علیرضا جعفراسماعیلی/ دانشجوی دوره‌ی کارشناسی رشته‌ی مهندسی و علم مواد دانشگاه صنعتی شریف
مثل هر فاجعه‌ی دیگری، خواه‌ناخواه دنیای قبل از فاجعه با بعد از آن تفاوت خواهد داشت. چه برسد که پاندمی شایعی مثل کرونا جهان را درگیر توفان خودش کند. توفان کرونا ضربه‌های اولش را سهمگین زده، اما پیامدهای پس از این توفان چه خواهد بود؟ دنیایی که شاید به نظر نرسد، اما مجبور به تغییر برای بقا شده است. به قول موریکامی، نویسنده‌یژاپنی، «وقتی توفان تمام شد، یادت نمی‌آید چگونه از آن گذشتی، چطور جان به در بردی. حتی در حقیقت مطمئن نیستی توفان واقعاً تمام شده باشد. اما یک چیز مسلم است. وقتی از توفان بیرون آمدی دیگر همان آدمی نیستی که قدم به درون توفان گذاشت [1]»
بگذارید قدری این واقعه با همدیگر مرور کنیم:
چه شد؟
همه‌چیز از ووهان چین شروع شد. ماجراها حاکی از شیوع ویروس ناشناخته و خطرناکی بود که گویا منشا انتقال آن به انسان از خفاش و سوپ خفاش بوده است. دیر رسانه‌ای‌شدن این شیوع باعث شد تا ویروس به سرعت در تمام چین گسترش یابد و حتی قرنطینه کامل ووهان هم دردی را درمان نکند. بعدها ویروس به طرق مختلف راهش به باقی کشورها هم باز کرد. ویروس علائمی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا داشت و می‌توانست بدون بروز علائم هم در بدن فرد وجود داشت باشد و فرد را ناقل خود کند. مردم و سیاستمداران ابتدا چندان قضیه را جدی نمی‌گرفتند تا آنکه اوج بیماری در کشورها کشته‌های فراوان گرفت و یک ترس عمومی را پدید آورد. بیماری COVID-19 از نظر بسیاری آنفولانزای اسپانیایی و طاعون عصر جدید است.
امّا یک چیز مسلّم است. وقتی از توفان بیرون آمدی دیگر همان آدمی نیستی که قدم به درون توفان گذاشت.
وضعیت کنونی چگونه است؟
تا زمان نگارش این متن، 23 فروردین، تقریبا تمام کشورها به این بیماری دچار شده‌اند. بیش از یک‌میلیون و هفتصدهزار مورد شناسایی شده و تاکنون بیش از صد‌هزار نفر از این بیماری جان باخته‌اند.[2] در کشور خودمان هم بیش از هفتاد‌هزار مورد شناسایی شده و بیش‌از چهارهزار نفر تلفات داشته‌ایم. با وجود تلاش همگانی همچنان واکسنی برای این بیماری کشف نشده و تنها با پیشگیری و رعایت بهداشت عمومی سعی شده تا شیب شیوع بیماری کاهش یابد. کشورهای مختلف هرکدام با روش‌های مختلفی سعی در کنترل بیماری دارند. چین به عنوان اولین کشور قرنطینه کامل شهرهای آلوده را در دستور کار قرار داد. کره با سیاست ضربتی و قرنطینه و تست‌گیری همگانی به سرعت توانست موارد بیمار و ناقل بیماری را شناسایی کند و منحنی مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری را کنترل کند. کشورهایی مثل آمریکا و آلمان تلاش کردند تا با اجرای سیاست‌هایی مردم را در خانه نگه‌دارند ومشاغل را به صورت دورکاری پیگیری کنند. انگلستان هم سیاست عجیب و غریبی در نظر گرفت که افراد در معرض خطر کامل قرنطینه شوند و گروه‌های با آسیب‌پذیری کمتر به فعالیت در جامعه ادامه دهند تا به مرور نسبت به ویروس مقاوم شوند! [3]سیاستی که البته منجر به بحرانی شدن شرایط شد و نهایتا انگلستان را در قرنطینه کامل فروبرد.
فارغ از اینها تمام گردهمایی‌ها، مسابقات ورزشی، مراکز تفریحی، آموزش عالی و... تا اطلاع ثانوی تعطیل شده‌اند تا از ازدحام و گسترش ویروس جلوگیری شود؛ گویی که جهان از حرکت ایستاده باشد.
فارغ از اینها تمام گردهمایی‌ها، مسابقات ورزشی، مراکز تفریحی، آموزش عالی و... تا اطلاع ثانوی تعطیل شده‌اند تا از ازدحام و گسترش ویروس جلوگیری شود. گویی که جهان از حرکت ایستاده باشد.
چه می‌شود؟
هنوز مشخص نیست این وضع تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. تا زمانی که درمان قطعی برای این بیماری یافت نشود، هیچ تضمینی برای تغییر وضعیت نیست و جهان ممکن است هرآن به ورطه فروپاشی برسد. چیزی که مشخص است این است که شرایط جهان به پیش از این پاندمی و بعد از آن تقسیم خواهد شد؛ از تمامی ابعاد. اقتصاد جهان و کشورهای مختلف هر روز با ضررهای بیشتری مواجه می‌شود. از مسابقات فوتبال و باشگاه‌های ورزشی گرفته که در صورت لغو دائمی مسابقات ضررهای میلیارد دلاری خواهند کرد تا بنگاه‌های اقتصادی مثل وال‌استریت که یکی از عجیب‌ترین رکودهای خود را تجربه می‌کند و حتی سقوط عجیب قیمت نفت. مشکلاتی که عملا شکاف اقتصادی را در بسیاری از کشورهای جهان سوم بین قشر متمول و نیازمند عمیق‌تر خواهد کرد و حتی دولت‌ها را با مشکلات جدی در بودجه مواجه خواهد ساخت. از دیدگاه روانشناختی، این قرنطینه‌ی خانگی به شدت روی خلق و خوی افراد تاثیر خواهد داشت و بیش از یک ماه حبس‌شدن در خانه‌ها قطعا عوارض سنگین روحی و روانی روی مردم خواهد داشت. موردی که حتی وزیر بهداشت کشورمان هم به آن اذعان داشت و از تلاش برای ایجاد تعطیلی خانوادگی بعد از این پاندمی خبرداد. محیط زیست با آنکه اکنون وضعیت بهتری پیدا کرده و به وضوح آلودگی‌های زیست‌محیطی در جهان کاهش یافته، اما قطعا با معضل افزایش شدید زباله‌های پلاستیکی در آینده مواجه خواهد بود.
اقتصاد جهان و کشورهای مختلف هر روز با ضررهای بیشتری مواجه می‌شود. از مسابقات فوتبال و باشگاه‌های ورزشی گرفته که در صورت لغو دائمی مسابقات ضررهای میلیارد دلاری خواهند کرد تا بنگاه‌های اقتصادی مثل وال‌استریت
به دنیای پس از کرونا و عواقب این ویروس از هزار زاویه می‌توان نگاه کرد؛ اما مخلص کلام این است که جنگ اصلی بقا، نه الان که بعد از ریشه‌کن‌شدن کرونا آغاز می‌شود. زمانی که باید خود را با شرایط جدید وفق دهیم. جهان پس از کرونا می‌تواند خیلی خطرناک باشد.
منابع:
برای ورود به کانال پیام‌رسان تلگرام دوهفته‌نامه‌ی دانشجویی «داد» کلیک کنید.
