اگر بخواهیم لیست مزایای خوردن قهوه را اینجا بیاوریم، احتمالا یک مقاله طولانی باید بنویسیم تا با هم مرور کنیم که چرا این نوشیدنی انقدر جذاب است. اما نکته‌ی مهمی که در این نوشته می‌خواهیم به آن بپردازیم، تفاوت نحوه و درجه آسیاب قهوه است و نقشی که این موضوع در کیفیت و طعم قهوه ایفا می‌کند. پس با ما همراه باشید.
اگر به جدول ارزش انواع قهوه که در گوگل به راحتی قابل جستجو است نگاهی بیندازید متوجه می‌شوید که جدول ارزش غذایی انواع قهوه، با یکدیگر متفاوت است. برای مثال جدول ارزش غذایی قهوه فرانسه با قهوه اسپرسو متفاوت است.
یکی از دلایل این موضوع تفاوت در نحوه و درجه آسیاب قهوه است.
میزان درجه‌ی آسیاب قهوه (میزان ریزی و درشتی ذرات ریز تشکیل دهنده پودر قهوه) در انواع روش‌های تهیه قهوه با یکدیگر متفاوت است و این تفاوت سبب می‌شود که فرایند عصاره‌گیری قهوه متفاوت شود و میزان مواد مغذی در انواع مختلف قهوه با یکدیگر تفاوت داشته باشد.
علاوه بر آنچه در بالا اشاره شد اگر از قهوه‌ای با میزان و درجه‌ی آسیاب نامناسب استفاده کنیم هم قهوه خوبی نخواهیم داشت و هم اینکه به دستگاه تهیه قهوه خود آسیب رسانده‌ایم.
همچنین درجه‌ی آسیاب انواع قهوه با یکدیگر متفاوت است. برای مثال درجه آسیاب قهوه فرانسه و قهوه اسپرسو با یکدیگر متفاوت است و این موضوع در کیفیت قهوه نهایی قهوه بسیار تاپیرگذار است.
مهمترین نکته‌ای که در آسیاب قهوه باید در نظر بگیرید، یکسان آسیاب کردن آن است. قهوه آسیاب شده هر چه درشت تر باشد آب را آسان تر عبور می‌دهد و این امر باعث می‌شود طعم و عطر کمتری از قهوه استخراج شود. در سوی مقابل اگر قهوه ریزتر آسیاب شود بیشتر با آب درگیر شده و عصاره‌ی بهتری از آن خارج می‌شود و در نتیجه قهوه تلخ تر می‌شود.
این نکته را به خاطر داشته باشید که تغییرات کوچک در اندازه ذرات، می‌تواند به طرز چشمگیری بر طعم نهایی قهوه تأثیر گذار باشد.
1. قبل از آسیاب قهوه حتما باید دانه‌هایی که رست آن‌ها به صورت کامل و یکنواخت (نسبت به بقیه دانه‌ها) انجام نشده است را جدا نمایید.
2. دستگاه آسیاب قهوه را پس از هر بار استفاده تمییز کنید تا ذرات قهوه در آن باقی نماند.
3. با توجه به روش تهیه، قهوه را آسیاب نمایید زیرا هر کدام از روش‌های تهیه‌ی قهوه فرانسه، اسپرسو و ترک، درجه آسیاب مخصوص به خود را دارد.
اگر قهوه‌ی آسیاب شده مناسب با روش دم نمودن شما نباشد، هرچند بهترین قهوه ساز و بهترین قهوه را در اختیار داشته باشید قهوه‌ای که بدست می‌آید کیفیت مطلوب نخواهد داشت. پس حتما باید از درجه آسیاب مناسب با روش دم کردن قهوه اطلاع داشته باشید.
برای مثال درجه آسیاب اسپرسو بسیار ریز است به همین دلیل برای آسیاب این نوع قهوه نیاز به ماشین آسیابی دارید که بتواند دانه‌های قهوه را به صورت خیلی خوب آسیاب نماید.
برای آشنایی شما در ادامه شرحی از میزان آسیاب انواع روش‌های مرسوم و متداول تهیه‌ی قهوه در اختیار شما قرار خواهیم داد.
در این مقاله ما درجه آسیاب را از ۱ تا ۷ شماره گذاری می‌کنیم تا تفاوت میزان آسیاب بهتر درک شود. عدد ۷ به معنی بسیار درشت و عدد ۱ به معنی بسیار ریز است.
شماره درجه آسیاب: هفت
پودر قهوه خیلی درشت برای Cold brew بهترین گزینه است. Cold brew روشی است که زمان بیشتری را نسبت به سایر روش‌ها برای آماده سازی قهوه نیاز دارد البته برای تهیه قهوه با استفاده از کلد برو به فضای زیادی نیاز ندارید. اگر در Cold brew، از پودر قهوه با درجه آسیاب ریز استفاده کنید هم مدت زمان آماده سازی قهوه طولانی شده و هم طعم آن تلخ می‌شود. همچنین در صورت استفاده از قهوه با آسیاب ریز، ذرات قهوه در نوشیدنی نهایی وارد می‌شوند. در حالی که با استفاده از دانه‌های خیلی درشت، علاوه بر عطر و طعم بهتر قهوه، دانه‌های قهوه در نوشیدنی نهایی شما وجود نخواهد داشت.
شماره درجه آسیاب: هفت
برای قهوه ساز Percolator آسیاب درشت دانه‌های قهوه بهترین گزینه است. اگر از پودر قهوه با درجه آسیاب ریز استفاده کنید شاید تجربه خوبی نداشته باشید، برای دستیابی به نتیجه مطلوب، باید از پودر قهوه با درجه آسیاب درشت استفاده کنید چرا که سیستم تصفیه در Percolator ریز نیست.
دانه درشت قهوه به کاهش ذرات شناور یا ته‌نشین شده در فنجان قهوه کمک می‌کند. علاوه بر این اندازه درشت قهوه در این دستگاه به خروج بیشتر قهوه می‌شود. از آنجا که Percolator قهوه را در دمای بالا دم می‌کند و آن را چندین بار می‌چرخاند، عصاره زیادی از دانه بیرون می‌کشد و ممکن است قهوه کمی ترش شود.
شماره درجه آسیاب: شش
یکی از رایج‌ترین روش‌های دم کردن قهوه، استفاده از فرنچ پرس است که به دلیل راحتی و سهولت در تهیه قهوه و ارزان بودن محبوبیت بالایی دارد. قهوه مورد استفاده در فرنچ پرس باید با درجه درشت، آسیاب شود.
دلیل استفاده از پودر درشت، عدم خروج پودر از فیلتر است. اگر پودر ریز باشد و از فیلتر خارج شود هنگام نوشیدن قهوه آن را در دهان خود حس خواهید کرد که می‌تواند تجربه‌ی ناخوشایندی برای شما ایجاد کند.
شماره درجه آسیاب: پنج
بهترین درجه آسیاب برای تهیه قهوه با کمکس پودر قهوه متوسط و کمی درشت است.
قهوه ساز کمکس دارای یک فیلتر کاغذی ضخیم است و شما نباید از دانه‌های ریز در حد قهوه ترک استفاده کنید. زیرا اگر از دانه‌های ریز استفاده کنید، فیلتر مسدود می‌شود و زمان دم کشیدن قهوه در کمکس افزایش پیدا می‌کند. در کمکس، برای حفظ جریان ثابت بهتر است از آسیاب با درجه متوسط و درشت استفاده کنید و اجازه دهید قهوه در دستگاه به مدت سه تا پنج دقیقه دم بکشد. اگر قصد دارید زمان دم کشیدن را کوتاه کنید، باید از آسیاب با درجه کمی درشت استفاده نمایید و اگر تمایل دارید زمان دم کشیدن را طولانی نمایید بهتر است از آسیاب کمی ریزتر استفاده کنید.
همانطور که در بالا اشاره شد استفاده از اندازه‌های مختلف آسیاب علاوه بر زمان، بر عطر، طعم، ترشی و تلخی قهوه هم تاثیر گذار است.
شماره درجه آسیاب: پنج
برای این نوع قهوه ساز استفاده از پودر قهوه با درجه آسیاب متوسط و کمی ریز بسیارعالی است. اندازه آسیاب قهوه نه تنها عطر و طعم کلی قهوه را تغییر می‌دهد بلکه بر روی مدت زمان دم کشیدن قهوه هم تاثیر گذار است. در اکثر اوقات پودر قهوه با اندازه متوسط و کمی ریز بهترین گزینه برای این کار است. اگر قهوه شما بیش از حد ترش شد، از دانه‌های ریزتر استفاده کنید. از طرف دیگر،اگر قهوه خیلی تلخ شد، دانه‌های درشت‌تر را امتحان کنید.
شماره درجه آسیاب: چهار
بهترین انتخاب برای این روش دم کردن، استفاده از پودر قهوه با درجه آسیاب متوسط است. قهوه‌ساز برقی چکه‌ای به دلیل راحتی و سرعت بیشتر در آماده سازی قهوه مورد علاقه بسیاری از دوستداران قهوه است.
فیلترهای قهوه‌ساز چکه‌ای به دو صورت مخروطی و تخت هستند که لازم است آسیاب این دو نوع با یکدیگر متفاوت باشد.
برای فیلترهای مخروطی، بهتر است از پودر قهوه متوسط و ریز استفاده کنید و در فیلترهایی که پایین آن‌ها تخت است از پودر قهوه با درجه آسیاب متوسط استفاده کنید. شاید این سوال پیش آید که:
شکل فیلتر چگونه بر نوع درجه آسیاب تاثیر دارد؟
شکل فیلتر و سبد فیلتر بر مدت زمان عبور آب از میان پودر قهوه تاثیر گذار است که همانطور پیش‌تر نیز اشاره شد زمان عبور آب هم بر طعم و عطر قهوه تاثیرگذار است.
در دستگاه‌هایی با فیلتر مخروطی زمان دم کشیدن کاهش پیدا می‌کند و بهتر است از پودر ریزتر استفاده کنید و در دستگاه‌هایی با فیلترهای تخت قهوه مدت زمان بیشتری با آب در ارتباط است بنابراین آسیاب متوسط مناسب‌تر است.
شماره درجه آسیاب: چهار
یکی دیگر از ابزارهای تهیه قهوه سایفون است. سایفون هم مانند برخی از ابزارهای تهیه قهوه که در فوق اشاره شد دارای فیلتر کاغذی است. اندازه آسیاب مناسب این دستگاه متوسط است. مدت زمان تقریبی لازم برای تهیه قهوه با استفاده از سایفون حدود سه دقیقه است.
شماره درجه آسیاب: سه
موکاپات یکی از ابزارهای بسیار ساده تهیه‌ی قهوه در منزل است که با استفاده از آن می‌توان یک قهوه اسپرسوی مناسب اما بدون کرما و یا با کرمای خیلی کم تهیه کرد.
اگر قصد دارید یک فنجان قهوه خوشمزه در این قهوه ساز ساده و کلاسیک آماده کنید، بهتر است از پودر قهوه با درجه‌ی آسیاب کمی ریز و یا متوسط استفاده کنید. زمان دم کشیدن قهوه اسپرسو در این دستگاه خانگی کوتاه است و شما در مدت زمان کوتاهی قادر خواهید بود قهوه‌ی خود را تهیه کنید. باید توجه داشت که موکاپات دارای مدل‌های مختلفی است و هر کدام ممکن است با آسیاب‌های متفاوتی قهوه‌ی بهتری بدهند پس بهتر است در ابتدا از دو درجه‌ی آسیاب مختلف استفاده کنید و از هر کدام از پودرها که بیشتر لذت بردید استفاده کنید.
اگر حس کردید قهوه‌ی بدست آمده، خیلی تلخ شده درجه آسیاب خود را کمی درشت‌تر کنید.
شماره درجه آسیاب: دو تا هفت
برای تهیه قهوه با آیروپرس از انواع پودر قهوه بدون در نظر گرفتن میزان آسیاب آن (به جز پودر قهوه ترک) میتوانید استفاده کنید. آیروپرس به گونه‌ای طراحی شده است که امکان استفاده از انواع پودر قهوه در اندازه‌های متفاوت را می‌دهد. فیلتر کاغذی ضخیم آیروپرس، قادر به نگهداری پودرهای ریز و درشت است، بنابراین بدون مشکل میتوانید قهوه مورد علاقه خود را دم کنید. برای دم کردن قهوه‌هایی با پودر متوسط و درشت ۳ تا ۵ دقیقه زمان لازم است. البته، اندازه آسیابی که شما انتخاب می‌کنید علاوه بر عطر و طعم، بر میزان فشاری که باید به دستگاه بیاورید هم تأثیر گذار است. این نکته بر عطر، طعم و غلظت قهوه بسیار تأثیر گذار است.
شماره درجه آسیاب: دو
درجه آسیاب پودر قهوه برای دستگاه‌های اسپرسوساز متفاوت است، به همین دلیل اگر دستگاهی که با آن قهوه تهیه می‌کنید دارای فشار بیشتر و یا کمتر از حد نرمال (۱۰ تا ۲۰ بار) است هنگام خرید پودر قهوه بهتر است نوع دستگاه و میزان فشار دستگاه را به فروشنده اعلام کنید. اکنون شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که دلیل این موضوع چیست؟
برای پاسخ به این سوال لازم است کمی نحوه عملکرد دستگاه اسپرسوساز برقی را برای شما شرح دهیم.
قهوه اسپرسوی، دستگاه اسپرسوساز برقی با استفاده از بخار آب و آب نزدیک به نقطه جوش بدست می‌آید. در ابتدا آب با افزایش دمای دستگاه به نقطه جوش می‌رسد و به سمت پرتافیلتر حرکت می‌کند و فشار بخار آب از پودر قهوه‌ی فشرده شده در پرتافیلتر عبور می‌کند و در نهایت از پرتافیلتر خارج و در فنجان می‌ریزد.
فشار بخار آب دستگاه‌های اسپرسوساز متفاوت است و در دستگاه‌های کوچک خانگی ۱۰، ۱۵ و ۲۰ بار است حتی گاهی مشاهده می‌شود که در برخی دستگاه‌ها میزان فشار بیشتر است. با توجه به میزان فشار بخار آب باید از درجه آسیاب متفاوت استفاده کنید. زیرا هر چه پودر قهوه ریزتر باشد عبور آب از آن سخت‌تر می‌شود و اگر پودر قهوه درشت باشد و فشار بخار زیاد باشد آب به راحتی از پودر قهوه عبور می‌کند و عصاره‌ی ضعیف‌تری به دست می‌آید.
پس اگر می‌خواهید قهوه‌ای با کیفیت و کرمای عالی تهیه کنید به میزان آسیاب قهوه‌ی خود توجه ویژه‌ای داشته باشید.
شماره درجه آسیاب: یک
روش تهیه قهوه ترک با سایر روش‌های تهیه قهوه که در بالا اشاره شد متفاوت است.
برای قهوه ترک به پودر قهوه با آسیاب بسیار ریز نیاز است به طوریکه بعد از حل کردن و دم کردن (جوشاندن)، قهوه موجود به خوبی در محلول حل شود و دانه‌های قهوه در دهان حس نشود. باید توجه داشته باشید که برای تهیه قهوه ترک محلول را باید بر روی شعله خیلی ملایم قرار دهید. هر چه زمان دم کردن بیشتر باشد کیفیت قهوه به دست آمده بیشتر خواهد بود.
دستگاه آسیابی که از آن برای تهیه پودر قهوه ترک استفاده می‌شود باید مخصوص به پودر کردن قهوه ترک باشد زیرا آسیاب‌های معمولی قابلیت پودر کردن دانه‌های قهوه در حد مطلوب را ندارند.
