندها می‌تونه نقطه درخشانی در آینده باشه.
حسام میرآرمندهی: ریسک‌های تحمیلی به صنعت دیجیتال مانع از سرمایه‌گذاری در این حوزه شده. سرمایه بورس باید بره سمت کسب‌وکارهای دانش‌بنیان که دارن ارزش خلق می‌کنند. البته یه بخشش هم کم‌کاری خودمون در معرفی نقاط قوت اقتصاد دیجیتال هست. *** کافه بازار و دیوار بیش از سه سال هست که در سوددهی هستند. یکی از شرط‌های ورود به بورس هم همین هست. از سمت دیگه ما دوست داریم گزینه نقد کردن رو به سرمایه‌داران‌مون بدیم و اینکه شفافیت رو بالا ببریم. ورود به بورس از این جهات برای ما خوبه. *** امید داشتن و امیدوار بودن برای ما که کارآفرین هستیم گزینه نیست، وظیفه است.
علی وحدت: صندوق نوآوری دولت ۲۰۰۰ میلیارد تومن به صورت «وام» به شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کرده. تجربه نشون می‌ده ورود مستقیم دولت برای سرمایه‌گذاری در این حوزه درست نیست. *** دولت هم‌سرمایه‌گذاری رو شروع کرده که ۸۵ میلیارد تومنش جذب اکوسیستم شده. بازیگران این مساله «صندوق‌های بورسی» و «صندوق‌های پژوهشی» هستند که فقط به شرکت‌های خصوصی کمک می‌کنند. *** کمک در تاسیس صندوق‌های بورسی (۴۰ درصد هزینه تاسیس) و تضمین خرید سهام اون‌ها از اقدامات دولت برای کمک به اکوسیستم است. *** کاری که صندوق‌های بورسی دولت ایران انجام می‌ده آخرین نسخه‌ای هست که دولت‌ها برای کمک به استارتاپ‌ها انجام می‌دن. دولت پول رو به صورت مشوق به استارتاپ‌ها می‌ده و به عنوان سرمایه‌گذار ورود نمی‌کنه. *** اوراق نوآوری که صندوق نوآوری رکن ضامنش هست، سود خرید اوراق مشارکت در بورس رو تضمین می‌کنه و این مساله ابزار جدید دولت برای کمک به استارتاپ‌ها است.
شهرام شریف: صندوق‌های VC بورسی که عملا شکست خوردند. پولی هم که از صندوق‌های پژوهشی هم تعلق گرفت رفته توی بانک‌ها برای گرفتن سود. عملا وام‌های دولت در جریان نوآوری خرج نشده.
پنل اول یلداسامیت / عکاس کیسان کلانتری
رضا جوکار: همراه اول بیش از ۶۰ میلیون کاربر داره و تلاش می‌کنه به سمت دیجیتال شدن بیشتر پیش بره. فضای دیجیتال در کنار تلکو، منابع همراه اول رو داره به خودش اختصاص می‌ده. *** تغییر رویکرد ما در همکاری همراه اول داره از سمت ownership می‌ره به سمت partnership. سرمایه همراه اول قراره در اختیار شما قرار بگیره در مسیر رشد دوجانبه.
محمدمهدی فریدوند: قدمت سرمایه‌گذاری در امریکا به ۷۰، ۸۰ ساله می‌رسه در حالیکه توی ایران حدود ۱۰ سال بوده. *** اگه کشوری اعتقاد داشته باشه که مسیر توسعه از مسیر سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها می‌گذره سرمایه‌گذاری خطرپذیر مثل کشور چین به سرعت رشد می‌کنه. *** در گذشته تنها مسیر حمایت از استارتاپ‌ها در ایران وام بوده ولی الان سرمایه‌گذاری خطرپذیر داره رشد می‌کنه. فناوری اطلاعات، انرژی، دارو، نانو به ترتیب بیشترین سرمایه‌گذاری خطرپذیر رو داشتند. *** تا الان در سال ۹۸، ۱۲۰ میلیارد تومن سرمایه‌گذاری خطرپذیر بر روی استارتاپ‌ها انجام شده است.
حسین بخشایی: ما در «نشان» ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نصب فعال داریم. *** ما از سال ۹۰ داریم روی فناوری نقشه بومی کار می‌کنیم. به نظر ما نقشه بومی ارزش خلق می‌کنه برای بقیه کسب‌وکارها. مزیت‌هایی که ما برای مردم خلق می‌کنیم نقشه‌های خارجی ندارند. به عنوان مثال سرعت گیرها رو به نشان اضافه کردیم و ۲۰ هزار سرعت‌گیر توسط کاربران اضافه شد به نقشه. *** ما امیدواریم مدیران و حاکمیت محدودیتی برای انتخاب کاربر ایرانی ایجاد نکنند. اگه کاربر به خاطر قطعی اینترنت به «نشان» رو بیاره کاربر وفادار نیست و برنامه رو ترک می‌کنه. ما دوست داریم کاربر خودش انتخاب کنه. *** توی همه مسیریاب‌ها خطا وجود داره. این خطاها با حضور کاربران بیشتر و اصلاح الگوریتم‌ها بهبود پیدا می‌کنه. ما در «نشان» رقابت تنگاتنگی با waze داریم.
زویا نیک‌نام: ما در «بلد» ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نصب فعال داریم. *** ما در بلد مسیریابی ترکیبی با حمل‌ونقل عمومی رو به عنوان مزیت به نقشه اضافه کردیم و سعی کردیم به دغدغه کاربران ایرانی بپردازیم. *** ما توسط ماشین‌های تصویربرداری که داریم روی ثبت مکان کسب‌وکارهای ایرانی کار می‌کنیم و روی این مساله تمرکز کردیم. *** مسیریابی، استفاده از پلاک ساختمان‌ها و دستیار صوتی فارسی تجربه کاربری خوبی رو برای کاربران بلد ایجاد کرده. *** مشارکت کاربران در بلد در حال پیشرفت هست ولی بخشی از اطلاعات رو از سازمان‌ها کسب کردیم. بخش دیگه‌ای از دیتا رو هم از ماشین‌های تصویربرداری به دست میاریم. تیم ۵۰ نفره ما در انزلی عکس‌ها رو به دیتا تبدیل می‌کنند. *** درآمدزایی از API ها و تبلیغات بر اساس موقعیت مکانی از مواردی هست که ما در آینده «بلد» بهش می‌رسیم. *** صورت افراد و پلاک‌های ماشین‌ها در جریان تصویربرداری از خیابان‌ها در پردازش دیتا حذف می‌شه. در خود برنامه هم هیچ دیتایی از کاربر نداریم و فقط لاگ‌های منقطع رو داریم. *** توی تیم بلد ماه‌ها برای اون بیلبوردها ایده‌پردازی کردیم. در نهایت در ۲۴ آبان بیلبوردها بالا رفت که با قطعی اینترنت همراه شد. مسیریابی آفلاین یکی از مزیت‌هایی بود که توی اون بیلبوردها روش تمرکز کردیم.
رضا قربانی: در تمام معاملات ما «عدم قطعیت» وجود داره. وقتی آب از مغازه می‌خریم درش بسته است و عدم قطعیت وجود داره. نقش واسطه‌ها این بوده که عدم قطعیت رو کم کنند. هر کسی بهتر بتونه این کار رو بکنه کسب‌وکار بهتریه. *** واسطه‌هایی که عدم قطعیت رو در معاملات کم می‌کنند در طول تاریخ متمرکز بودند و باعث گسترش نابرابری شدند. یه عده به این فکر کردند که وقتی می‌تونیم «اینترنت اطلاعات» داشته باشیم می‌تونیم «اینترنت ارزش» داشته باشیم. *** نقش واسطه‌ها مسأله دو بار خرج کردن رو حل کردند ولی نابرابری‌ها رو ایجاد کردند. یه ناشناسی مساله رو با خلق بیت‌کوین حل کرد. *** منطق ماینینگ اینه که هر ده دقیقه یکبار تمام تراکنش‌ها در یک سند جمع می‌شه و هر ده دقیقه یکبار «یک نفر» این کار رو می‌کنه. *** اثبات مالکیت، اقتصاد واقعا اشتراکی، انتقال پول، اطلاعات غیرمتمرکز و مالکیت محتوا از مزیت‌های بلاکچین هست.
امیرعباس امامی: واسطه‌ها بر خلاف تصور رایج یک پدیده مثبت در اقتصاد هستند که باعث تسهیل در تجارت می‌شن. مشکل اینجاست که واسطه‌ها می‌تونند انحصار ایجاد کنند. *** انحصار واسطه‌ها چند معضل به وجود میاره: حریم خصوصی، نشت یا فروش اطلاعات، محروم کردن دیگران از سرویس‌ها، به خطر افتادن امنیت ملی و اجازه ندادن به رقبا برای ورود به یک حوزه. *** رگولاتوری دولت‌ها برای عدم انحصار تا حالا تنها راهکار بوده ولی الان بلاکچین رو داریم که یک دیتابیس هست. در این سیستم دیتاها بسته‌به‌بسته ذخیره می‌شن. در بسته جدید DNA بسته قبلی ذخیره می‌شه. علاوه بر این دیتاها در سرورهای مختلف ذخیره می‌شه. *** در بلاکچین به جای اعتماد به یک شخص یا مجموعه به یک دیتابیس اعتماد می‌کنیم. «کارچین» یک پلتفرم حمل‌ونقل بر اساس بلاکچین هست که قیمت‌گذاری غیرمتمرکز داره. کارچین یک تاکسی اینترنتی نیست، یک بستر بلاکچینی هست برای تاکسی‌های اینترنتی.
علیرضا اسکندری: دلایل شکست بقچه مسائل زیادی بود از جمله مشخص نبودن زمان حضور بچه‌ها، اعتصاب کامیون‌دارها و ... . اما مشکل جدی ما تیم بود که فضای رفاقتی داشت. ارتباط بین ما شرکتی نبود. مقصر اصلی من بودم که نمی‌تونستم نظم رو برقرار کنم. *** سرمایه‌گذار بقچه مقصر نبود. به من پیشنهاد داد که مدیرعامل استخدام کنیم ولی من مخالفت کردم و این اشتباه من بود.
حمیدرضا احمدی: دلیل اصلی شکست استارتاپ‌ها اینه که ریسکش بالاست و لزوما این شکست تقصیر کسی نیست.
رضا زرنوخی: توی فضای سنتی می‌گن فلانی خورد زمین. توی بازار اون آدمی که شکست خورده جلوی همکاراش کار پایین‌تری انجام می‌ده. توی فضای استارتاپی افراد که شکست می‌خورن دیگه دور می‌شن و دیده نمی‌شن. *** مدل کسب‌وکار مبهم، ترکیب و کیفیت تیم، کمبود دانش و توسعه کسب‌وکار، تحلیل ضعیف محیط کسب‌وکار، آزردگی خاطر تیم‌ها (سهام)، چالش استارتاپ موفق و ... از عوامل ضعف شتابدهنده‌ها است.
رضا کلانتری‌نژاد: دامن زدن به توسعه شتابدهنده‌ها به عنوان امری که «مساوات» و «عدالت» درونش جابجا شده اشتباه بود. الان تعداد شتابدهنده‌هایی که بدونند چه نقشی دارند خیلی کمه. *** منابع رو پخش کردیم توی شتابدهنده‌های زیاد در شرایطی که هم منابع محدوده و هم استعدادها.
محسن سیدین: هر نهادی به خصوص نهادهای اقتصادی حتما شکست خواهند خورد اگه feasible نباشند یعنی ارزش پیشنهادی‌شون برای مردم نیارزه.
علی فیاض‌بخش: یکی از مدل‌هایی که در سرآوا مطالعه کردیم مدل match fund بود. در این مدل دولت به عنوان Passive Investor در همکاری با یک Lead Investor وارد سرمایه‌گذاری می‌شه.
مهدی محمدی: عمده استارتاپ‌های موفق ایران در شبکه‌های هم‌بند با محوریت دو شتابدهنده شکل گرفتند. تمرکز سرمایه و دانش باعث موفقیت استارتاپ‌های این دو شبکه شده. ۳۲ شبکه دیگه هم داریم که هیچ اتصالی به این دو شبکه ندارند. *** هوش مصنوعی، رباتیک و بلاکچین که در دنیا رو به رشده، توی اکوسیستم ما مغفول واقع شده. *** توسعه اکوسیستم اونقدر سرعتش زیاده که سیاستگذاری در زمینه حمایت از شتابدهنده‌ها عقب افتاده.
پنل دوم یلداسامیت / منبع عکس: شنبه‌پرس
مجید حسینی‌نژاد: ما دائم دنبال نجات پیدا کردنیم اما مقصد نهایی کجاست؟ قبرستون. *** چیزی که توی زندگی‌تون نمی‌خواید ولی همچنان هست و با یک شکایت (غر) همراهه رو شناسایی کنید و بنویسید. *** هر جا توی زندگی‌تون دارید «غر» می‌زنید یه «دکان» درست کردید. توی اون زمینه‌ها، خودتون انتخاب کردید که اونجوری باشید. مگه کسی تفنگ گذاشته روی سرتون؟ *** زندگی ما دائم با شرایط پیش می‌ره. محرک زندگی‌مون شرایطه. در نتیجه اگه همه اینا خوب پیش نره، زندگی‌مون خوب پیش نمی‌ره و غر می‌زنیم. هیچ وقت خودمون انتخاب نمی‌کنیم. *** غر می‌زنیم و دکان راه میندازیم که توجیه کنیم وضعیت زندگی‌مون رو، که مسئولیت وضعیت زندگی‌مون رو نپذیریم. *** وقتی من قربانی بودن رو انتخاب می‌کنم «راحتی» رو انتخاب می‌کنم چون مسئولیتی به عهده نمی‌گیرم. *** «اجتناب از مسئولیت» درآمد دکان و هزینه‌اش از «دست دادن سرزندگی» است.
من مرتضی چرخ‌زرین هستم، کارشناس بازاریابی محتوایی و دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی. خوشحال می‌شم اگه از طریق اینستاگرام یا توئیتر با هم در ارتباط باشیم.
