وب سایت حقوقی دادسرایار یک مقاله تخصصی در زمنیه اکراه در قتل منتشر کرده است که مطالعه آن بسیار حائز اهمیت است
اقسام اکراه:
۱-اکراه کمتر از قتل
اگر اکراه کننده شخص را وادار به قتل کند با این تهدید که اگر نکشد دست او را قطع می کند اکراه صورت نگرفته است چون وقتی اکراه محقق می شود که ضرر شدیدتر را بخواهیم دفع کنیم و ضرر کمتر را متحمل شویم اما در این جا برای دفع ضرر کمتر ضرر بیشتری را محقق کرده ایم از طرفی با توجه به به حرمت خون انسان وقتی تهدید به به جنایت کمتر از قتل شده اکراه برای قتل رافع مسئولیت کیفری نیست. و میان اهم و مهم اولویت با اهم است.
تهدید به قتل
از نظر برخی از فقهای امامیه اگر کسی تهدید کند اگر نکشی تو را می کشم و با این تهدید شخص مرتکب قتل شود حکم مباشر قصاص نیست دلیل آنها این است که اکراه شونده اختیار انتخاب میان دو موضوعی را دارد که هیچی یک بر دیگری مقدم نیست است و اولویت ندارد. بعضی از حقوق دانان معتقد است صرف تهدید به قتل نباید سبب شود که اکراه شونده مرتکب قتل شود اما اگر این کار را بکند برای اثبات قصاص دو حالت وجود دارد ۱- عدم قصاص ۲- ثبوت قصاص. بر اساس قانون مجازات اسلامی اگر شرایطی برای دفاع محرز شود قتلی که با تهدید تهدید صورت بگیرد مجاز است است و مسئولیت آن آن بر دوش اکراه شونده نیست و در واقع تهدید نوعی اذن است که بر اساس ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی اگر تهدید شونده مرتکب قطع شود قصاص نمی شود البته به شرط آنکه بتوان این قتل را در قالب این ماده گنجاند.
اقسام اکراه با توجه به شخصیت اکراه کننده و اکراه شونده:
اگر کسی که مرتکب قتل عاقل و بالغ باشد قاتل بهساز و اکراه کننده محکوم به حبس ابد می گردد ردد این موضوع بر اساس ماده ۳۷۵ قانون مجازات اسلامی قابل تایید است. اگر اکراه شونده صغیر غیر ممیز یا مجنون باشد تنها اکراه کننده به قصاص محکوم می‌شود این موضوع بر اساس تبصره ۱ ماده ۳۷۵ قانون مجازات اسلامی تعیین شده است.مقنن میان صغیر ممیز و غیر ممیز تفاوت قائل شده است. دیوانه و صغیر غیر ممیز از آنجا که ادراک و تشخیص ندارند وسیله ای برای ارتکاب جرم محسوب می شوند و نمی توان مسئولیت را بر دوش آنها قرار داد. منظور از صغیر ممیز شخصی است که به بلوغ نرسیده اما می‌تواند بین سود و زیان تفاوت قائل شود. اگر کسی که با اکراه مرتکب قتل می شود صغیرممیز باشددر این حالت سبب و مباشر در غرب یعنی اکراه کننده و اکراه شود قصاص نمی شوند یعنی بتواند را تشخیص دهد پرداخت دیه مقتول برعهده عاقله صغیرمی باشد البته که اکراه کننده حبس ابد می گیرد. نکته قابل توجه در اینجا این است که اکراه کننده به این دلیل قصاص نمی شود که کودک ممیز برخلاف مجنون و کودک غیر ممیز که مثل ابزار بودند به سبب تشخیص زیان و سود وسیله نیست و رابطه سببیت بین عمل اکراه کننده یعنی تهدید او و نتیجه یعنی قتل برقرار نشده است به همین دلیل هیچکدام قصاص نشده و دیه بر دوش عاقله صغیر ممیز می باشد.
در فرضی دیگر ممکن است اکراه به وسیله شخص صغیر یا مجنون انجام شود. حتی در این فرض اگر اکراه شونده مجنون یا صغیر باشد باز هم اکراه کننده قصاص نمی شود و حتی اگر مکره طفل غیر ممیز باشد جنایت هم به اکراه کننده مستند شود می دانیم که جنایت کودک خطای محض است پس عاقله اکراه کننده باید دیه را بپردازد.
