سال دوم دبیرستان، در هنرستان کاردانش، با شوق عجیبی اولین کامپیوتر شخصیام را قطعهبهقطعه اسمبل کردم. همه پول پساندازم را روی آن گذاشته بودم. اما به جای درس و مشق، همه وقتم را پای نصب و اجرای بازی «کانتر» گذاشتم. همان روز، یکی از بزرگترهای فامیل با دیدن میز شلوغم و سیدیِ بازی، پرخاش بدی به من کرد: «این چه کاریه؟ کامپیوتر گرونقیمت رو الکی اسمبل کردی (برای بازی)؟ آخرش چی میشی؟ هیچی!».
حرفهایش آنقدر تلخ بود که همان شب، تصمیم گرفتم ترک تحصیل کنم. اما یکی دیگر از عزیزان فامیل، کنارم نشست و گفت: «نترس. کامپیوتر مثل دریا است. اگر بلد باشی شنا کنی، غرقت نمیکند. در خراب شدن نرمافزار نترس. مدام تست کن و یاد بگیر».
حرف هاش ، مسیر زندگی من را تغییر داد. هنوز هم آن کلیشهٔ قدیمی «دست نزن، خراب میشه» در ذهن بسیاری از ما وجود دارد. این جمله، نه از بدخواهی، که از ضعف دانش دیجیتال و ترس از ناشناختهها سرچشمه میگیرد.
اما نسل زد (Gen Z) به ما یاد داد که:
آنان با خلاقیت ذاتی و کنجکاوی بزرگ شدهاند.
شکستن قواعد برایشان نه یک خطا، که زبان پیشرفت است.
تست کردن، هک کردن و ساختن بخشی از DNA دیجیتال آنان است.
با این حال، همین نسل زد با چالشهایی روبهروست:
بینظمی و عدم استمرار در انجام کارهای روتین.
تمرکز بر نتیجهی فوری به جای فرآیند پایدار.
کمطاقتی در برابر ساختارهای سنتی که گاهی به عنوان "بیانضباطی" تعبیر میشود
.
راه حل چیست؟ یادگیری متقابل!
نسل گذشته باید به نسل زد اعتماد کند و فضای آزمون و خطا را برایش فراهم کند. در مقابل، نسل زد نیز باید ظرفیت یادگیری از پایداری، نظم و تجربهی نسل پیشین را داشته باشد. وقتی نسل گذشته با انضباط خود و نسل زد با جسارتش همراه شود، آنگاه میتوانیم دیوارهای امنیت سایبری ایران عزیز را هم هوشمند و هم مستحکم بسازیم.
ما باید این ذهنیت را بشکنیم. فضای سایبری، دریایی است که اگر شنا کردن در آن را بلد باشیم، نه تنها ما را غرق نمیکند، که به ما قدرت میدهد. از کاربر مبتدی تا ادمین سیستم، هر کدام از ما میتوانیم با یادگیری مستمر، این دریا را به فرصتی برای رشد و تقویت سازمان و کشورمان تبدیل کنیم.
برای خواندن بیشتر دربارهٔ اهمیت فضای مجازی و چالشهای عصر دیجیتال، به اینجا سر بزنید.
