تجدیدنظرخواهی از رای مهریه

تجدیدنظرخواهی از رای مهریه زمانی امکان پذیر است که طبق ماده 348 قانون آیین دادرسی مدنی، یکی از جهات تجدیدنظرخواهی در رای بدوی وجود داشته باشد و تجدیدنظرخواه دادخواست تجدیدنظرخواهی از رای مهریه را در مهلت مقرر قانونی به دادگاه تجدیدنظر تقدیم کند.

مهریه چیست؟

مهریه یا کابین به مالی گفته می‌ شود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می ‌پردازد یا مکلف به پرداخت آن می ‌شود. طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌ شود و می‌ تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.

همچنین مهریه مال معینی است که دارای ارزش مالی بوده مانند خانه، زمین (مهریه غیر منقول) و خودرو که ضمن عقد نکاح از سوی زوج به زوجه تملیک و داده می ‌شود و گاهی ممکن است به جای مال، انجام کاری به نفع زن باشد مانند تعهد مرد به آموزش قرآن به زن

در عقد دائم چنانچه در زمان عقد، مهریه ‌ای تعیین نشده باشد عقد صحیح است و طرفین می ‌توانند بعد از ازدواج در مورد مهریه توافق نمایند. اما تعیین مهریه در عقد موقت (صیغه) شرط لازم و ضروری برای صحت عقد می‌ باشد و عدم تعیین مهریه و مدت زمان عقد موقت، موجب بطلان نکاح می ‌شود.

همچنین بهترین وکیل مهریه در شمال تهران، در خصوص شرایط تعلق گرفتن مهریه به زوجه می گوید: در هر شرایطی به زن مهریه تعلق می گیرد و عدم تمکین زوجه، ترک منزل، سوء رفتار زوجه و حتی اثبات رابطه نامشروع و خیانت زن نیز مانع از تعلق گرفته مهریه نمی شود. فقط طبق قانون در فسخ نکاح یا بطلان نکاح پیش از نزدیکی به زن مهریه تعلق نمی گیرد.

حتی مطالبه مهریه پس از فوت شوهر نیز از سوی زوجه امکان پذیر است و زن می تواند پس از فوت شوهر مهریه اش را از ترکه مطالبه کند، با توجه به آنچه در خصوص مزایای مهریه گفته شد، مهریه پشتوانه ی مالی زن و مهمترین حقوق زن در عقد دائم و موقت بشمار می رود.

برای دریافت راهنمایی و مشاوره در خصوص کلیه دعاوی مهریه با وکلای مهریه موسسه حقوقی دادآرمان

تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)

انواع مهریه

مهریه انواع مختلفی دارد و با توجه به شرایط زن و وقوع یا عدم وقوع نزدیکی بین زن و مرد یکی از انواع مهریه به زن تعلق می گیرد.

انواع مهریه عبارتند از:

مهرالمسمی: اگر مهر ضمن عقد نکاح یا پس از آن با رضایت طرفین تعیین شود، مهر‌المسمی نامیده می‌شود.

مهرالمثل: مهری که بر حسب عرف و با توجه به وضع زن از لحاظ سن، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و اجتماعی زن و بر حسب زمان و مکان تعیین می ‌گردد.

مهرالمتعه: هرگاه در عقد ازدواج مهر ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهر‌المتعه می ‌شود.

مهرالسنه: مهری است که پیامبر اکرم (ص) برای همسران و دخترانش تعیین کرده است. مقدار مهرالسنه معادل ۵۰۰درهم است، در واقع مهرالسنه یک نوع مهر‌المسمی می‌ باشد.

همچنین ممکن است مهریه موجل و حال باشد. در صورتی که برای پرداخت مهریه مهلتی تعیین شده باشد، مهریه موجل است و زن تا مهلت مقرر نمی تواند مهریه اش را مطالبه کند و اگر مدتی مشخص نشده باشد و زن هر زمان که بخواهد مهریه اش را مطالبه کند مهریه حال است.

انواع مهریه از نظر زمان مطالبه

با توجه به اینکه زن چه زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه نماید مهریه به دو دسته تقسیم می شود:

مهریه عندالمطالبه: مهریه عندالمطالبه یعنی هر زمان که زوجه بخواهد می‌ تواند مهریه‌اش را از همسرش مطالبه کند و زوج موظف به پرداخت مهریه است. در عندالمطالبه اصل بر این است که مرد توانایی پرداخت آن را دارد، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود و بار اثبات آن نیز بر عهده شوهر است. همچنین در مهریه عندالمطالبه زن می تواند از حق حبس مهریه استفاده کند.

مهریه عندالاستطاعه: مهریه عندالاستطاعه یعنی پرداخت آن از سوی مرد به همسرش مشروط به داشتن توانایی مالی است و اصل بر این است که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارد. در مهریه عندالاستطاعه، اصل بر این است که زوج توانایی پرداخت تمام و یا بخشی از آن را به صورت یکجا ندارد و بار اثبات خلاف این موضوع بر عهده زوجه است.

به گفته ی بهترین وکیل مهریه، زوجین بعد از عقد نکاح نمی توانند مقدار مهریه را افزایش دهند، اما امکان کاهش مهریه و یا تبدیل مهریه عندالاستطاعه به مهریه عندالمطالبه پس از ازدواج امکان پذیر است و منع قانونی ندارد.

مطالبه مهریه

همان طور که گفته شد طبق ماده 1028 قانون مدنی، زن مالک مهریه است و می تواند هر تصرفی در آن بنماید، بنابراین زن می تواند مهریه اش را از شوهرش مطالبه کند یا آن را ببخشد.

بهترین وکیل مهریه در شرق تهران در این باره بیشتر توضیح می دهد: زن می تواند با روش های مختلفی مانند صلح مهریه، هبه معوض و هبه غیرمعوض، بذل مهریه و ابراء، مهریه اش را ببخشد. شرایط بخشیدن مهریه از نظر قانون این است که زن باید بالغ و عاقل باشد و به اختیار و رضایت خود مهریه اش را ببخشد و در صورتی که زن محجور باشد یعنی صغیر، غیررشید یا مجنون باشد، نمی تواند مهریه اش را ببخشد. همچنین بخشیدن مهریه بدون اجازه پدر نیز از نظر قانونی امکان پذیر است و برای بخشیدن مهریه رضایت پدر زوجه الزامی نیست.

وکیل مهریه در ادامه در خصوص نحوه مطالبه مهریه می گوید: زن برای مطالبه مهریه باید ابتدا از طریق اجرای ثبت اقدام کند و در صورتی که از طریق اجرای ثبت نتوانست مهریه اش را وصول کند باید دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف تقدیم کند.

مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت

زوجه برای مطالبه مهریه ابتدا باید از طریق اجرای ثبت اقدام کند. وکیل مهریه در تهران مراحل مطالبه مهریه از طریق ثبت را به طور مختصر این چنین توضیح می دهد: از این رو زوجه باید با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) و عقد نامه به دفترخانه ی رسمی ازدواج که عقد نکاح در آنجا ثبت شده است، مراجعه و درخواست صدور اجراییه بنماید.

سردفتر باید رونوشت سند را در برگه‌ های ویژه ظرف ۲۴ساعت در سه نسخه تهیه کرده و ظرف ۴۸ساعت از تاریخ وصول درخواست، برگه‌ های اجرائیه را مهر و امضا کرده و به مسئول اجرای ثبت ارسال کند. سردفتر ازدواج پس از صدور اجرائیه مراتب را به آخرین نشانی زوج از طریق پست سفارشی به او اطلاع می دهد.

اجرای ثبت پس از دریافت اجرائیه، آن را به زوج یا وکیل او ابلاغ می کند. زوج باید ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ اجراییه اقدام به پرداخت مهریه زوجه بنماید. اگر زوج بعد از 10 روز مهریه را پرداخت نکند، اموالش توقیف می‌ شود. مال توقیف شده توسط کارشناسان قیمت‌ گذاری می ‌شود و آن را به مزایده گذاشته و از محل فروش آن، مهریه‌ ی زن پرداخت می ‌شود.

همچنین در صورتی که زن در عقد موقت دارای سند رسمی باشد برای مطالبه مهریه باید از طریق اجرای ثبت اقدام نماید و مراحل مطالبه مهریه در عقد موقت و عقد دائم یکسان است.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه

در صورتی که زوجه نتواند مهریه اش را از طریق اجرای ثبت مطالبه کند باید دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف تقدیم کند. در صورتی که ارزش مهریه تا 20 میلیون تومان باشد، مرجع صالح برای مطالبه مهریه شورای حل اختلاف است و در صورتی که ارزش مهریه بیش از 20 میلیون تومان باشد، مرجع مطالبه مهریه دادگاه خانواده محل اقامت زوجه می باشد. البته اگر مهریه مال غیرمنقول باشد، دادگاه خانواده محل وقوع ملک مرجع صالح برای مطالبه مهریه است.

زن می تواند برای جلوگیری از انتقال و یا فروش اموال توسط مرد، از دادگاه درخواست توقیف اموال مرد را بنماید، همچنین زوجه یا وکیل او می توانند ممنوع الخروجی بابت مهریه را نیز از دادگاه خانواده درخواست کنند.

بهترین وکیل مهریه در تهران در مورد مطالبه مهریه تاکید می کند: مطالبه مهریه از پدرشوهر توسط زوجه نیز امکان پذیر است. در صورتی که پدرشوهر ضامن پرداخت مهریه شود و ضمانت پرداخت مهریه از سوی پدرشوهر در عقدنامه قید شده و پدرشوهر آن را امضا کرده باشد، زوجه می تواند برای مطالبه مهریه، دادخواست مطالبه مهریه از ضامت را به دادگاه خانواده تقدیم کند.

همچنین رای صادره تا 20 روز پس از ابلاغ به طرفین دعوی قابل تجدیدنظر خواهی است.

دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

اگر زن مهریه اش را مطالبه کند و مرد توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، تا یک ماه پس از ابلاغ اجراییه فرصت دارد تا به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را ثبت کند. مرد که مدعی اعسار است باید با ارائه مدارک کافی، اعسار خود را در دادگاه اثبات کند برای اثبات اعسار او باید لیست اموال منقول و غیرمنقول خود، حساب های بانکی، مطالبات اشخاص ثالث و فهرست کلیه نقل و انتقالات انجام شده طی یک سال اخیر را به دادگاه ارائه نماید. همچنین دو نفر شاهد که از وضعیت معیشتی مرد اطلاع دارند، شهادت بدهند که او توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را ندارد.

در صورتی که مدارک برای اثبات اعسار مرد کافی باشد، دادخواست اعسار او پذیرفته می شود و قاضی رای به تقسیط مهریه می دهد، برای تعیین مقدار اقساط مهریه تمکن مالی مرد ملاک است و قاضی با توجه به وضعیت مالی مرد مقدار اقساط مهریه و حداقل پیش قسط مهریه را تعیین می کند.

همچنین در صورتی که مرد به دلایلی مانند بیکاری، افزایش تورم و افزایش قیمت سکه و غیره نتواند اقساط مهریه را پرداخت کند، می تواند برای کاهش اقساط مهریه از دادگاه تقاضای تعدیل اقساط را بنماید. قاضی با بررسی وضعیت مالی مرد طبق اسناد و مدارک ارائه شده، ممکن است رای به کاهش اقساط مهریه بدهد و یا دلایل مرد برای کاهش اقساط کافی نباشد و مهریه تعدیل نگردد. رای صادره تا 20 روز پس از ابلاغ به طرفین دعوی قابل تجدیدنظر خواهی است.

تجدیدنظرخواهی از رای مهریه

به گفته ی وکیل تجدیدنظرخواهی، طبق قانون، آرای صادره از دادگاه خانواده در خصوص دعاوی مهریه مانند مطالبه مهریه، اعسار از پرداخت مهریه، تعدیل اقساط مهریه و... از جمله آرای قابل تجدیدنظرخواهی محسوب می شوند و پس از صدور رای بدوی مهریه از دادگاه خانواده هر یک از طرفین که رای به ضرر او صادر شده است، می تواند در مهلت مقرر قانونی به رای مهریه در دادگاه تجدیدنظر اعتراض کند و پس از بررسی پرونده در دادگاه تجدیدنظر، ممکن است دادخواست تجدیدنظر رد شود و یا رای بدوی مهریه تایید شده، یا رای مهریه نقض و رای جدیدی از سوی دادگاه تجدیدنظر صادر شود.

در تجدیدنظرخواهی از رای مهریه باید به این نکته توجه کنید، که طبق ماده 362 قانون آیین دادرسی مدنی، ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر مسموع نخواهد بود.

مهلت تجدیدنظرخواهی از رای مهریه

وکیل پایه یک دادگستری در ادامه می گوید: طبق ماده 336 قانون آیین دادرسی مدنی، مهلت تجدیدنظرخواهی از رای مهریه، 20 روز پس از تاریخ ابلاغ رای یا انقضای مهلت واخواهی برای افراد مقیم ایران و 2 ماه پس از ابلاغ رای برای افراد مقیم خارج کشور می باشد.

در صورتی که تجدیدنظرخواه بخواهد پس از پایان مهلت مقرر، به رای مهریه اعتراض کند، طبق ماده 340 قانون آیین دادرسی مدنی، باید دلیل موجهی برای تاخیر در اعتراض داشته باشد. دادگاه مکلف است ابتدا به عذر عنوان شده که موجب عدم تقدیم دادخواست در مهلت تعیین شده است، رسیدگی و در صورت وجود عذر موجه نسبت به پذیرش دادخواست تجدیدنظرخواهی از رای مهریه تصمیم‌ گیری نماید.

بهترین وکیل آنلاین تجدیدنظرخواهی در مورد مهلت تجدیدنظرخواهی از رای مهریه تاکید می کند: تقدیم دادخواست تجدیدنظرخواهی از رای مهریه خارج از مهلت مقرر قانونی بدون داشتن عذر موجه، موجب رد تجدیدنظرخواهی از سوی دادگاه تجدیدنظر می باشد و هر یک از طرفین فقط می توانند در مهلت تعیین شده به رای مهریه اعتراض کنند.

جهات تجدیدنظرخواهی از رای مهریه

به گفته ی وکیل پایه یک دادگستری تهران، جهات تجدیدنظرخواهی از رای مهریه همان دلایلی هستند که به موجب آن تجدیدنظرخواه می تواند به رای مهریه اعتراض کند.

طبق ماده 348 قانون آیین دادرسی مدنی، جهات درخواست تجدیدنظر به قرار زیر است:

الف - ادعای عدم اعتبار مستندات دادگاه

ب - ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود

ج - ادعای عدم توجه قاضی به دلایل ابرازی

د - ادعای عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه صادر کننده رأی

ه- ادعای مخالف بودن رأی با موازین شرعی و یا مقررات قانونی

تبصره - اگر درخواست تجدیدنظر به استناد یکی از جهات مذکور در این ماده به عمل آمده باشد در صورت وجود جهات دیگر، مرجع تجدیدنظر به آن جهت هم رسیدگی می ‌نماید.

هرگاه یکی از جهات تجدیدنظرخواهی حقوقی در رای بدوی مهریه وجود داشته باشد، زن یا مرد می توانند به رای مهریه اعتراض کنند.

احتمال تغییر رای مهریه در دادگاه تجدیدنظر

بهترین وکیل مهریه درباره احتمال تغییر رای مهریه رد دادگاه تجدیدنظر می گوید: برای احتمال تغییر رای مهریه در دادگاه تجدیدنظر نمی توان پاسخ دقیق و قطعی داد، چرا که احتمال تغییر رای مهریه در دادگاه تجدیدنظر به عوامل مختلفی از جمله جهات تجدیدنظرخواهی بستگی دارد.

طبق ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی، هرگاه دادگاه تجدیدنظر ادعای تجدیدنظرخواه را برای اعتراض به رای مهریه موجه تشخیص دهد، رأی دادگاه بدوی را نقض کرده و رای مقتضی صادر می ‌نماید، در غیر این صورت با رد درخواست تجدیدنظرخواهی و تایید رای، پرونده مهریه را به دادگاه بدوی که رای مهریه را صادر کرده است اعاده خواهد کرد.

شکستن رای بدوی مهریه در دادگاه تجدیدنظر

اگر دادخواست تجدیدنظرخواهی از رای مهریه در مهلت مقرر به دادگاه تجدیدنظر تقدیم شود و در تنظیم دادخواست کلیه موارد قانونی رعایت شود و تجدیدنظرخواه نیز برای اعتراض به رای بدوی مهریه یکی از جهات تجدیدنظرخواهی از رای مهریه را در دادخواست ذکر کرده باشد، از این رو دادخواست تجدیدنظرخواهی از رای مهریه از طرف دادگاه پذیرفته می شود، سپس پرونده مهریه در دادگاه تجدیدنظر برای تایید یا نقض رای بدوی مهریه مجددا مورد بررسی قرار می گیرد.

اگر دادگاه تجدیدنظر ادعای تجدیدنظرخواه را برای اعتراض به رای مهریه موجه تشخیص دهد، رای دادگاه بدوی را نقض کرده و رای جدیدی صادر می ‌کند. در واقع نقض رای یا شکستن رای مهریه، یعنی دادگاه پس از بررسی دلایل تجدیدنظرخواه برای اعتراض به رای بدوی مهریه اگر دلایل را موجه بداند، رای بدوی مهریه را نقض کرده و رای جدیدی صادر می کند و تغییر رای در دادگاه تجدیدنظر تنها با شکستن رای امکان پذیر است.

همچنین رسیدگی به رای تجدیدنظرخواسته در دادگاه تجدیدنظر به صورت غیرحضوری انجام می شود و نیازی به حضور طرفین دعوی در دادگاه تجدیدنظر نمی باشد، مگر اینکه به تشخیص قاضی پرونده حضور طرفین دعوی برای توضیح در خصوص دلایل ابرازی و مستندات پرونده ضروری باشد، در این صورت هر یک از طرفین یا هر دو برای ارائه توضیحات به دادگاه تجدیدنظر احضار می شوند.