کم خونی عفونی طیور اولین بار توسط یوسا در سال ۱۹۷۹ به عنوان یک بیماری جدید که توسط ویروس در جوجه های جوان ایجاد می شود گزارش شد.
ویروس کم خونی عفونی جوجه نسبت به اغلب ضدعفونی کننده ها مقاومت بالایی نشان می دهد. جوجه ها تنها میزبان شناخته شده برای این بیماری است و در تمام سنین به عفونت حساس هستند اما ابتلا به بیماری در جوجه های سالم از لحاظ ایمونولوژی در طی ۱-۳ هفته زندگی سریعا کاهش می یابد.
گزارش شده است که جوجه های نر نسبت به جنس ماده تلفات بسیار بالاتری دارند و همچنین چوچه های گوشتی حساسیت بیشتری نسبت به جوجه های تخمگذار از خود نشان دادند. علائم بالینی و مرگ و میر معمولا ۱۰-۱۴ روز بعد از تلقیح ویروس کم خونی عفونی شروع می شود ولی مرگ و میر بیشتر از ۳۰ درصد نیست.
پرندگان مبتلا رنگ پریده هستند و پس از ۱۲ تا ۲۸ روز بعد از آلودگی می میرند. رنگ پریدگی لاشه و خونریزی زیرجلدی و عضلانی مشهود بوده و نواحی وسیعی از زیرپوست حاوی ترشحات سروزی به رنگ آبی تیره به خصوص در نوک بال ها و قسمت پائین ران می باشد.
در تعدادی از جوجه ها تورم سر و پا به علت ترشحات سروزی زیرجلدی ایجاد می گردد. از دیگر علائم این بیماری می توان به کم خونی شدید همراه با هماتوکریت پائین، سرکوب سیستم ایمنی بدن و افزایش حساسیت نسبت به سایر بیماری ها اشاره نمود.
این میکروارگانیسم بر روی سیستم ایمنی مرغ اثر گذاشته و آن را سرکوب می کند. به همین دلیل باعث بروز بیماری های مختلف در گله می شود.
عامل CAA یک ویروس بسیار ریز می باشد که به درمان های شیمیایی و فیزیکی نسبتا” مقاوم است. برای مثال: ویروس کم خونی عفونی می تواند نسبت به ۰/۳= PH و دمای º ۱۷۶ درجه فارنهایت به مدت ۳۰ دقیقه مقاومت نماید.
این یافته ها حاکی از آن می باشد که در صورت آلودگی فارم های طیور، از بین بردن ویروس کم خونی عفونی دشوار می باشد. در گذشته ویروس کم خونی عفونی به عنوان ویروس شبه (Parvo – like virus) parvo طبقه بندی می شد. در حال حاضر این ویروس جزء خانواده سیر کوویریده Circoviridae طبقه بندی می شود.
شروع بیماری بالینی ناگهانی بوده که جوجه ها دچار ضعف بسیار شدید، از دست دادن تعادل، اسهال آبکی و التهاب کلوآک می شوند. برای این بیماری هیچ گونه درمانی شناخته نشده است و کاهش تراکم گله و ضدعفونی بسیار شدید با موفقیت اندکی همراه است. واکسیناسیون مرغ های مادر تا حدودی از طریق ذخیره آنتی بادی های مادری در تخم مرغ از جوجه ها محافظت می کند.
جوجه های جوان که پادتن مادری را ندارند، در هر سنی تنها میزبان ویروس کم خونی عفونی هستند. در نتیجه این ویروس تاثیری بر انسان و حیوانات دیگر ندارد. در بین جوجه های جوان، آن هایی که سن کمتر از ۲ هفته دارند، حساس ترند.
آلودگی قبل از سن ۲ هفتگی معمولا به شکل تحت بالینی بوده اما منجر به سرکوب سیستم ایمنی در حد قابل توجه ای می شود. عواقب بیماری بستگی به سن پرنده، نژاد و شدت کم خونی دارد و بعضا به ۲ گروه عفونت بالینی و تحت بالینی تقسیم می شود.
بروز عفونت تحت بالینی در سنین اولیه شکل بسیار خطرناک این بیماری است بطوریکه موجب سرکوب سیستم ایمنی برای طولانی مدت به علت تخریب لنفوسیتها در بورس فابرسیوس، تیموس و طحال می شود. این پرنده ها نسبت به واکسیناسیون علیه سایر بیماری های ویروسی واکنش نشان نداده، بنابراین با عفونت بالینی زیان اقتصادی شدیدی حاصل خواهد شد.
ویروس کم خونی عفونی تا قبل از ساخته شدن پادتن ها می تواند از تخم مرغ ها نیز دفع شود. در نتیجه بین مزارع توسط انسان یا وسایل نقلیه جا به جا شده و آلودگی وسیعی ایجاد می کند. هم چنین این ویروس می تواند از طریق مدفوع مرغ ها و جوجه های آلوده نیز گسترش پیدا کند. از مرغ آلوده به مرغ سالم به راحتی به مدت ۶ هفته انتقال پیدا می کند.
همچنین می تواند از مادر آلوده به تخم مرغ ها به مدت ۲ هفته سرایت کند. فقط تخم مرغ هایی که پادتن های مادری را ندارند، مبتلا می شوند.
ویروس کم خونی عفونی می تواند به روش افقی از پرنده آلوده به پرنده حساس و مستعد انتقال یافته و نیز بصورت عمودی از مادران آلوده به تخم مرغهایی که فاقد آنتی بادی مادری می باشند انتقال یابد. CAA تا پیش از آنکه پادتن ها در بدن مرغ مادر تولید شود از طریق تخم مرغ دفع می گردد.
همچنین این ویروس می تواند به طور مکانیکی از فارمی به فارم دیگر توسط انسان و تجهیزات و وسایل نقلیه منتقل شود. حضور عفونت در گله های عاری از اجرام پاتوژن (SPF) که به منظور تولید واکسن مورد استفاده قرار می گیرند می تواند تا حدودی شیوع و پراکندگی این بیماری را در سرتاسر جهان توضیح دهد.
بدنبال عفونت، توانایی انتقال عمودی به مدت ۱۴ روز و انتقال افقی به مدت ۶ هفته مشاهده شده است. راه انتقال عمودی ارتباط تنگاتنگی با سرکوب ایمنی دارد.
علاوه بر این ترکیب شدن CAA و ویروس بیماری مارک منجر به انتشار بیشتر ویروس بیماری مارک و افزایش میزان تومرهای این بیماری می شود.
ادامه مقاله کم خونی عفونی طیور را در این لینک مطالعه نمایید.
منبع: دامیران - پایگاه پیشرو و فراگیر دامپروری و دامپزشکی