قانون نحوه و نوع تقسیم ارث را مشخص کرده است و سهم هر فرد با توجه به طبقات سه‌گانه حقوقی تعیین شده در بین وراث مشخص است اما آیا تقسیم ارث بدون حضور وراث امکان‌پذیر است؟ عدم حضور یکی از ورثه یا عدم همکاری یکی از وراث همیشه یکی از بزرگترین مشکلات املاک موروثی بوده است. در این مطلب از مجله حقوقی دادمان به موضوع تقسیم ارث بدون حضور همه وراث می‌پردازیم.
راجع به تقسیم ارث بدون حضور وراث می‌توان گفت که در مرحله انحصار وراثت حتی اگر تعدادی از وراث مدارک خود را ارائه ندهند و همکاری لازم را نداشته باشند اقدام یکی از وراث این وظیفه را از دیگران سلب می‌نماید.
بهتر است که وراث با توافق با یک‌دیگر یکی از وراث را به عنوان وکیل برای انجام این کار مامور کنند اما اگر وراث دیگر همکاری نکنند و مدارک خود را تحویل ندهند به دلیل آن‌که شورای حل اختلاف خود از اداره ثبت احوال استعلام خواهد گرفت در روند بررسی انحصار وراثت خللی ایجاد نخواهد شد.
در زمان رسیدگی به درخواست انحصار وراثت حتی از چند نفر از وراث در جلسه دادگاه حاضر نشوند کماکان طبق ماده ۹۵ قانون آیین دادرسی مدنی این کارشان مانع تداوم رسیدگی به درخواست گواهی انحصار ورثه نمی‌شود. دادگاه با صدور حکم غیابی تکلیف وراث را مشخص و به آنها ابلاغ خواهد کرد. این کار در قانون به رسمیت شناخته می‌شود و به دلیل عدم حضور در جلسه اعتراض وراث مورد اعتنا قرار نخواهد گرفت.
از آن‌جایی که طبقات ارث طبق ماده‌ی ۸۶۲ قانون مدنی مشخص شده است و سهم هر وارث بر اساس طبقه‌ای که در آن گنجانده می‌شود مشخص می‌گردد، عدم حضور وارث نیز منجر به تقسیم ارث خواهد گردید.
اگر عدم حضور یکی از وراث به علت اعتراض و ارائه وصیت‌نامه به نفع خود باشد از آنجا که قانون، وصیت متوفی در مورد اموال خود را فقط در مورد یک‌سوم از اموال، قانونی می‌داند این فرد باید مراتب اعتراض خود را به دادگاه قبل از تقسیم ارث اعلام نماید تا مدارک وی اگر به‌صورت قانونی تنظیم شده باشد مورد بررسی و سپس در صورت صحت تقسیم توسط دادگاه، در مورد مابقی اموال متوفی صورت گیرد.
اما اگر این مدارک قانونی نباشد مورد اعتنا قرار نخواهد گرفت. یکی از موارد رایجی که بعد از فوت افراد موجب بروز اختلاف میان وراث می‌شود ارائه وصیت‌نامه توسط تعدادی از وراث به نفع خود است.
این کار آنها علاوه بر ایجاد اختلاف و درگیری زمان زیادی را در مراجع قانونی صرف بررسی اصالت وصیت‌نامه‌ها خواهد کرد. این موضوع مشکلات زیادی را برای وراث ایجاد و زمان تقسیم ارث را به تعویق خواهد انداخت.
