شهادت دادن یعنی چه و شرایط شاهد برای شهادت دادن در دادگاه چیست؟ در این نوشتار از نکات حقوقی و کیفری دادمان به این موضوع میپردازیم .با ما همراه باشید.
شهادت عبارت است از اینکه شخصی به نفع یکی از اصحاب دعوی و بر ضرر دیگری اعلام اطلاع و خبر از وقوع امری کند.و شهادت کذب نیز عبارت از ادای گواهی دروغ توسط گواه نزد مقامات رسمی در دادگاه است. شهادت یکی از دلایل دعاوی اعم از جزایی یا حقوقی با سابقه بسیار طولانی بوده و در تمام کشورها به عنوان دلیل پذیرفته شده، اما حدود استفاده از آن و درجه اعتبار و ارزش آن متفاوت است.
شاهد یا گواه ممکن است عینی باشد که مشاهدات خود را نقل کند. ممکن است گواه سمعی باشد که شنیدههای خود را منتقل سازد یا شهادت او مستلزم بهکارگیری این دو و دیگر حواس باشد.
ماده ۱۷۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، شرایط شاهد شرعی برای شهادت دادن را مشخص کرده که عبارت از:
این شرایط باید توسط قاضی احراز شود. و در صورتی که شاهد یکی از این شرایط را نداشت، تنها اظهارات او استماع میشود که تشخیص میزان تأثیر و ارزش این اظهارات در علم قاضی، در حدود اماره قضایی است.
دادگاه باید شهادت هر شاهد را بدون حضور شاهدان دیگر بشنود، تا شاهد فقط متکی به حافظه خود باشد و اظهارات شاهدان دیگر در بیان او موثر نباشد.قبل از ادای شهادت، مشخصات شاهد سؤال میشود. این موضوع به این دلیل است که اگر موجبات ممنوعیت او از شهادت وجود دارد، شهادت وی اخذ نشود.
دادرس دادگاه قبل از ادای گواهی، مجازات شهادت دروغ را به وی تذکر میدهد. و شاهد سوگند یاد میکند که تمام حقیقت را بگوید و غیر از حقیقت چیزی نگوید. هیچ یک از اصحاب دعوا نباید اظهارات گواه را قطع کنند. بعد از اتمام شهادت، دادرس میتواند هر سؤالی که برای کشف حقیقت و مبانی گواهی لازم بداند، از گواهها بپرسد. همچنین اصحاب دعوا میتوانند توسط دادگاه سؤالاتی از گواه بپرسندد. گواه باید صریحاً مورد شهادت را بیان کند، شک و تردید در اظهارات خود نداشته و بیاناتش در تمام مراحل تحقیق بدون اختلاف و بهطور یکنواخت باشد.
شاهد پس از ادای شهادت، با آثار و تبعات خواسته و ناخواستهای مواجه است، زیرا شهادت شاهد غالباً از سه حالت خارج نیست:
نخست اینکه شهادت صحیح و مطابق با واقع ادا شده است.حالت دوم اینکه ممکن است برای قاضی ثابت میشود او در موضوع شهادت به دروغ متوسّل شده است.و سوم اینکه خود شاهد اقرار میکند که در مورد شهادت بهطور خلافواقع اظهاراتی کرده است.(رجوع از شهادت)