هرکسی ممکن است درطول زندگی خود در دوره‌های مختلف تبخال را تجربه کند. مشخصا بروز تبخال چه از لحاظ ظاهری و چه از لحاظ روانی، تجربه بسیار ناخوشایندی است؛ اما اتفاقی است که احتمال دارد برای هر شخصی بیفتد و مهم نحوه برخورد با آن است. اصولا بیماری‌های پوستی علاوه بر درد و التهابی که دارند، تاثیر زیادی بر اعتمادبه‌نفس افراد می‌گذارند. بنابراین باید با آن‌ها به شیوه صحیح برخورد کرد تا زودتر از روی پوست محو شوند. درمان تبخال بسیار آسان است؛ تنها مسئله‌ای که در ارتباط با آن اهمیت دارد، شناخت و آگاهی از ماهیت تبخال و دانستن روش‌های درمانی است. در این مطلب می‌خواهیم این اطلاعات مفید را برای شما شرح دهیم. با ما همراه باشید.
تبخال چیست و به چه دلیلی ایجاد می‌شود؟
پیش‌از آنکه درمورد درمان تبخال اطلاعاتی را به شما بدهیم، بهتر است با علت بروز تبخال‌ها آشنا شوید. ویروس هرپس سیمپلکس با نام علمی Herpes Simplex عفونتی است که موجب به‌وجودآمدن تبخال می‌شود. تبخال‌ها می‌توانند در هر نقطه‌ای از بدن به‌وجود بیایند؛ اما عموما اطراف دهان و در ناحیه تناسلی خود را نشان می‌دهند.
اصولا بیماری‌های پوستی علاوه بر درد و التهابی که دارند، تاثیر زیادی بر اعتمادبه‌نفس افراد می‌گذارند.
به‌طورکلی در تبخال‌ها با دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس مواجه می‌شوید که نوع اول آن باعث به‌وجودآمدن تبخال در اطراف و داخل دهان و نوع دوم آن باعث بروز تبخال در ناحیه تناسلی بیمار می‌شود. اگر فردی درطول زندگی به این عفونت مبتلا شود، تا پایان عمر همراه این ویروس خواهد بود.
با این حال این احتمال هم وجود دارد که علائم بالینی این عفونت در برخی‌از افراد ظاهر نشود. HSV ویروسی بسیار رایجی است که براساس گفته‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO) حدود ۶۷ درصد از مردم جهان به نوع اول آن و حدود ۱۱ درصد مردم جهان هم به نوع دوم آن مبتلا هستند.
پس از ابتلا به تبخال باید منتظر چه چیزی بود؟
همان‌طور که گفتیم، افرادی که به HSV مبتلا می‌شوند تا آخر عمرشان این ویروس را همراه خود خواهند داشت؛ حتی اگر نشانه‌های این بیماری را از خود بروز ندهند. به‌هرحال ویروس به زندگی خود در سلول‌های عصبی فرد ادامه می‌دهد.
برخی‌از افراد ممکن است به شکل دوره‌ای این عارضه را تجربه کرده و کاملا علائمش را مشاهده کنند. در مقابل برخی افراد هستند که تنها یک‌بار به این بیماری مبتلا می‌شوند و پس از آن ممکن است ویروس در بدنشان کاملا غیرفعال شود. حتی اگر ویروس به شکل غیرفعال در بدن بیمار وجود داشته باشد، محرک‌هایی وجود دارند که باعث فعال‌شدن آن‌ها در دوره‌هایی خاص می‌شوند. این محرک‌ها عبارتند از:
استرس و اضطراب
دوران قاعدگی
تب یا ابتلا به بیماری خاص
قرار گرفتن درمعرض تابش نور خورشید و یا آفتاب‌سوختگی
متخصصان این حوزه باور دارند شدت بیماری با گذشت زمان کمتر و کندتر می‌شود؛ زیرا بدن شروع به تولید آنتی‌بادی این عارضه می‌کند. اگر فرد سالمی به این ویروس مبتلا شود، معمولاً هیچ عارضه‌ای را تجربه نخواهد کرد.
مراحل اصلی بروز تبخال در دهان و نواحی اطراف آن چیست؟
یک تبخال دهانی در پنج مرحله در بدن انسان ایجاد می‌شود. این پنج مرحله به شکل روتین عبارتند از:
مرحله اول بروز تبخال در داخل دهان: سوزن‌سوزن شدن و خارش موضع
این مرحله حدود ۱ تا ۲ روز پیش‌از ظاهر شدن زخم‌ها در نواحی لب و اطراف آن دیده می‌شود. در این وضعیت فرد ممکن است روی لب یا صورت خود سوزن‌سوزن شدن یا سوزش و خارش را احساس کند. این مرحله بهترین زمان جهت تشخیص تبخال و شروع روند درمان است.
مرحله دوم بروز تبخال داخل دهان؛ بروز تاول‌های دردناک
در مرحله دوم ایجاد تبخال، یک تاول بزرگ قرمزرنگ و پر از مایع در ناحیه مربوطه ایجاد می‌شود. در این مرحله، تاول بسیار دردناک بوده و به لمس حساس است. توصیه می‌شود به هیچ‌وجه در این مرحله فرد بیمار به تبخال خود دست نزند و با آن بازی نکند.
مرحله سوم بروز تبخال داخل دهان؛ تشکیل زخم‌ها
تبخال‌هایی که در مرحله دوم زده می‌شود بعد از ترکیدنشان باعث به‌وجودآمدن زخم‌های دردناکی می‌شوند که حضورشان بسیار ناخوشایند است.
مرحله چهارم بروز تبخال داخل دهان؛ خارش و پوسته‌ریزی محل
با خشک شدن کامل زخم‌های به‌وجود آمده، خارش و ترک‌خوردگی درمحل بروز تبخال ایجاد می‌شود. تبخال‌ها به شکل متوسط تا ۲ هفته بعد از ایجادشان باقی خواهد ماند و تا زمان پوسته‌پوسته شدنشان کاملا مسری و قابل انتقال به افراد دیگر هستند. در این مرحله فرد مبتلا باید مراقب باشد که اقدامات بهداشتی را به شکل کامل رعایت کرده تا به‌عنوان فرد ناقل ویروس را به افراد دیگر انتقال ندهد.
مرحله آخر؛ بهبودی کامل
بهبودی کامل در مرحله پنجم این عارضه اتفاق می‌افتد. در این مرحله، زخم‌های تبخال کاملا ازبین می‌روند و ناحیه آسیب‌دیده کم‌کم بهبود پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: تبخال چیست و چگونه درمان می‌شود؟
علائم تبخال دهانی شامل چه مواردی می‌شد؟
نخستین علائم تبخال دهان به‌طور متوسط ۳ هفته پس از قرارگرفتن درمعرض ویروس و فعال‌شدن آن در بدن فرد بروز پیدا می‌کند.
این ویروس باعث ایجاد تبخال‌ها و زخم‌هایی دردناک در لب، دهان، داخل دهان، زبان، لثه یا بینی فرد می‌شود.
علائم عمومی این عارضه معمولاً طی چند هفته بدون درمان خود به خود از بین رفته و محو می‌شوند.
ممکن است فرد مبتلا به این عارضه در زمان تجربه مراحل اولیه، علائم دیگری همچون دردهای عضلانی، تب و تورم غدد لنفاوی را هم تجربه کند.
ورزشکارانی که درتماس مستقیم با دیگر ورزشکاران هستند هم بیش از دیگر افراد درمعرض ابتلا به تبخال خواهند بود.
در برخی‌از اوقات، تبخال روی انگشتان دست و پای فرد نیز ظاهر می‌شود که این امر در کارکنان دندانپزشکی شایع‌تر است. دلیل بروز این تبخال‌ها برخورد و تماس با تبخال‌ها و زخم‌هایی است که داخل دهان فرد مبتلا به این ویروس بروز پیدا کرده‌اند.
کودکانی که انگشتان خود را دائما می‌مکند هم ممکن است عفونت را از دهان به انگشت خود منتقل کرده و باعث بروز تبخال‌ها بشوند.
باید به این نکته توجه داشته باشید در صورت بروز هرگونه علائم چشمی همراه با تبخال، مراجعه سریع به پزشک متخصص باید در اولویت شما است. عدم تشخیص درست و درمان سریع و کامل عفونت‌های چشمی ناشی از ویروس هرپس، ممکن است باعث ازبین‌رفتن دائمی بینایی شما شود؛ زیرا این عفونت در موارد شدیدتر منجربه زخم شدن داخل قرنیه چشم بیمار هم می‌شود.
یکی از بیماری‌هایی که عموما با تبخال داخل دهان اشتباه گرفته می‌شود، آفت دهانی است. ضایعات آفت عموما در داخل دهان، زبان، گلو و گونه‌های بیمار ایجاد می‌شوند. این ضایعات اغلب صاف بوده، مسری نیستند و دراثر ویروس هرپس سیمپلکس هم ایجاد نمی‌شوند و این درحالی است که تبخال‌ها معمولاً در لب‌ها، داخل و بیرون دهان فرد به شکل واضحی مشاهده می‌شوند. تبخال‌ها بسیار مسری هستند و ضایعات آن‌ها ظاهری حبابی‌شکل دارد.
درمان تبخال به روش ساده
در این بخش، ساده‌ترین روش‌های درمانی تبخال را برایتان آورده‌ایم:
درمان تبخال با استفاده از کمپرس یخ
یخ می‌تواند به تسکین درد و ناراحتی ناشی از شیوع تب خال در دهان و لب کمک کند.
برای این‌کار باید یک تکه یخ را در یک پارچه یا حوله بپوشانید و آن را به‌مدت ۱۰ دقیقه روی موضوع آسیب‌دیده بگذارید.
این کار را هر روز به دفعات درطول روز انجام دهید تا شاهد روند بهبود خود باشید.
سرکه سیب قادر است با قابلیت ضدعفونیکننده و ضدالتهاب خود به کاهش شدت شیوع تبخال کمک کند.
درمان تبخال با استفاده از سرکه سیب
سرکه سیب قادر است با قابلیت ضدعفونیکننده و ضدالتهاب خود به کاهش شدت شیوع تبخال کمک کند. برای این‌کار لازم است:
یک تکه پنبه را به سرکه سیب آغشته کنید و آن را سه یا چهار بار در روز به‌مدت سه روز روی موضع تبخال قرار دهید.
برای گرفتن بهترین نتیجه از این روش درمانی، باید به‌محض اینکه سوزش اولیه را احساس می‌کنید، از آن استفاده نمایید.
توجه داشته باشید احتمال سوزش موضع وجود دارد.
همچنین می‌توانید یک یا دو قاشق چای‌خوری از سرکه سیب را به یک فنجان آب اضافه کرده و دو بار طی روز آن را بنوشید.
درمان تبخال با استفاده از هیدروژن پروکسید
آب اکسیژنه دارای خواص ضدعفونیکننده بسیار زیادی است و به همین علت یک درمان خانگی کاملاً ایمن برای تبخال محسوب می‌شود. برای استفاده از این روش درمانی باید:
کمی محلول آب اکسیژنه ۳% را با استفاده از پنبه روی ناحیه آسیب‌دیده بگذارید.
اجازه دهید چند دقیقه این محلول روی ناحیه باقی بماند و سپس آن را بشویید.
این فرآیند را هر چند ساعت یک‌بار و برای چند روز تکرار نمایید.
برای زخم‌های دهانی می‌توانید مخلوطی از آب اکسیژنه و آب را به نسبت سه به یک چندبار در روز و به‌مدت دو تا سه روز استفاده کنید.
درمان تبخال با استفاده از سیر
سیر دارای خواص ضدمیکروبی و ضد‌التهابی فراوانی بوده که در درمان تبخال بسیار کمک‌کننده است. تحقیقات منتشرشده در سال ۱۹۹۲ میلادی نشان می‌دهند ماده شیمیایی به‌نام آلیسین که در سیر وجود دارد که ممکن است اثرات ضدویروسی داشته باشد. همچنین سیر شامل ترکیب ضدویروسی آژونه نیز هست. برای گرفتن بهترین نتیجه از این روش درمانی، باید:
یک حبه سیر خرد شده را روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید و اجازه دهید به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه باقی بماند.
این کار را باید چند بار در روز تا زمانی که شاهد بهبود تبخال باشید، انجام دهید.
توجه داشته باشید که ممکن است این کار باعث ایجاد احساس سوزش در موضع تبخال شود.
شما می‌توانید هر روز دو یا سه بار از روغن سیر در موضع تبخال استفاده کنید.
برای تهیه روغن سیر لازم است یک حبه سیر تازه در روغن زیتون اصل بپزید رنگ آن‌ها قهوه‌ای شده و بعد از آن باید آن‌ها را فشار دهید تا روغنشان خارج شود.
همچنین می‌توانید هرروز یک یا دو حبه سیر له‌شده را میل کنید. این کار به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانه عمل خواهد کرد.
منبع: کیوت مگ
