فرضیه بازار کارا (Efficient Market Hypothesis - EMH) ادعا میکنه که تمام اطلاعات موجود، اثر خودشون رو روی قیمت بازار میذارن، بنابر این هیچ شانسی برای سرمایه گذار ها وجود نداره که بخوان بازدهی بیشتر از بازار کسب کنن.
اگه فرض کنیم که بازار توی کارا ترین حالت ممکنش باشه، فرقی نمیکنه که اقتصاد دان، تحلیلگر یا معامله گر خبره باشید یا یه آدم کاملا ناآگاه باشید که میخواید با شیر یا خط سهام بخرید. به هر حال همه به اندازه بازار حرکت میکنن و هیچ کس نمیتونه بازدهی بالای قابل توجهی کسب کنه!
اطلاعات چه داخل بازار باشه (مثل قیمت سهم) چه بیرون بازار به شکل عمومی (مثل گزارش های مالی شرکت) چه حتی شکل خصوصی، توی بازار کاملا کارا از هیچ کدوم از این اطلاعات نمیشه سود کسب کرد.
اما کارایی بازار توی سه فرم تعریف میشه:
این مدل کارایی مربوط به اطلاعات داخل بازاری میشه. این اطلاعات شامل قیمت سهم و حجم معاملات اون میشه. اگر بازار توی سطح کارایی ضعیف باشه معنیش این که اطلاعات قیمتی و حجمی گذشته نمیتونن به ما کمک کنن که آینده رو تخمین بزنیم چون بازار این اطلاعات رو داره توی قیمت جدید منعکس میکنه و ما هیچ مزیت رقابتی نسبت به بقیه سرمایه گذارا و معامله گرا نداریم.
توی این فرم از کارایی مطرح میشه که نه تنها اطلاعات داخل بازاری منعکس میشه بلکه اطلاعات عمومی دیگه ای که در دسترس بقیه هست هم تاثیرش رو روی قیمت میذاره و شما با داشتن این اطلاعات هیچ مزیت رقابتی نسبت به بقیه ندارید و نمیتونید از بازار بازدهی بیشتری بگیرید.
وقتی بازار در سطح کارایی با فرم قوی قرار بگیره شما حتی با داشتن خصوصی ترین و خاص ترین اطلاعات هم نمیتونید از بازار جلو بزنید چون این اطلاعات هم اثر خودشونو گذاشتن روی قیمت.
اگه بخوایم طبق طبقه بندی بالا نتیجه گیری کنیم. اگر بازار توی فرم ضعیف خودش کارا باشه که در این حالت تحلیل تکنیکال هیچ بازدهی اضافه ای نمیتونه بسازه اما با تحلیل بنیادی و داشتن اطلاعات خصوصی میشه بازدهی بالاتر از بازار گرفت. اگر هم توی فرم نیمه قوی باشه این کارایی، نه از تکنیکال میشه بازدهی بهتر از بازار ساخت و نه از تحلیل بنیادی و اقتصادی و اخبار و هر اطلاعات عمومی دیگه. کارایی قویم که میگه کلا بیخیال شو چون هیچ چیزی وجود نداره که تو بخوای کشفش کنی و سود کنی!
واقعیت این که که در مورد کارا بودن یا نبودن بازار ها بحث زیاده و مقالات و تحقیقات مختلف نتایج خیلی متفاوتی نشون دادن.
توی سال های اخیر هم شاخه مالی رفتاری انتقاد های زیادی به فرضیه بازار کارا داشته و خیلی جاها اونو رد کرده.
به شکل تجربی و عملی هم بخوایم بررسی کنیم متوجه میشیم که احتمالا بازار همیشه کارا نیست. مثلا بورس 1399 رو وقتی بررسی میکنیم میبینیم که معاملات خیلی خارج از منطق بوده و اتفاقا بازار برای مدت طولانی بیشتر به "احساسات" وزن داده تا "منطق".
