دگزامتازون چیست و چه کاربردی دارد؟
دگزامتازون داروی شفابخش بسیاری از بیماری‌های حاد است و بر عملکرد بسیاری از سلول‌های بدن تاثیر می‌گذارد
دگزامتازون یک کورتیکواستروئید مصنوعی است. کورتیکواستروئید‌های طبیعی توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شوند و وظیفه سرکوب سیستم ایمنی بدن در موارد ضروری را دارند.
دگزامتازون به بدن کمک می‌کند تا موارد التهابی مانند سوختگی، درد، قرمزی و ورم را کاهش دهد و دوره التهاب را پشت سر بگذارد. دگزا متازون همراه بی‌حسی موضعی در اطراف عصب مورد استفاده قرارمی گیرد تا مدت زمان بی‌دردی ناشی از بلوک عصبی را طولانی‌تر کند.
دگزامتازون در درمان حالت‌های التهابی و آلرژیک، بیماری‌های خود ایمن مانند لوپوس اریتماتو، آلرژی، پمفیگوس، آسم، کهیر، درمان روماتیسم مفصلی، نارسایی غده آدرنال و شوک آنافیلاکسی، التهاب چشم، پوست و مفاصل کاربرد دارد. همچنین در بیماری‌های التهابی روده مانند کرون و سندروم روده تحریک‌پذیر و بیماری‌های مفصلی و ماهیچه‌ای مانند روماتوئید آرتریت و حساسیت‌ها کاربرد دارد. از دگزامتازون برای درمان برخی سرطان‌ها و برخی مشکلات تنفسی کودکان مانند زجرتنفسی یا خروسک استفاده می‌شود.
دگزامتازون همچنین برای درمان بیماری‌ام اس و‌ای ال اس مناسب است و کاهنده درد محسوب می‌شود. از سال ۱۹۹۶ در ورزش‌های قهرمانی دگزامتازون به عنوان داروی انرژی‌زا و دوپینگ محسوب می‌شود و مصرف آن ممنوع اعلام شده است.
طیق نتایج جدیدی که در درمان کووید-۱۹ یافت شده است، خدمات درمانی بریتانیا آن را به عنوان یک روش استاندارد برای درمان موارد شدید بیماری کووید-۱۹ در نظر گرفته است.
عوارض مصرف دارو به دوز دارو، مدت زمان مصرف و تعداد دفعات مصرف دارو بستگی دارد. مصرف دگزامتازون در زمان کوتاه عوارض خاصی ندارد، اما مصرف آن در دراز مدت و در دوزهای بالا عوارض جانبی جدی‌تری به دنبال دارد. عوارض جانبی دگزامتازون شامل موارد زیر است:
احتباس آب، افزایش وزن، افزایش فشار خون، از دست دادن پتاسیم، افزایش سطح قند خون، سردرد، ضعف عضلانی، پف صورت و رشد مو، نازک شدن و سریع کبود شدن پوست، آب سیاه، آب مروارید، زخم معده، بدتر شدن دیابت، بی‌نظمی قاعدگی، تاخیر رشد در کودکان تشنج، نوسانات عصبی و روانی شامل: افسردگی، سرخوشی، بی‌خوابی، نوسانات خلقی، تغییرات شخصیتی، رفتارهای سایکوتیک.
از آنجا که مصرف دگزامتازون در دراز مدت سبب اختلال در جذب کلسیم و تشکیل بافت جدید استخوانی می‌شود برای کودکان و بیماران دارای پوکی استخوان ضرر بیشتری به دنبال دارد. در این افراد برای جبران مشکلات احتمالی مصرف مکمل کلسیم و ویتامین دی توصیه می‌شود.
این دارو به شکل‌های آمپول، قرص، قطره، شربت و پماد مصرف می‌شود.
