اسب-بخار (به انگلیسی: Horsepower) و (به فرانسوی: Cheval-vapeur)[۱] که بهاختصار با hp نشان داده میشود، یکای توان است که میزان کار انجامشده در واحد زمان را بیان میکند. این واژه در اواخر قرن هجدهم توسط مخترع اسکاتلندی، جیمز وات برای مقایسهٔ بازده موتور بخار با قدرت اسبهای کاری به تصویب رسید.بعد از آن برای سنجش بازده موتورهای پیستونی و الکتریکی و توربینها کاربرد آن بیشتر گسترش یافت، اما امروزه این اصطلاح بهخاطر تعریفهای مختلفی که از آن موجود بوده، در علوم چندان بهکار نمیرود. اسب بخار بهعنوان مقیاسی از توان موتورهای درونسوز بیشتر در صنعت خودروسازی اصطلاحی رایج است. واحد توان در دستگاه SI وات است. یک اسب بخار، بنابر تعاریف مشهور، بین ۷۳۵٫۵ تا ۷۵۰ وات است. در منابع و محاسبات مهندسی برق، یک اسب بخار برابر با ۷۴۶ وات است. تصویر اسب بخار متریک (اسب بخار). یک اسب بخار قدرت مورد نیاز برای بلند کردن وزن ۷۵ کیلوگرم (میانگین وزن یک نفر) به یک متری (۳٫۲۸ فوت) در عرض یک ثانیه است. اسب بخار متریک معادل تقریبی ۷۳۵٫۵ وات است.
توسعه موتور بخار دلیلی برای مقایسه میزان تولید اسب با موتورهایی بود که میتوانند جایگزین آنها شوند. در سال ۱۷۰۲، توماس ساوری در کتاب «دوست معدنچی» نوشت:
به طوری که موتوری که بتواند به اندازه دو اسب آب جمع کند، در یک زمان با هم کار میکند و میتواند ده یا دوازده اسب را برای انجام همان کار نگه دارد. سپس میگویم، ممکن است چنین موتوری به اندازه کافی بزرگ شود تا بتواند کار لازم در استخدام هشت، ده، پانزده یا بیست اسب را انجام دهد تا بتواند بهطور مداوم نگهداری شود و برای انجام چنین کاری نگهداری شود …
بعداً این ایده توسط جیمز وات برای کمک به بازاریابی پیشرانه بخار خود مورد استفاده قرار گرفت. وی قبلاً توافق کرده بود که یک سوم پسانداز زغالسنگ را از موتورهای بخار قدیمی نیوکامن دریافت کند. این طرح حق امتیاز با مشتریانی که موتور بخار فعلی ندارند اما در عوض از اسب استفاده میکردند، کارساز نبود.
در سال ۱۹۹۳، استیونسون و Wassersug مقاله ای را در خلاصه اندازهگیریها و محاسبات میزان کار اوج و پایدار یک اسب در مجله Nature منتشر کردند. با استناد به اندازهگیریهای انجام شده در نمایشگاه ایالتی آیووا در سال ۱۹۲۶، آنها گزارش دادند که حداکثر توان طی چند ثانیه تا ۱۴٫۹ اسب بخار (۱۱٫۱ کیلووات) اندازهگیری شدهاست[۶] و همچنین مشاهده کردند که برای فعالیتهای پایدار، میزان کار در حدود ۱ اسب بخار (۰٫۷۵ کیلووات) به ازای هر اسب با توصیههای کشاورزی از قرن ۱۹ و ۲۰ مطابقت دارد و همچنین با سرعت کار حدود ۴ برابر میزان پایه مصرف شده توسط سایر مهره داران برای فعالیت پایدار سازگار است