مفهوم هزینه فایده بیش از ۱۵۰سال پیش توسط مهندس فرانسوی به نام ژولس دوپوا (Jules Dupuit) ارائه شد، اما اولین استفاده گسترده از آن، به ارزیابی پروژه‌های آب فدرال در آمریکا در اواخر دهه ۱۹۳۰ باز می‌گردد. از آن زمان به بعد، این روش برای تحلیل سیاست‌های موثر بر حمل‌و‌نقل، بهداشت عمومی، دادرسی جنایی، دفاع، آموزش و محیط‌زیست نیز مورد استفاده قرار گرفته است. شايد تا همين چندى قبل مهم‌ترین و پرمناقشه‌ترین کاربردهای تحلیل هزینه فایده در رابطه با سیاست‌های زیست‌محیطی بوده است...
در اين ساختار برای تعیین اثرات خالص یک تغییر سیاستی پیشنهادی بر روی رفاه جامعه، روشی را برای اندازه‌گیری منافع و مضرات آن تغییر درنظر مى گيرند...
همگان ديدند وقتى سيستم خدمات بهداشتی در هم شکسته و نا كارآمد امريكا ( امريكا بر عكس سيستم بهداشتى اش قوى ترين سيستم درمانى جهان را بخصوص در بخش خصوصى در اختيار دارد) در معرض ویروس كرونا قرار گرفته مشخص شد حتى در ثروتمندترین کشور جهان يك همه گيرى ويروسي، به دليل وجود ضعف در سيستم بهداشتى چه بلايي را بر سر مردم مى آورد .
بيمارى كوويد-١٩ و همه گيرى آن واقعيات فراوانى را بر ملا نمود و ضعف هاى زيادى را آشكار كرد. از ضعف مديريت و تدبير گرفته تا ضعف برنامه ريزى در توليد و توزيع، نظارت و كم رنگى حضور به موقع در فضاى مجازى و رسانه ايي و ترس و غفلت و خود ناباورى و ....هر چند همچون امريكا در بسيارى از نقاط ديگر جهان دولتها ،گروه ها ،صنايع و خيريه ها ... قول انجام اقدامات حمايتى و تامينى متعددي را به مردم داده اند تا از گزند تبعات اقتصادي اين بلاي جهانى كمتر آسيب ببينند اما نكته مهم اين است كه چرا در تحليل هاى هزينه - فايده به بهداشت و نوسازى سيستمهاى بهداشتى در بسيارى از كشورها همچون امريكا و حتى ايران بسان يك سيستم پدافندي مهم نگاه جدب نشده و نمى شود ، آخر مگر تفاوتى بين حمله دشمن واقعى با دشمن بيولوژيك وجود دارد ؟ اخر مگر كشته هاي اين جنگ با كشته هاي بفرض حمله ١١ سپامبر در امريكا و حملات تروريستى يا نظامى ديگر در نقاط مختلف جهان فرقى دارد؟
به هر حال به نظر مى رسد دوران پساكرونا در بسيارى از كشورهاى جهان دوران توجه ويژه به بازسازي ، اصلاح ، تجهيز و كارآمدي سيستمهاي بهداشتى باشد و جهان حداقل در ده سال آينده بايد رنسانسى بهداشتى بيافريند تا ديگر نانوورجكهاى مرگ آفرين نتوانند در مسيرى چهاربانده تركتازى كنند.
بله بايد براي تقويت سيستمهاى پدافندي زيستى هزينه نمود، يادمان باشد تهديد و حمله بيولوژيك هم مى تواند از سوى دشمن انسانى صورت پذيرد و هم مى تواند به واسطه اتفاقات طبيعى رخ دهد . حال بايد به انتظار نشست و ديد هر يك از جهانيان در دوران پساكرونا در اين راستا چه مى كنند و تحليل هاى هزينه - فايده كرونايي شان چگونه است ؟
باور دارم جهان در دوران پسا كرونا نيازمند ايجاد يك سيستم مديريتى و اجراي سياستهاى جديدى است كه من آن را " اتيكت مديریت كرونایی " مى نامم .
دکتر محمد بقایی
داروساز و پژوهشگر صنعت کازمتیک
https://drmbaghaei.com/
