پدرخوانده (انگلیسی: The Godfather) فیلم جنایی آمریکایی محصول ۱۹۷۲ به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا است که فیلم‌نامه‌اش را به همراه ماریو پوزو نوشت. این فیلم بر پایهٔ رمان به همین نام نوشتهٔ پوزو ساخته شده‌است که پرفروش‌ترین رمان ۱۹۶۹ شد. در این فیلم مارلون براندو، آل پاچینو، جیمز کان، ریچارد اس. کاستلانو، رابرت دووال، استرلینگ هایدن، جان مارلی، ریچارد کونته و دایان کیتن ایفای نقش می‌کنند. این نخستین قسمت از سه‌گانهٔ پدرخوانده است. داستان این فیلم از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۵ اتفاق می‌افتد و به شرح حال خانواده کورلئونه تحت نظر پدرسالار ویتو کورلئونه (براندو) می‌پردازد که بر تحول پسر کوچکش، مایکل کورلئونه (پاچینو) تمرکز دارد. از این فیلم همواره به عنوان یکی از برترین های تمام ادوار یاد میشود.
پارامونت پیکچرز امتیاز انتشار این رمان را پیش از این‌که محبوبیت پیدا کند، با ۸۰٬۰۰۰ دلار به دست آورد.[۱۵][۱۶] مدیران اجرایی این استودیو در یافتن کارگردانی برای فیلم مشکل داشتند؛ چند داوطلب کارگردانی این فیلم را رد کردند و سپس کاپولا برای کارگردانی فیلم قرارداد بست اما اختلافات نظر بر سر انتخاب چندین شخصیت به ویژه ویتو و مایکل به وجود آمد. فیلم‌برداری عمدتاً در مکان‌های اطراف شهر نیویورک و سیسیل انجام شد و زودتر از موعد مقرر به پایان رسید. بخش اعظم موسیقی فیلم را نینو روتا آهنگ‌سازی کرده‌است و ساخت قطعات اضافه بر عهدهٔ کارمینه کوپولا بوده‌است.
پدرخوانده نخستین بار در ۱۴ مارس ۱۹۷۲ در تئاتر لئووز استیت به نمایش درآمد و در ۲۴ مارس ۱۹۷۲ به‌طور گسترده در ایالات متحده منتشر شد. این پرفروش‌ترین فیلم ۱۹۷۲ بود[۱۱] و با فروش بین ۲۴۶ تا ۲۸۷ میلیون دلار در گیشه، برای مدتی پرفروش‌ترین فیلم تاریخ شد.[۱۶] این فیلم با نقدهای مثبت منتقدان و مخاطبان همراه بود و از نقش‌آفرینی‌ها، به‌ویژه ایفای نقش براندو و پاچینو، کارگردانی، فیلم‌نامه، فیلم‌برداری، تدوین، موسیقی و برای به تصویر کشیدن مافیا تحسین شد. پدرخوانده فروگشایی برای چرخهٔ شغلی موفق کاپولا، پاچینو و سایر عوامل تازه‌وارد وابسته به بازیگران و دست‌اندرکاران بود. علاوه بر این باعث احیای مجدد فعالیت حرفه‌ای براندو بود که در دههٔ ۱۹۶۰ رو به افول بود و پس از آن در فیلم‌هایی نظیر آخرین تانگو در پاریس، سوپرمن و اینک آخرالزمان بازی کرد.
این فیلم در چهل و پنجمین دوره جوایز اسکار برندهٔ جوایز اسکار برای بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول مرد (براندو) و بهترین فیلم‌نامه اقتباسی (پوزو و کوپولا) شد. علاوه بر این، این فیلم نامزد دریافت ۷ جایزهٔ اسکار دیگر شامل بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای پاچینو، کان و دووال و بهترین کارگردانی برای کوپولا شد. پدرخوانده از زمان انتشار به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین فیلم‌های ساخته‌شده به‌خصوص در ژانر گنگستر مورد توجه قرار گرفته‌است.[۱۷] این فیلم برای نگهداری در فهرست ملی ثبت فیلم کتابخانه کنگره ایالات متحده در سال ۱۹۹۰ انتخاب شده‌است که «از نظر فرهنگی، تاریخی یا زیبایی‌شناختی قابل توجه است» و از سوی انستیتوی فیلم آمریکایی، دومین فیلم بزرگ سینمای آمریکا (پس از همشهری کین) رتبه‌بندی شده‌است. پس از آن دنباله‌های پدرخوانده: قسمت دوم (۱۹۷۴) و پدرخوانده: قسمت سوم (۱۹۹۰) منتشر شدند.
