کاهش دور کولینگ تاور قطعه ای است شامل پولی، شافت و بلبرینگ که جهت کاهش دور موتور و انتقال آن به پروانه در سیستم هوادهی به کار می رود. کاهش دور در انواع کولینگ تاورهای ظرفیت بالای 80 تن برودتی به کار می رود و وظیفه اصلی آن تنظیم دور چرخشی فن می باشد. فن یا پروانه در سیستم هوادهی باید مطابق با سرعت مشخصی چرخش کند و به منظور رسیدن به این موضوع کاهش دور ، سرعت خروجی موتور را در نقطه اتصال فن کاهش می دهد. کاهش دور کولینگ تاور در اغلب سیستم های انتقال قدرت در دو نوع گیربکسی و تسمه ای تقسیم بندی می شود.
در پاسخ به این سوال باید اینطور بیان کرد که سیستم انتقال قدرت دارای دو بخش اساسی است . بخش اول تحت عنوان فولی سر موتور به شافت خروجی موتور وصل می شود و بخش دوم نیز به پروانه اتصال می یابد. قطر فولی سر موتور همواره از قطر پولی سر پروانه کوچک تر می باشد و به همین دلیل دور خروجی موتور در نقطه اتصال به پروانه کاهش می یابد. در واقع به هر نسبت قطر فولی از قطر پولی کمتر باشد دور خروجی پروانه نیز کاهش می یابد. در کاهش دور کولینگ تاور مدل گیبرکسی نیز این نسبت قطر از طریق چرخ دنده های داخلی گیربکس کاهش می یابد.
در این نوع سیستم کاهش دهنده دور موتور در خروجی شافت موتور یک عدد گیبرکس یا جعبه دنده نصب می گردد. این جعبه دنده با اتصال دنده با سایزهای مختلف سبب کاهش دور خروجی موتور در نقطه اتصال به فن در کولینگ تاور می شود. انواع گیبرکس های هلیکال ، خورشیدی ، شافت مستقیم ، گیربکس 90 درجه ای از رایج ترین انواع گیربکس های به کار رفته در سیستم انتقال قدرت به شمار می آید. در گیربکسهای شافت مستقیم ، هلیکال و خورشیدی نوع موتور به صورت عمود نصب بر روی گیربکس وصل می شود. در گیبرکسهای 90 درجه موتور به صورت پایه دار با نصب b3 توسط یک عدد گاردان به گیبرکس وصل و از آنجا به فن اتصال می یابد.
الکتروگیبرکس امروزه بیشترین کاربرد را در سیستم انتقال قدرت انواع کولینگ تاور دارد. الکتروگیبرکس علاوه بر تولید گشتاور لازم جهت چرخش پروانه ،میزان سرعت چرخش پروانه را نیز فراهم می آورد. در هر الکتروگیبرکس دو پارامتر بسیار اهمیت دارد. پارامتر اول توان موتور (گشتاور مکانیکی تولیدی) و پارامتر دوم نیز دور خروجی شافت گیبرکس می باشد. در واقع با انتخاب سایز پروانه باید توان و سرعت چرخشی لازم پروانه را مطابق با کاتالوگ فن تعیین کنیم. پس از تعیین توان مصرفی و دور خروجی نوع الکتروگیبرکس نیز معین می گردد.
