زوال عقل پیشرونده است. این بدان معنی است که علائم ممکن است در ابتدا نسبتاً خفیف باشند اما با گذشت زمان بدتر می‌شوند. زوال عقل هر فرد را متفاوت تحت تأثیر قرار می‌دهد، با این حال، آشنایی با پیشرفت زوال عقل در "سه مرحله" می‌تواند مفید باشد.
انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد و همه آن‌ها پیشرونده هستند. این بدان معنی است که علائم ممکن است در ابتدا نسبتاً خفیف باشند، اما با گذشت زمان، معمولاً طی چندین سال بدتر می‌شوند. این‌ها شامل مشکلات حافظه، تفکر، حل مسأله یا زبان و اغلب تغییرات در احساسات، ادراک یا رفتار است.
با پیشرفت زوال عقل، فرد به کمک بیشتری نیاز دارد و در برخی مواقع به حمایت زیادی در امور زندگی روزمره نیاز خواهد داشت. با این حال، نحوه بروز زوال عقل برای هر شخصی متفاوت است و بنابراین نوع حمایت مورد نیاز متفاوت است.
شناخت سه مرحله زوال عقل می‌تواند مفید باشد:
مرحله اولیه
مرحله میانی
مرحله آخر
گاهی اوقات به این مراحل خفیف، متوسط و شدید می‌گویند، این عبارات نشان می‌دهد که علائم تا چه حد بر شخص تأثیر می‌گذارد.
از این مراحل می‌توان برای درک اینکه چگونه زوال عقل در طول زمان تغییر می‌کند و برای کمک به افراد برای آماده شدن برای آینده استفاده کرد. این مراحل همچنین به‌عنوان راهنمایی برای اینکه چه زمانی درمان‌های خاص، مانند دارو‌های بیماری آلزایمر، احتمالاً بهترین اثر را دارند، عمل می‌کنند.
مراحل زوال عقل مثل یک راهنما هستند و هیچ نکته قابل توجهی در مورد عدد سه وجود ندارد. به همین ترتیب، زوال عقل از مجموعه مراحل دقیق یا خاصی پیروی نمی‌کند که برای هر فرد مبتلا به زوال عقل به شکلی یکسان اتفاق بیافتد.
تشخیص اینکه چه زمانی زوال عقل یک فرد از یک مرحله به مرحله دیگر پیشرفت کرده است دشوار است زیرا:
برخی از علائم ممکن است به ترتیبی متفاوت از مراحل توضیح داده شده در این مقاله ظاهر شوند یا اصلاً ظاهر نشوند.
مراحل ممکن است همپوشانی داشته باشند - ممکن است فرد در برخی از جنبه‌های زندگی روزمره به کمک نیاز داشته باشد اما وظایف و فعالیت‌های دیگر را به تنهایی مدیریت کند.
برخی از علائم، به ویژه علائم مرتبط با رفتار‌ها، ممکن است در یک مرحله ایجاد شوند و سپس کاهش یا حتی بعداً ناپدید شوند. علائم دیگر، مانند از دست دادن حافظه و مشکلات زبان و تفکر، معمولا باقی می‌مانند و با گذشت زمان بدتر می‌شوند.
طبیعی است که بپرسید یک فرد در کدام مرحله است یا ممکن است بعداً چه اتفاقی بیفتد. اما مهمتر است که روی فرد در لحظه حال تمرکز کنید. این شامل نیاز‌های آن‌ها و اینکه چگونه می‌توانند خوب زندگی کنند و چگونه باید به آن‌ها در این امر کمک کنیم، نیز می‌شود.
و برای اطلاعات بیشتر در مورد درمان و حمایت از انواع مختلف زوال عقل به صفحات زیر بروید:
بیماری آلزایمر چیست؟
دمانس عروقی چیست؟
زوال عقل با اجسام لویی (DLB) چیست؟
دمانس فرونتوتمپورال (FTD) چیست؟
زوال عقل یک بیماری واحد نیست. این بیماری توسط بیماری‌های فیزیکی مختلف مغز ایجاد می‌شود، به عنوان مثال بیماری آلزایمر، زوال عقل عروقی، DLB و FTD.
در مراحل اولیه همه انواع زوال عقل، تنها بخش کوچکی از مغز آسیب می‌بیند. در این مرحله، فرد علائم کمتری دارد زیرا تنها توانایی‌هایی که به قسمت آسیب دیده مغز بستگی دارد تحت تأثیر قرار می‌گیرند. این علائم اولیه معمولاً نسبتاً جزئی هستند. به همین دلیل است که زوال عقل "خفیف" به عنوان یک اصطلاح جایگزین برای مراحل اولیه استفاده می‌شود.
هر نوع زوال عقل در مراحل اولیه ناحیه متفاوتی از مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل است که علائم در انواع مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، از دست دادن حافظه در مراحل اولیه آلزایمر رایج است، اما در مراحل اولیه FTD بسیار غیر معمول است.
با پیشرفت زوال عقل به مراحل میانی و بعدی، علائم انواع مختلف زوال عقل شبیه‌تر می‌شوند. این به این دلیل است که با پیشرفت زوال عقل، قسمت بیشتری از مغز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
با گذشت زمان، بیماری که باعث زوال عقل می‌شود به سایر قسمت‌های مغز سرایت می‌کند. این منجر به علائم بیشتر می‌شود زیرا بخش بیشتری از مغز نمی‌تواند به درستی کار کند. در همان زمان، مناطق آسیب دیده مغز حتی بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند و باعث می‌شوند علائمی که فرد از قبل دارد بدتر شود.
در نهایت بیشتر قسمت‌های مغز در اثر این بیماری به شدت آسیب می‌بینند. این باعث تغییرات عمده در تمام جنبه‌های حافظه، تفکر، زبان، احساسات و رفتار و همچنین مشکلات فیزیکی می‌شود.
سرعت پیشرفت زوال عقل از فردی به فرد دیگر متفاوت است، به دلیل عواملی مانند:
نوع زوال عقل - برای مثال، بیماری آلزایمر نسبت به انواع دیگر کندتر پیشرفت می‌کند.
سن یک فرد - برای مثال، بیماری آلزایمر به طور کلی در افراد مسن (بیش از ۶۵ سال) نسبت به افراد جوان (زیر ۶۵ سال) کندتر پیشرفت می‌کند.
سایر مشکلات سلامتی درازمدت - اگر فرد با شرایط دیگری مانند بیماری قلبی، دیابت یا فشار خون بالا زندگی می‌کند، زوال عقل سریع‌تر پیشرفت می‌کند، به‌ویژه اگر این مشکلات به خوبی مدیریت نشود.
دلریوم - یک وضعیت پزشکی که به طور ناگهانی شروع می‌شود.
هیچ راهی برای تخمین دقیق سرعت پیشرفت زوال عقل در فرد وجود ندارد. برخی از افراد مبتلا به زوال عقل خیلی زود پس از تشخیص نیاز به حمایت خواهند داشت. در مقابل، دیگران برای چندین سال مستقل خواهند ماند.
شواهد نشان می‌دهد که کار‌هایی وجود دارد که یک فرد مبتلا به زوال عقل می‌تواند انجام دهد تا توانایی‌های خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ کند.
به عنوان مثال:
نگاه مثبت خود را حفظ کند.
حمایت افراد دیگر - از جمله دوستان، خانواده و متخصصان را بپذیرد.
تغذیه و خواب خوب و کافی داشته باشد.
سیگار نکشد یا الکل زیاد ننوشد.
در فعالیت‌های فیزیکی، ذهنی و اجتماعی شرکت کند. (برای اطلاعات بیشتر به "فعالیت بدنی و ورزش" مراجعه کنید.)
همچنین برای یک فرد مبتلا به زوال عقل مهم است که سعی کند سلامت خود را با موارد زیر حفظ کند:
مدیریت بیماری‌های فعلی تا حد امکان
انجام معاینات منظم سلامت، به ویژه برای چشم و گوش
در مورد آنفولانزای فصلی و عفونت پنوموکوکی (که می‌تواند منجر به برونشیت یا ذات‌الریه شود) از پزشک عمومی خود بپرسید.
این نکات برای جلوگیری از ایجاد یا بدتر شدن مشکلات جدید یا موجود سلامت است. این می‌تواند باعث پیشرفت زوال عقل فرد با سرعت بیشتری شود.
هر تغییری در وضعیت یک فرد نشانه زوال عقل نیست.
اگر توانایی‌های ذهنی یا رفتار فرد در طی یک یا دو روز به طور ناگهانی تغییر کند، ممکن است یک مشکل سلامتی جداگانه‌ای ایجاد شده باشد. برای مثال، بدتر شدن یا تغییر ناگهانی ممکن است نشانه‌ای از این باشد که عفونت منجر به هذیان شده است. یا ممکن است نشان دهد که شخصی سکته کرده است.
سکته مغزی به ویژه در برخی از انواع زوال عقل عروقی شایع است و ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت شود. هنگامی که سکته مغزی اتفاق می‌افتد، آسیب بیشتری به مغز وارد می‌کند که می‌تواند منجر به کاهش قابل توجهی در توانایی‌های فرد شود.
در هر شرایطی که فرد مبتلا به زوال عقل به طور ناگهانی تغییر می‌کند یا رفتارهای غیر عادی نشان می‌دهد، در اسرع وقت با یک پزشک یا پرستار صحبت کنید.
