همان طور که از نام این مواد پیداست، ضدیخ از یخ زدن یک مایع جلوگیری می‌کند. ترکیباتی که با یک مایع واکنش داده و نقطه انجماد آن را پایین می‌آورد. مایع موجود در بتن آب است. برای جلوگیری از یخ زدن آب بتن دو راه وجود دارد. اول پایین آوردن نقطه انجماد آن است، که این امر چون آب موجود در بتن با سیمان ترکیب و واکنش داده است کار بسیار سختی است. راه دوم که بسیار آسان‌تر است مصرف کردن آب و تمام کردن آن است. به این صورت که با اضافه کردن ضدیخ بتن آب سریع با سیمان واکنش داده و گیرش سیمان انجام شده و آب تبخیر و قبل از یخ زدن از بتن حذف می‌شود. پس با توجه به این‌که مقدار تغییر درجه انجماد آب جزیی و قابل استناد نیست نام ضد یخ بتن برای این مواد که رایج شده است، مناسب نیست.
مزایای ضدیخ بتن را به صورت کلی می‌توان به شرح زیر بیان کرد:
1. در هوای خیلی سرد مثلا در هنگام روزهای بعد از بارش برف که دوره یخبندان وجود دارد و هوا پیوسته سرد است. بتن دچار مشکل در گیرش و سفت شدن دارد. چون واکنش هیداراتاسیون در گرما کند و حتی در دمای زیر صفر تقریبا متوقف می‌شود. در این مواقع نیاز به تسریع در واکنش سیمان و آب بسیار کمک به سخت شدن بتن قبل از یخ زدن آب آن می‌کند.
2. اگر در هوای گرم به صورت ناخواسته بیش از اندازه از مواد روان کننده استفاده شود و بتن بسیار روان شود یک راه برای حفظ بتن و زودگیری آن افزودن ضدیخ به بتن است. در این موارد بهتر است با کارشناسان و متخصصان مشاوره نمود.
3. یک راه جبران هوای سرد در بتن ریزی گرم کردن اجزای تشکیل دهنده بتن از جمله آب و سنگدانه است. یک روش استفاده از سیمان تیپ سه و افزایش سیمان مصرفی است. این راه حل‌ها بسیار گران و بدون توجیه اقتصادی هستند. استفاده از اندکی ضدیخ به همراه سیمان تیپ یک جایگزین تمام موارد ذکر شده است.
4. در مواقعی که نیاز به گیرش سریع بتن به هر دلیلی باشد استفاده از این مواد بسیار توصیه شده است. این مواد با گیرش سریع هزینه و زمان عمل آوری و نگهداری بتن را کم و در برخی موارد مثل شاتکریت بتن سریع سفت و قابل استفاده می‌شود.
5. تندگیر کننده در روانی بتن تاثیر منفی ندارد. در مواردی مشاهده کاهش نیاز آبی مخلوط بتنی هم گزارش شده است.
6. در بتن ریزی بسیار جلوی آب انداختگی را گرفته و ایجاد یک بتن یکنواخت می‌کند.
معایب ضدیخ بتن در مواردی پیش می‌آید که با برخی از آن‌ها آشنا می‌شوید:
1. بتن با گذر زمان و شروع گیرش سیمان سخت و سفت می‌شود. بتن سفت کارایی و شکل پذیری کمی دارد. بتنی که سفت شود پرداخت و اجرای آن دشوار است. هزینه و انرژی مورد نیاز هم بالا می‌رود. پس باید قبل از مصرف تمامی جوانب را در نظر گرفت.
2. یکی از معمول‌ترین و راحت‌ترین ضدیخ‌های موجود ترکیبات دارای یون کلر است. این یون به راحتی از نمک و سایز ترکیبات شیمیایی به دست می‌آید. ولی یون کلر به دلیل فعال بودن بسیار با فلزات واکنش داده و بعضا خود بتن را هم در شرایط محیطی نامناسب دچار مشکل می‌کند. استفاده از ضدیخ بتن کلر دار در بتن آرمه و سازه مجاور فلز ممنوع است.
3. با استفاده از این مواد هوای بتن تغییر می‌کند. در صورت استفاده از مواد هوازا باید هوای بتن مجددا مورد بررسی قرار گیرد.
4. در صورت استفاده از افزودنی بر پایه کلسیم کلرید بتن دچار تغییر رنگ می‌شود. این تغییر رنگ به دلیل نسبت قلیایی سیمان به کلسیم کلرید ضد یخ به وجود می‌آید.
کاربرد ضدیخ بتن برای جلوگیری از یخ زدن بتن است. بتن از آب و سیمان و سنگدانه تشکیل شده است. تنها عضو مایع که امکان یخ زدگی و انجماد دارد، آب است. اگر آب بتن را کنترل کرد، می‌توان به صورت پیوسته در یخبندان بتن ریزی کرد. بدون این‌که مشکل از دست رفتن بتن و ترک خوردن آن به وجود آید. باید قبل از یخ زدن مقاومت 3.4 مگاپاسکال برای بتن بدست آید. اگر این بتن در سیکلذوب و یخ بود باید مقاومت آن سریع 27.6 مگاپاسکال شود.
در هر پروژه یا عملیات ساختمانی که نیاز به سفت شدن و گیرش سریع بتن وجود داشته باشد. استفاده از این افزودنی می‌تواند به انجام راحت کار کمک زیادی کند. یکی از این مواد شاتکریت است، چون بتن وقتی پاشیده می‌شود برای سفت شدن و ماندن در نقطه هدف و عدم ریزش نیاز به سفت شدن سریعدارد.
در بتن ریزی که زیر آب و یا در تماس مستقیم با آب است و نیاز به آب بندی دارد، افزودن این ماده بسیار ایمنی کار را بالا می‌برد.
ضدیخ بتن در حجم بتن تازه و خشک شده تغییرات نسبی ایجاد می‌کند. کلسیم کلرید عامل اصلی خزش و انقباض بتن است. اگر در پروژه، بتن در فضای محدود ریخته شود، تست انقباض باید با این افزودنی انجام شود.
در راه‌پله و یا رمپ عبور در پارکینگ از بتن زودگیر باید استفاده شود تا بتن در جهت نیروی گرانش حرکت نکند.
ضدیخ بتن را می‌توان با مواد اولیه بتن ترکیب و به مصرف رساند. در مواقعی که این روش انتخاب می‌شود پس از افزودن آب و مخلوط کردن بتن باید سریع مصرف شود. یک روش هم اضافه کردن در مرحله پایانی در کامیون حمل بتن است. اگر پس از اختلاط این ماده اضافه شود زمان بیش‌تری برای مصرف بتن وجود دارد.
یک روش استفاده از این افزودنی ترکیب با روان کننده است چون پس از استفاده از این ماده بتن سفت و برای اجرای عملیات و پرداخت بتن نیاز به بتن با کارایی مناسب است.
به دلیل نام‌گذاری نامناسب این ماده برخی افراد به از استفاده ضدیخ غیر مجاز و نامربوط به بتن روی آورده‌اند. از افزودن هر ماده نامشخص به بتن جدا پرهیز شود. فقط ضدیخ بودن یک ماده کمکی به گیرش و مقاومت بتن نکرده و به بتن آسیب جدی وارد می‌کند.
قبل از مصرف بتن دارای ضدیخ در یخبندان برای حداکثر میزان بهره‌وری محل بتن ریزی که یخ و برف دارد را تمیز کنید. اگر امکان گرم کردن بتن یا محل بتن ریزی و فضای عمل آوری بتن بود این اقدام صورت پذیرد. به دلیل غلیظ بودن ضدیخ ابتدا در آب حل شود.
ضدیخ بتن از لحاظ شکل ظاهری و فیزیکی به دو شکل مایع و جامد که بیش‌تر به صورت پودر است، در بازار موجود است. از لحاظ ساختار شیمیایی هم به دو گروه باکلراید و بدون کلراید تقسیم بندی می‌شود. این مواد در استاندارد ASTM C494 به دوگروه C صرفا تندگیر کننده و E کاهنده و تندگیر کننده بتن مجزا شده‌اند.
یک دسته بندی بر اساس ترکیبات شیمیایی وجود دارد که این مواد بر این اساس به چهار گروه دسته بندی می‌شوند:
1. نمک غیرآلی محلول: نمک کلراید و برومید و فلوراید و کربنات و نیوسیانات و نیترات
2. افزودنی شامل ترکیبات محلول: بر پایه تری اتانول آمین و کلسیم فرمات
3. تندگیر: اکثرا برای ملات و بتن پاششی است بر پایه نمک آهن (فریک) و سدیم فلورید
4. مواد جامد مختلف: همانند سیمان هیدرولیکی و ژل سیلیکا و ترکیبات آلومینیوم دار
این افزودنی بیش‌تر به افزودنی ملات مشهور است. نوع مخصوص بتن آن هم وجود دارد که باید با استانداردها و محدودیت جدول زیر به مقدار لازم به بتن افزوده شود. در مورد مصرف کلر و مواد افزودنی کلردار بتنی محدودیت جدول زیر باید رعایت شود:
با توجه به اعداد جدول بالا بتن در شرایط مرطوب و در تماس با آب نسبت به یون کلر بسیار حساس‌تر از محیط خشک است.
کلسیم کلرید در صورت اختلاط با سیمان سبب گیرش آنی می‌شود. پس بهتر است به صورت محلول در آب به اجزای بتن اضافه شود. بهتر است این ماده در محل به کامیون اضافه و یک دقیقه با بتن مخلوط شود. این ماده با برخی افزودنی‌های دیگر مثل حباب ساز و برخی از کاهنده‌های آب ناسازگار است. میزان استفاده این باید کم‌تر از 2% کل وزن سیمان باشد.
این نوع مواد مطابق همه استانداردها تولید شده و در همه مکان‌ها قابل استفاده هستند. میزان 1 الی 5 درصد وزن سیمان برای کاربردهای مختلف به بتن اضافه می‌شوند. در صورت کاهش دما به زیر 15- درجه سانتی‌گراد نیاز به تمهیدات خاصی است که باید با متخصصان و کارشناسان تماس برقرار فرمایید.
این نوع ضدیخ در صورت یخ زدن و حرارت دادن برای یخ زدایی به شدت افت کیفیت پیدا می‌کند. پس در امر نگهداری دقت کافی انجام شود. حتی در صورت ورود غبار به این محلول تغییر در کارایی آن مشاهده می‌شود. اگر نوع سوسپانسیون این مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد قبل از استفاده باید توسط فرد استفاده کننده، هم زده‌شود.
این مواد بر پایه ترکیبات الکل هستند. به نوعی این مواد محافظ بتن و یا حتی آرماتور درون بتن هستند.
صنایع شیمی ساختمان رامکا یکی از تولید کننده‌های بزرگ و بسیار قدرتمند در زمینه تولید انواع افزودنی‌های بتن و مواد شیمیایی ساختمانی است.
برای مشاوره در زمینه‌ی استفاده از ابر روان کننده بتن و سایر مواد افزودنی بتن می‌توانید با کارشناسان فنی رامکا تماس بگیرید و مشاوره‌ی رایگان دریافت نمایید.
02538203671
www.Ramkaco.com
