احتمالا از خودتون میپرسید که چه جوری میشه که یک کودک با نیاز ویژه رو آموزش بدیم. خیلی از والدین بچه های استثنایی زمانی که میفهمند که بچه شون با سایر کودکان تفاوت دارند خیلی غمگین میشن. بعضی ها از آن ها متاسفانه یا خوشبختانه راضی نمیشن که بچه رو پیش خودشون نگه دارند. و سعی دارند که اون را نزد مراکز توانبخشی بذارن. علت های زیادی وجود دارد که باعث میشه یک پدر یا مادر همچین تصمیمی بگیره.
مثلا بعضی از اونا میگن این بچه های خرج دارند و ما چه جوری هزینه های کاردرمانی و گفتاردرمانی اونا را پرداخت کنیم. بعضی ها هم میگن ما دوست نداریم افراد فامیل بفهمند که ما یه بچه استثنایی داریم.
خوب طبیعی است. بخصوص برای خانواده‌های که این موضوع رو تو خانواده‌های پدری نداشتن. اما خب! با تمام اینا. ما باید قبول کنیم این بچه ها برای اینکه بتونن مستقل بشن و کارهای شخصی خودشون رو انجام بدن. نیاز به آموزش دارند و در کنار آموزش نیاز به تمرین و تکرار دارند.
حالا سوالی که اینجا پیش میاد مگه میشه همچین کاری کرد. آره میشه! اول از همه خانواده ها باید مقالات آموزشی و ویدئو آموزشی ببنید و یا سایت های که به صورت اختصایی دارند تو این حوزه فعالیت میکنند مثل هوش کالا و توان درمان و توانیتو و یا خانواده توانمند و.. رو دنبال کنند.
بعد که خود خانوادهها و والدین آموزش دیدن. اون وقت آموزش این بچه ها راحتتر اتفاق میفته!! من در این جا یک تمرین برای نمونه آوردم البته شما برای آموزش بیشتر و دریافت اطلاعات میتونید به سایت های که گفتم مراجعه کنید.
ما در ابتدا گفتیم که خانوادهها باورشون نمیشه که میشه با یک هزینه خیلی کمی این بچه ها رو آموزش داد! برای همین گفتم یه نمونه تمرین برای کاردرمانی بیارم. که تو خونه با بچه‌تون انجام بدید. اگه براتون سواله که خود کاردرمانی چی هست. میتونید این مقاله کاردرمانی رو بخونید.
ابزار و مواد مورد نیاز:
مرحله اول
ابتدا گِل سفال را در اختیار کودک قرار داده و با کمک تلاش می کنیم که کودک با دست‌هایش گل را ورز دهدتا نرم شود. این مرحله به کاهش تدافع لمسی کودک کمک شایانی می کند.
مرحله دوم
با توجه به علاقه این کودکان به اشکال گرد وحلقوی، به کودک کمک می کنیم که با گِل سفال توپ گرد درست کند و با اشکال حلقوی شکل مثل دایره یا چرخ.
مرحله سوم
دراین مرحله به کودک کمک می کنیم که با گل ورز داده شده، لوله یا شکل شبیه به مار درست کند.
مرحله چهارم
مشتی از خمیر(گِل) ورز داده شده را به صورت گلوله در آورده و با فشار دادن انگشت شست بر گلوله گِلی، حفره‌ای در آن ایجاد می کنیم و با تداوم حرکات انگشتان به سطح داخلی گلوله، به تدریج حفره را عمیق کرده و شکلی چون ظرف یا پیاله درست می کنیم.
این مرحله به هدفدار کردن حرکات دست و انگشتان کودک مبتلا به اختلال های طیف اتیسم و نیز کاهش حرکات کلیشه‌ای کمک موثر می کند. به این مرحله روش انگشتی یا فشاری گفته می شود.
مرحله پنجم
این مرحله با قالب زدن انجام می شود. در این روش بعد از ورز دادن و آماده سازی گِل سفال، گل را روی سطح میز به صورت ورقه‌ای صاف پهن کرده ( از وردنه استفاده می کنیم) و بعد با استفاده از قالب های خاصی شیء مورد نظر را می‌سازیم.
نکته: این قالب‌ها، معمولا قالبهای هستند که در شیرینی پزی به کار برده می شوند و با توجه به علاقه کودکان مبتلا به اختلالهای طیف اتیسم به اشکال گرد و حلقوی، بهتر است که از قالب‌هایی که به شکل خورشید، گُل ، میوه، صورت و... هستند بیشتر استفاده شود.
مرحله ششم
در این مرحله بعداز آماده کردن اشکال ساخته شده با گِل سفال، بااستفاده از گواش با رنگ انگشتی و به مجرد خشک شدن اشکال ساخته شده، به کودک کمک می کنیم که آنها را رنگ آمیزی کند.
مرحله هفتم
در این مرحله در صورتی که کودک قادر به تکلم باشد می توان از او خواست تا در مورد آنچه که درست کرده صحبت کند.
توضیحات لازم
ممکن است که گذر کودک از مرحله اول به آخر بسته به شرایط کودک و مسائل او طول بکشد. درمواردی کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر یا فرو پاشی کودکی راحت تر مراحل را طی می کنند، اما در مواردی چون اتیسم کاندی یا سندرم رت که تدافع لمسی وحرکات کلیشه‌ای در دستها و انگشتان بیشتر دیده می شود ممکن است که کودک در مراحل اولیه باقی بماند.
نکته مهم برای خانوادهها و متخصصین توجه به این نکته است که نباید برای گذر کودک از این مراحل به او فشار آورد زیرا ممکن است تمرین را متوقف و دیگر همکاری نکند.
اگر کودک تمایلی به انفرادی کار کردن ندارد حتما او را در گروه قرار داده وخودتان با او مشارکت کنید زیرا این کار کمک می کند که همکاری کودک با شما بهتر شود.
اگر کودک قادر به صحبت کردن نیست و یا پژواک کلام در او مشاهده می شود از او نخواهید که با شما در مورد آنچه درست کرده صحبت کند بلکه تصاویری را به او نشان داده و کمک کنید تا آنها را درست کند ویا از او بخواهید آنچه را که دوست دارد نشان داده و درست کند.
اگر کودکی درمراحلی از انجام کار امتناع می کند او را با تشویق و در اختیار گذاردن محرک‌های خوشایند آرام و به ادامه تمرین ترغیب نمایید.
پس میشه! تنها با روش های ساده و پیش و پا افتاده به این کودکان آموزش داد. فقط باید صبر و حوصله به خرج بدیم. همین!!!
