در این مطلب قصد داریم تجهیزات نقشه برداری را بررسی کنیم و ببینیم تجهیزات قدیم و جدید هرکدام در چه شرایطی کاربرد دارند.
همان‌طور که اطلاع دارید ما در حوزه مهندسی نقشه برداری هدف اصلیمون تهیه، جمع آوری، نگهداری و آنالیز دیتاهای مکانی است و در این حوزه ما از تجهیزات نقشه برداری مختلفی استفاده می‌کنیم. ابزارها و تجهیزاتی رو که بسته به گرایش‌های مختلفی که در حوزه علم مهندسی نقشه‌برداری یا علم ژئوماتیک وجود داره استفاده می‌کنیم ابزارهای مختلفی هستند، و شاید اسم اونها به گوش شما خورده و یا سال‌هاست که دارید از اونها استفاده می‌کنید. تجهیزاتی مثل تئودولیت یا زاویه‌یاب‌ها، نیوو یا همون ترازیاب‌ها، دوربین‌های توتال استیشن، دوربین‌های نقشه‌برداری و ابزاری مثل گیرنده‌های ماهواره‌ای مولتی فرکانس یا گیرنده‌های ماهواره‌ای GNSS یا در حالتی که عموم مهندسین دارن اون رو استفاده می‌کنن و نام می‌برن همون گیرنده‌های GPS، ابزارهایی مثل لیزر اسکنرها و انواع و اقسام ابزارهای اندازه‌گیری که در حوزه نقشه‌برداری داره به عنوان تجهیزات نقشه برداری استفاده می‌شه.
اما همونطور که می‌دونید در بحث نقشه‌برداری یکی از عذاب‌آورترین قسمت‌ها و پرهزینه‌ترین قسمت‌های جمع‌آوری دیتاهای مکانی بحث عملیات‌های میدانی است هرچقدر که ما بتونیم در پروژه‌های نقشه‌برداری، عملیات میدانیمون رو کمتر کنیم طبیعتاً بازدهی بیشتری می‌تونیم از اون پروژه داشته باشیم.
تجهیزات نقشه برداری مثل توتال استیشن و یا GPSها، گیرنده‌های مولتی فرکانس که به گردآوری مستقیم اطلاعات مربوط هستن، ابزارهایی هستن که امروزه با توجه به بودجه‌هایی که برای پروژه‌ها وجود داره دیگه استفاده از اونها مقرون به‌صرفه نیست ، من در هیچ برنامه‌ای این نکته رو ذکر نکردم که دوران و عمر نقشه‌برداری زمینی و عمر استفاده از دستگاه‌هایی مثل توتال استیشن و یا GPSها داره به پایان می‌رسه، خیر دوست عزیزم اگر در این خصوص اطلاعات زیادی نداری نکاتی که خدمتت عرض می‌کنم رو به خوبی گوش بده و به‌کار ببر.
ما در بحث نقشه‌برداری حالت‌های مختلفی رو داریم نقشه‌برداری‌های ساختمونی، نقشه‌برداری‌های شهری غیر شهری، از مناطق توپوگرافی، نقشه‌برداری‌های صنعتی رو حتی داریم و حالت‌های مختلفی که در حوزه نقشه‌برداری و جمع‌آوری اطلاعات مکانی می‌تونه وجود داشته باشه، به همین خاطر ما هیچ‌وقت به دنبال هیچ یک از تجهیزات نقشه برداری نیستیم، کماکان در سال دوهزار و بیست (۲۰۲۰) که درحال نوشتن این مطلب هستم و چند دهه از تولید تجهیزات نقشه برداری مثل ترازیاب‌ها یا تئودولیت‌ها گذشته کماکان از این ابزارها داره استفاده می‌شه. به همین خاطر هیچ‌وقت ما به دنبال حذف کامل یک ابزار نیستیم.
دوربین‌های توتال استیشن در پروژه‌های صنعتی و در پروژه‌های ساختمانی به خوبی جایگاهشون حفظ شده و به هیچ عنوان ما به راحتی نمی‌تونیم اینهارو حذف کنیم.
اما داستان پهپاد فتوگرامتری از کجا روی کار اومد؟ همونطور که خدمتتون عرض کردم در بحث نقشه‌برداری قسمت جمع‌آوری اطلاعات مکانی برای ما همیشه دردسرساز بوده و ما همیشه به دنبال یک روش غیر مستقیم بودیم که بتونیم عملیات‌های میدانی رو برای خودمون ساده‌تر کنیم. در بحث نقشه‌برداری روشی به اسم فتوگرامتری وجود داره که به وسیله تصویربرداری، حالا این تصویربرداری می‌تونه از یک فاصله نزدیک باشه و یا از یک فاصله‌ی دور باشه، به وسیله تصویربرداری ما بتونیم به اطلاعات سه بعدی برسیم، که این تکنیک رو ما فتوگرامتری می‌گیم.
ما در فتوگرامتری با تصاویر ماهواره‌ای کار می‌کنیم، با تصاویر هوایی کار می‌کنیم و همینطور با تصاویری که از نزدیک زمین اخذ شدن و همینطور تصاویر برد کوتاه هم کار می‌کنیم و پروژه‌های مختلفی رو انجام می‌دیم.
بحث پهپاد فتوگرامتری در رنج فتوگرامتی زمینی یا فتوگرامتری برد کوتاه قرار می‌گیره به این خاطر که تصاویر ماهواره‌ای دقت مطلوبی رو از نظر استخراج اطلاعات سه بعدی، دقت‌های بالا مورد نظرم هست برای ما ندارن، تهیه تصاویر هوایی با استفاده از پرنده‌های سرنشین‌دار هم همیشه برای ما چالش‌های خاصی رو داشته با توجه به اینکه متولی تهیه تصاویر هوایی دو ارگان دولتی هستند در کشور ما، انجام پروژه‌های مختلف برای این دو ارگان امکان پذیر نیست. به همین خاطر ما همیشه دنبال این بودیم که به وسیله یک روش و یا یک سیستمی بتونیم تصویربرداری هوایی رو خودمون انجام بدیم و برای مناطقی در حد چند ده یا چند صد هکتار و همینطور پروژه‌هایی در حدود چند هزار هکتار بتونیم تصویربرداری رو خودمون انجام بدیم و خوب با روش‌هایی که وجود داره اون تصاویر رو به نقشه تبدیل کنیم.
اتفاقاتی که افتاد این بود که روش‌ها و نرم‌افزارهای مختلفی در این حوزه به وجود اومد در حوزه‌ی پردازش تصاویر اتوماتیک. همان‌طور که می‌دونید با الگوریتم‌هایی که در فتوگرامتری کلاسیک وجود داشت ما نمی‌تونیم در بحث نقشه‌برداری با پهپاد از اونها استفاده کنیم. به این خاطر که تصاویر به ما دارن با زوایای مختلف اخذ می‌شن دوربین‌های ما دوربین‌های متریکی نیستن و تعداد تصاویر بسیار بالاست و مسائل مختلفی که در این حوزه وجود داره، به همین خاطر از اون الگوریتم‌ها نمی‌تونیم استفاده کنیم.
همیشه به دنبال راه و روشی بودیم به دنبال الگوریتمی بودیم که بتونیم هزاران تصویری که با استفاده از دوربین‌های معمولی بدست اومدن رو پردازش کنیم و در نهایت به اصلاعات سه بعدی برسیم. بعد از اینکه مهندسین و متخصصین حوزه پردازش تصویر و پردازش سیگنال تونستن نرم‌افزارهای پردازش اتوماتیک رو تولید کنن سیستم‌های پروازی هم توسعه داده شدن و امروزه ما شاهد تکامل سیستم پهپاد فتوگرامتری هستیم. از یک سمت نرم‌افزارها و از یک سمت هم پهپادها یا پرنده‌های بدون سرنشین رونق گرفتن شرکت‌ها و کمپانی‌های مختلفی در این حوزه روی کار اومد که امروزه ما شاهد شکوفایی علم مهندسی فتوگرامتری و علم نقشه‌برداری با پهپاد هستیم.
که خوب در حوزه نقشه‌برداری با پهپاد مسائل و چالش‌های مختلفی کماکان وجود داره اما این سیستم در حال تکامل هست. اگر میخواهید
اطلاعات بیشتری درباره نقشه برداری با پهپاد کسب کنید در دوره پایه نقشه برداری با پهپاد که فعلا رایگان است شرکت کنید.
خوب من یک جمع‌بندی کلی داشته باشم. ببینید دوستان هدف من از نوشتن این مطلب این بود که خیلی از دوستان به بنده خورده می‌گرفتن که شما چرا اینقدر روی بحث نقشه‌برداری با پهپاد فکوس داری آیا ما در حوزه نقشه‌برداری تجهیزات دیگری رو، تجهیزات نقشه‌برداری دیگری رو نداریم؟ آیا دوربین‌های توتال استیشن جایگاه خودشون رو دارن از دست می‌دن یا خیر؟ آیا به این شکل است؟ خیر پاسخ من خیر هست.
هر کدوم از این سیستم‌ها و هر کدوم از این تجهیزات جایگاه خاص خودشون رو دارن اما نکته اینجاس که در مناطق وسیع در مناطقی که چند ده هکتار و یا چند صد هکتار و یا چند هزار هکتار هستن امروزه دیگه مقرون به صرفه نیست که ما از ابزارهای قدیمی استفاده کنیم با توجه به محدودیتی که در دید مستقیم در دوربین‌های توتال استیشن وجود داره خوب این هم باعث می‌شه که در فضاهای شهری و همینطور فضاهای کوهستانی فضاهایی که پستی و بلندی خاصی دارن و یا فضاهایی که دید ما، دید مستقیم ما محدود هست ابزارهایی مثل توتال استیشن کارایی خودشون رو تا حدودی از دست بدن.
اگر شما در حوزه‌ای دارید فعالیت می‌کنید که معمولاً از مناطق وسیع، حالا مناطق روستایی شهری غیر شهری دارید نقشه برداری می‌کنید و نقشه تهیه می‌کنید سیستم پهپاد فتوگرامتری می‌تونه یک راه‌کار مناسب برای شما دوست عزیز باشه.
امروزه ابزارهای نقشه‌برداری با پهپاد از توتال استیشن هایی که در بازار وجود داره حتی ارزون‌تر شده از دیگر تجهیزات نقشه‌برداری ارزون‌تر شده و به همین خاطر این سیستم جای خودش رو در بین نقشه‌بردارها به خوبی باز کرد.
لینک مقاله اصلی در سایت کلوزرنج: تجهیزات نقشه برداری
