اصولا عقلا برای پیگیری و انجام امور به اهل فن آن رشته مراجعه می کنند تا نتیجه دلخواه برایشان حاصل شود . امور حقوقی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و خصوصا در پرونده های تخصصی و پیچیده حضور یک وکیل برای پیگیری امور ، امری ضروری است . اما حضور وکیل در پرونده لزوما به معنای برد در آن پرونده نیست و حتی در مواردی که تخلفی از سوی وکیل صورت نگرفته باشد نیز امکان باخت پرونده وجود دارد . اما این نکته که گاهی اوقات وکیل ، با کم کاری و یا دانش کم ، موجب ضرر رساندن به موکل خود می شود ، امری غیر قابل انکار است . موکل در این موارد باید چه اقدامی انجام دهد ؟ آیا امکان شکایت از وکیل و طرح دعوا علیه وکیل فراهم است ؟ در پاسخ به این سوال باید گفت بله ، امکان شکایت از وکیل در مراجع قانونی زیربط مهیا است . در ادامه به توضیحات کاملی در خصوص نحوه شکایت از وکیل و نحوه تجدید نظر از رای دادگاه انتظامی وکلا می پردازیم .
قبل از آنکه به طرح شکایت از وکیل اقدام کنید ، ابتدا بهتر است موضوع دعوا و روند رسیدگی به پرونده و نهایتا رای صادره توسط دادگاه را با یک حقوقدان در میان گذاشته و نظر او را در خصوص عملکرد وکیل جویا شوید .
از آنجا که فرآیند رسیدگی در دادسرا و دادگاه ها طولانی و زمان بر است ، چه بهتر که ابتدا از موجه بودن دلایل و ادعای خود اطمینان حاصل کنید و سپس اقدام به طرح شکایت داشته باشید ، زیرا گاهی اوقات میزان خشم و اندوه موکل از رای صادره موجب می شود که بی جهت وکیل را مقصر بداند .
در صورتی که نهایتا رفتار و عملکرد وکیل را اهمال کارانه و یا استدلالات و دلایل ادعایی او را موجب ضرر رساندن به خود دانستید ، باید برای طرح شکایت ابتدا به کانون وکلایی که وکیل در آن عضو است ، مراجعه کنید . بعد از آن شکایت کتبی یا شفاهی شما از وکیل ثبت شده ، به امضای شما رسیده و به دادسرای انتظامی وکلا ( نزد دادستان انتظامی ) فرستاده می شود .
در این زمان رسیدگی به پرونده آغاز شده و ابتدا باید به موجه بودن یا بلاوجه بودن ادعای شاکی مورد بررسی قرار گیرد . در دادسرای انتظامی وکلا به اتهامات رسیدگی شده و در صورت وارد دانستن این اتهامات ، کیفرخواست صادر می شود . بعد از صدور کیفرخواست پرونده برای رسیدگی و تعیین تکلیف به دادگاه انتظامی وکلا ارسال می شود .
اما در صورتی که دادسرا اتهام وارده را موجه تشخیص نداده یا دلایل ارائه شده را کافی نداند و وکیل را بی گناه تشخیص دهد ، قرار منع تعقیب وکیل را صادر می کند و در این حالت شکایت شاکی از موکل رد می شود . این قرار به این معنی است که شکایت وارد نیست و عملکرد وکیل اشتباه نبوده است .
تخلفاتی که ممکن است از وکلا سربزند و شما بابت آن بتوانید از وکیل خود شکایت کنید می تواند شامل موضوعات زیر باشد ، البته این موارد احصایی نیستند و می توانند موضوعات دیگری را هم شامل شوند :
۱- خودداری وکیل از شرکت در جلسات دادگاه پرونده ای که او وکالت آن را برعهده دارد .
۲- استعفا از پرونده در زمانی که شما وقت برای معرفی وکیل دیگری نداشته باشید .
۳- افشای اسرار مربوط به موکل یا پرونده
۴- خودداری از تحویل یک نسخه از وکالت نامه به موکل
۵- خیانت به موکل یا تبانی با طرف دعوای پرونده او
همانطور که گفته شد بعد از صدور کیفرخواست ، پرونده به دادگاه انتظامی قضات برای تعیین تکلیف ارسال می شود . اما صدور کیفرخواست به معنی تخلف و محکومیت قطعی وکیل نیست و صرفا به این معنا است که امکان صحت اتهام انتسابی به وکیل وجود دارد . بعد از وصول پرونده به دادگاه انتظامی وکلا ، دادگاه رونوشتی از ادعانامه را به وکیل ابلاغ می کند .
در صورتی که نیاز به حضور و توضیح وکیل باشد ، وی برای ادای توضیح و دفاع از خود احضار می شود و در غیر این صورت دادگاه بدون تشکیل جلسه رسیدگی ، اقدام به صدور رای می کند . دادگاه ممکن است وکیل را خاطی تشخیص داده و برای او مجازاتی در نظر گیرد و یا آنکه او را بی گناه دانسته و حکم برائت او را صادر کند .
۱- اخطار کتبی۲- توبیخی که همراه با درج در پرونده باشد .۳- توبیخی که با درج در مجله و روزنامه کانون همراه باشد .۴- تنزل درجه وکیل۵- ممنوعیت وکالت به مدت ۳ ماه تا سه سال۶- محرومیت دائم از شغل وکالت
ممکن است با وجود آنکه دادسرا انتظامی وکلا ، قرار منع تعقیب و یا دادگاه انتظامی وکلا ، رای بر برائت وکیل از اتهام انتصابی را صادر کند ، شاکی همچنان خود را محق بداند . زمانی که از دادسرای انتظامی وکلا قرار منع تعقیب صادر شود ، شاکی و رئیس کانون وکلا می توانند نسبت به این قرار اعتراض کنند .
در واقع شاکی و رئیس کانون وکلا در صورت نارضایتی از قرار صادره ، باید ظرف ده روز از ابلاغ به دادگاه انتظامی وکلا مراجعه کرده و اعتراض خود ثبت کنند . اگر دادگاه قرار منع تعقیب را درست تشخیص ندهد ، راسا وارد مرحله رسیدگی به پرونده و صدور رای خواهد شد .
در صورتی که دادگاه وارد مرحله رسیدگی شده و رای صادر کرد ، می توان از رای این دادگاه ظرف مدت ۱۰ روز در دادگاه عالی انتظامی قضات تقاضای تجدید نظر کرد . البته این حق صرفا برای شاکی به رسمیت شناخته شده است و وکیل یا رئیس کانون وکلا تنها در موارد محدودی می توانند تقاضای تجدید نظر کنند .
منطقا وکلا برای پیگیری پرونده ها و دفاع از موکلان خود در مراجع قضایی مستحق دریافت حق الوکاله می شوند . در بیشتر اوقات حق الوکاله وکلا در قرارداد وکالت مشخص می شود اما در صورتی که در قرارداد بر مبلغی به عنوان حق الزحمه وکیل توافق نشده باشد و یا فرضا از عباراتی مانند مطابق تعرفه استفاده شود ، ملاک در محاسبه دستمزد ، آیین نامه تعرفه حق الوکاله وکلا دادگستری است .
