پاسخ این سوال را باید با بررسی عوامل تاثیر گذار در کیفیت گوشت مورد بررسی قرار داد. با ما همراه باشید تا اطلاعاتی پیرامون تغذیه گوسفند، نگهداری گوسفند در دامداری های سنتی و صنعتی و موارد مورد نیاز بدن گوسفند در اختیار شما قرار دهیم.
قبل از هر توضیحی لازم است شما را با اصطلاح پرواربندی و پرورش گوسفند آشنا کنیم . پرورش یا پرواربندی همانطور که از نام آن مشخص است به چاق کردن و افزایش دادن وزن گوسفند و فروش یا تامین گوشت و فرآورده های دامی می گویند. امروزه تامین گوشت، لبنیات و پشم دام ها یکی از نیاز های بشر می باشد و به همین منظور برخی افراد را به فکر پرورش گوسفندان در سطح های پیشرفته و صنعتی انداخته است. البته هنوز هم بخشی از این نیاز بشر توسط عشایر و دامداران روستایی تامین می شود که با روش های سنتی و چرا گاهی در یک منطقه مشغول فعالیت می باشند.
دو روش برای پرورش گوسفندان وجود دارد، روش اول روش سنتی است که توضیح داده شد، تغذیه گوسفند در این روش به صورت چراگاهی از مراتع سرسبز تامین می شود. روش دوم روش مکانیزه و صنعتی می باشد که با سرمایه گذاری برای پرورش گوسفند انجام می گردد. البته افراد برای فروش گوسفند زنده نیز از طریق این روش ها نیز اقدام می کنند و آنچه افراد را به خرید گوسفند زنده ترغیب می کند کیفیت نهایی گوشت می باشد.
اگر بخواهیم بین دو روش، روش مطلوب را انتخاب کنیم باید ابتدا به مزیت های هر روش اشاره کنیم. قطعا در روش سنتی بازدهی کمتر است زیرا پرواربندی گوسفندان زمان بر خواهد بود، گوسفند ها باید حداقل بهار و تابستان را چرا کنند تا بتوانند وزن مطلوب برای فروش داشته باشند در صورتی که در روش های صنعتی به دلیل تغذیه مناسب گوسفندان فقط برای پرواربندی پرورش داده می شوند و در مدت زمان کوتاهی وزن مطلوب برای فروش را پیدا می کنند.
اما باید اشاره کرد که روش صنعتی نیاز به سرمایه برای شروع کار دارد و قطعا باید با برنامه و هدفمند باشد و قبل از اقدام به چنین کاری حتما مطالعاتی صورت بگیرد. دامداری های زیادی هست که مشغول به فعالیت هستند و توانستند با برنامه و هدف به نتیجه مطلوب برسند، و در مقابل برخی دامداری ها دچار ورشکستگی شدند و نتوانستند به فعالیت خود ادامه دهند. آنچه مهم است این است که باید در روش صنعتی از دام ها مراقبت شود، از خوراک گوسفند گرفته تا درمان و مابقی هزینه ها و مراقبت ها که باید با دقت زیاد انجام شود.
آنچه در زمان خرید گوسفند از اهمیت بالایی برخوردار است کیفیت گوشت می باشد، برای بررسی کیفیت نیاز است عوامل تاثیر گذار را مورد بررسی قرار داد جالب است بدانید تمام عوامل در نگهداری دام ها می تواند در کیفیت گوشت آن موثر باشد.
در ابتدا باید عوامل و شرایط نگهداری گوسفند ها را مورد بررسی قرار داد، در دامداری صنعتی حجم زیادی از دام ها در مکانی مشخص نگهداری می شوند البته برای هواخوری و در محلی جداگانه نگهداری می شود و در روش های سنتی نیز دام ها در آغل نگهداری می شوند اما تفاوت دو روش در این است که نظارت های مستمر در روش صنعتی وجود دارد که باعث می شود اگر دامی دچار ضعف یا بیماری باشد سریعا شناسایی می شود و از دیگر دام ها جدا نگهداری می شود.
دومین مورد که در کیفیت گوشت گوسفند تاثیر می گذارد نوع تغذیه دام ها می باشد، در روش صنعتی تغذیه دام ها علاوه بر مقوی بودن باید به افزایش وزن دام برای فروش و کیفیت نهایی گوشت کمک کند به همین دلیل برای خوراک دام ها از کنسانتره استفاده می کنند ، کنسانتره را با کاه و یونجه دام ها مخلوط می کنند و در وعده های مشخص برای دام ها در نظر می گیرند. البته تغذیه گوسفند ها در چنین روشی با تجویز دامپزشک صورت می گیرد.
لازم به ذکر است در روش صنعتی و نوع تغذیه دام ها آنچه برای بدن دام از جمله پروتئین، کربوهیدرات، مواد قندی، ویتامین ها، مواد معدنی، لیپید ها یا چربی ها نیاز است در تمام فصول سال تامین می شود و در زمان خوراک دهی لحاظ می شود به همین منظور گوسفندان هیچگاه دچار سوء تغذیه نمی شوند و کیفیت گوشت کاهش پیدا نمی کند.
در مقابل در روش های سنتی گوسفند ها تنها دو فصل از سال را در مراتع چرا می کنند و آنچه در مراتع وجود دارد اعم از مضر و مفید و حتی زباله های رها شده در طبیعت را تغذیه می کنند که نه تنها به تامین مواد معدنی مفید به بدن آنها کمک نمی کند بلکه زمان پرواربندی نیز افزایش می یابد. حتی دیده شده بعضی از افراد سود جو، برای بازدهی بالاتر در روش سنتی اقدام به تغذیه گوسفند با استفاده از نان خشک میکنند که بسیار خطرناک است وجود انواع سموم قارچی در نان خشک باعث به وجود آمدن انواع بیماری های قارچی در گوشت گوسفند میشود.
از طرفی در روش های سنتی غنی نبودن چراگاه ها در فصول سرد سال، دیگر در این فصول مواد معدنی مورد نیاز دام تامین نمی شود و در مواردی ممکن است دام دچار سوء تغذیه شود.
لازم به ذکر است عوامل محیطی، آب و هوا، دما، خوراک و بهداشت می تواند در کیفیت نهایی گوشت گوسفند تاثیر داشته باشد. به همین منظور در دامداری های مکانیزه تمام معیارها و استاندارد های محیطی از جمله دمای مناسب محیط، رطوبت مناسب محیط، نور مناسب محیط، هوا و اکسیژن مناسب محیط، بهداشت مناسب محیط کاملا رعایت می شود تا مشکلی برای دام ها به وجود نیاید و مراحل رشد را سپری کنند.
قطعا رعایت چنین نکاتی بر کیفیت نهایی گوشت تاثیر خواهد گذاشت و نگرانی افراد را در زمان خرید گوسفند زنده کاهش می دهد. زیرا افرادی که قصد خرید دام برای مناسبت های مختلف دارند به کیفیت نهایی توجه ویژه ای دارند و دامداران نیز باید به این نکته توجه ویژه داشته باشند که دام ها نیاز به مراقبت دارند.
