گاهی اوقات مسائل و موضوعاتی پیش می آیند که به جای پیگیری قضایی برای رفع منازعات و پایبند نمودن شخص به انجام عمل یا خودداری از انجام عمل تعهدنامه محضری تنظیم می شود. شخص با امضای تعهدنامه آثار و نتایج عدم تحقق یا عدم انجام یک امر را برعهده می گیرد. در بعضی اوقات نیز اتفاق می افتد که شاکی پرونده در صورت تعهد به انجام یا عدم انجام امری از سوی مرتکب جرم حاضر است که به وی رضایت دهد.
شایان ذکر است که تعهدنامه محضری تنها توسط متعهد امضا می‌شود اما عقد و قرارداد محسوب می شود. اگر تعهد نامه در دفتر اسناد رسمی تنظیم نشود یک سند عادی محسوب می شود و شخص می تواند مفاد و امضای آن را انکار کند و در صورتی که متعهد تعهد نامه و مدارک را از بین ببرد تعهدنامه محضری نتیجه مطلوب را بر جای نمی‌گذارد.
اما اگر تعهد نامه محضری در دفتر اسناد رسمی تنظیم شود یک نسخه از آن در دفتر خانه نگهداری می‌شود و تنها با موافقت هر دو طرف یا اراده شخصی که تعهد به نفع اوست و متعهد در برابر او تعهد نموده است امکان فسخ و برهم زدن آن وجود دارد و بی‌اثر می شود. در مبحث بعدی بیشتر در خصوص موارد ابطال و فسخ تعهدنامه محضری بحث خواهد شد.
همان‌طور که گفته شد در تعهدنامه محضری، شخص، در دفتر اسناد رسمی در مقابل دیگری تعهد به انجام یا عدم انجام یک عمل می‌کند و نمی‌تواند به صورت یک جانبه از عمل به تعهدش استنکاف نماید مگر با موافقت متعهدله (شخصی که در مقابلش تعهد به انجام یا عدم انجام امری می نماید).
ناگفته پیداست که شخص متعهدله هم می‌تواند هر زمان اراده کند از تعهدنامه صرف‌نظر کند البته مشروط بر اینکه تعهدنامه معوض نباشد( با این توضیح که تعهدنامه محضری فقط در جهت منافع متعهد له باشد و نفعی برای متعهد نداشته باشد).
همچنین اگر در تعهدنامه محضری حق فسخ و برهم زدن تعهدنامه برای یکی از طرفین شرط شده باشد کسی که شرط به نفع او است می‌تواند تعهدنامه را فسخ کند. گاهی نیز تعهدنامه مقید است به زمان معین است و پس از انقضای مدت خودبخود بی‌اثر می‌شود.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که اگر گرفتن تعهد نامه محضری خلاف قانون باشد از طریق دادگاه می‌توان ابطال تعهدنامه تقاضا کرد.
تعهدنامه محضری باید در سربرگ های رسمی در دفترخانه تنظیم شود و موارد زیر در آن قید می شود:
ممکن است تعهدنامه محضری مقید به مدت معینی باشد، در این صورت باید مدت زمان انقضای تعهدنامه به صورت دقیق قید شود. مورد دیگری که در تعهد نامه ها محضری قید می شود، ضمانت اجرای نقض تعهد است که مبتنی بر خواست و اراده طرفین می باشد.
اگر متعهد از اجرای تعهدات خودداری کند، کسی که تعهد به نفع او شده است به استناد تعهد نامه و بسته به موضوع آن می تواند متعهد را مورد تعقیب کیفری قرار دهد و از او شکایت کند یا علیه او دعوای حقوقی اقامه کند و الزام او را به ایفای تعهدات و یا جبران خسارت ناشی از عدم انجام تعهد را از دادگاه تقاضا نماید یا در حدود اختیاراتی که متعهد ضمن تعهدنامه محضری به وی داده است اقدام نماید.
آقا/خانم( الف) فرزند …..به شماره شناسنامه …صادره از….به شماره ملی….. متولد…. ساکن…… در دفترخانه حاضر شد و بعد از حضور به شرح زیر رسماً اقرار کرد که شش دانگ یک دستگاه خودرو سواری ….با مشخصات…. را به آقا/خانم (ب) فرزند… به شماره شناسنامه …..صادره از…. به شماره ملی…. متولد…. ساکن …. وکالت داده و متعهد می‌شود که مبلغ…..ریال را طی مدت ۵ ماه به ایشان پرداخت نماید و در غیر این صورت آقای….. حق خواهد داشت که در قبال عدم انجام این تعهد به هر نحوی که صلاح می‌داند و با وکالتی که دارد خودروی مذکور را به خود یا هر کسی که می‌داند منتقل نماید.
نتیجه‌گیری
تعهدنامه محضری ، یک سند رسمی است که در دفتر اسناد رسمی تنظیم می شود و ضمن آن شخص به انجام عمل یا عدم انجام عمل نسبت به طرف مقابل متعهد و ملزم می شود.
تعهدنامه محضری فقط به امضای متعهد می رسد و در صورت عمل نکردن به مفاد آن از طرف متعهدله قابل پیگیری در مراجع قضایی است.
وکلا و مشاورین حقوقی موسسه حقوقی سروش نافع دادمان آماده ارائه کلیه خدمات حقوقی و کیفری در همه زمینه ها می باشد.برای درخواست وکیل و مشاوره با وکلای موسسه حقوقی دادمان با ما تماس بگیرید:
