تنظیم کردن یک وصیت نامه به شیوه صحیح و قانونی سبب می‌شود تا تکلیف بسیاری از امور مربوط به بعد از فوت شخص، از جمله بدهی‌های وی و انجام امور مد نظر وی تعیین شده و برای ورثه نیز مشکلی ایجاد نشود. اما آیا اعتبار وصیت نامه شفاهی قابل قبول می باشد؟ در این نوشتار از مجموعه نکات حقوق خانواده دادمان به بررسی اعتبار وصیت نامه شفاهی یا همان وصیت لفظی یا وصیت نامه کلامی می‌پردازیم.
وصیتنامه شفاهی نوعی از وصیت کردن است که بر خلاف وصیت کتبی، صرفا در جمع دیگران انجام شده و روی فرم یا برگه خاصی نوشته نشده است.
آموزه های دین مبین اسلام مبین این مطلب است که وصیت کردن توسط متوفی مستحب موکد می باشد و اگر شخصی قبل از فوت خود وصیتی کرده که به موجب آن بعد از فوت وی مالی به شخصی تعلق گیرد ( وصیت تملیکی ) و یا انجام امر یا اموری به عهده دیگری قرار گیرد ( وصیت عهدی ) ، عمل کردن به چنین وصیتی واجب می باشد و تفاوتی میان کتبی بودن وصیت یا شفاهی بودن آن وجود ندارد و حکم وصیت نامه شفاهی یا لفظی آن است که توسط موصی له یا وصی به انجام برسد و در این خصوص اختلافی وجود ندارد ؛ لکن گاهی شخص متوفی به صورت شفاهی یا لفظی امری را وصیت می کند ولی ورثه متوفی به دلیل اینکه وصیت شفاهی را نشنیده اند یا به هر دلیلی مفاد آن را قبول ندارند ، از پذیرش اعتبار وصیت شفاهی یا لفظی توسط متوفی خودداری می کنند و از عمل نمودن به آن نیز خودداری می ورزند ؛ با این حال باید دانست که اگر متوفی به صورت شفاهی به امری وصیت کرده باشد ، وصیت شفاهی واجب شرعی محسوب شده و عمل نمودن به آن ضروری است ؛ چرا که آخرین خواست متوفی همان امر بوده است .
لازم به ذکر است که شخص متوفی نمی تواند بیشتر از یک سوم از اموال خود را مورد وصیت قرار بدهد و وصیت مازاد بر ثلث نیازمند تنفیذ یا رضایت سایر ورثه خواهد بود .
در قسمت قبل حکم شرعی وصیت شفاهی یا لفظی را بررسی کردیم و همانگونه که اشاره شد وصیتنامه شفاهی یا لفظی در شرع معتبر بوده و قابل اجرا خواهد بود ؛ اما در این قسمت قصد داریم به بررسی اعتبار وصیت نامه شفاهی یا لفظی در صورت وجود اختلاف بین ورثه در دادگاه پرداخته و به این سوال پاسخ دهیم که آیا وصیت شفاهی در دادگاه قابل قبول بوده و مورد پذیرش قرار می گیرد ؟
بر اساس قانون امور حسبی، وصیت نامه باید طبق احکام و قواعد قانونی نگارش شده و به صورت وصیت رسمی، وصیت سری و یا وصیت خود نوشت تنظیم شود و هر وصیتی که اینگونه تنظیم نشده باشد، در مراجع رسمی معتبر نبوده و قابل پذیرش نیست. البته به موجب ماده ۲۹۴ همین قانون، اگر اشخاص ذی‌نفع در ارث متوفی(شخص فوت شده)، وصیت شفاهی یا لفظی متوفی را قبول کرده و به صحیح بودن آن اقرار کرده باشند، وصیت شفاهی متوفی نیز صحیح و مورد قبول خواهد بود. بنابراین در صورتی که ورثه صحت وصیت شفاهی را تایید کنند وصیت شفاهی قابل اجرا خواهد بود.
اعتبار بخشیدن به وصیت نامه شفاهی متوفی که توسط ورثه به عمل می‌آید تحت عنوان تنفیذ وصیت شفاهی نیز شناخته شده است و ذی‌نفع(هرکسی وصیت به نفعش انجام شود.) می‌تواند به دادگاه مراجعه و دادخواست تنفیذ وصیت نامه شفاهی را ارائه دهد.
