موقع انتخاب بهترین ظروف برای پخت‌وپز دو جنبه مهم وجود دارد که بیشتر از سایر موارد باید موردتوجه قرار بگیرند؛ یکی از این موارد جنس قابلمه و ماهیتابه و دیگری قیمت آن‌هاست. ماده‌ای که سرویس قابلمه از آن ساخته شده خیلی از ویژگی‌های آن را تعیین می‌کند؛ از جمله دوام، حفظ طعم و کیفیت مواد غذایی، عدم آسیب به سلامتی و...
من در این مقاله مطالبی را برای شما عزیزان درباره انتخاب بهترین ظروف برای پخت‌وپز و همچنین ویژگی‌های یک سرویس قابلمه خوب آماده کرده‌ام و قرار است درباره مواد مختلفی که قابلمه‌ها از آن ساخته می‌شوند و مزایا و معایب آنها توضیحاتی را به شما ارائه دهم تا در نهایت بتوانید بهترین نوع سرویس قابلمه را تشخیص دهید. لطفاً تا انتهای مقاله با من همراه باشید.
قابلمه‌ها و ماهیتابه‌هایی که برای پخت‌وپز مورداستفاده قرار می‌گیرند از جنس استیل ضدزنگ، پیرکس، آلومینیوم، مس، چدن، استیل کربنی و چدن با روکش سرامیک و گرانیت هستند که هر کدام مزایا و معایب خودشان را دارند.
ادامه مطلب را بخوانید تا با تفاوت‌های این مواد و تشخیص بهترین ظروف پخت‌وپز آشنا شوید.
استیل ضدزنگ یکی از معمول‌ترین مواد است که در ساخت ظروف پخت‌وپز مورداستفاده قرار می‌گیرد. ظروف پخت‌وپز استیل بادوام هستند؛ بنابراین یکی از ماندگارترین ظروف آشپزی هستند و متأسفانه اغلب مردم آن را فراموش می‌کنند.
در هنگام خرید این ظروف عباراتی مانند "سه‌لایه" یا "پنج‌لایه" را روی بسته‌بندی خواهید دید؛ به این معنی که ظروف پخت‌وپز از سه یا پنج‌لایه مواد ساخته شده‌اند. استیل ضدزنگ به‌خودی‌خود یک رسانای بسیار ضعیف گرما است؛ بنابراین اغلب با مواد دیگری مانند آلومینیوم یا مس ترکیب می‌شود.
ظروف پخت‌وپز استیل ضدزنگ برای رسیدن به دمای بالا، روش‌های پخت سریع و ماندگاری طولانی عالی هستند؛ اما در انتقال گرما ضعیف عمل می‌کنند و تمیزکردن آنها کمی مشکل است.
آلومینیوم یک رسانای حرارت عالی است. ظروف پخت‌وپز آلومینیومی معمولاً نازک و سبک هستند و از نظر قیمت و وزن، جایگزین خوبی برای استیل به شمار می‌روند. آلومینیوم اغلب در ترکیبات ظروف استیل ضدزنگ هم استفاده می‌شود تا ظرف سریع‌تر گرم شود
. آلومینیوم "آنودایز شده" نیز تحت‌تأثیر فرایندی که آلومینیوم را بادوام‌تر می‌کند به دست می‌آید. هر دو نوع ظروف آلومینیومی معمولاً به‌عنوان پایه ظروف نچسب استفاده می‌شوند. آلومینیوم می‌تواند برای مدت طولانی دوام بیاورد؛ اما زود ساییده می‌شود.
ظروف آلومینیومی مناسب افرادی است که به دنبال ظروف آشپزی مقرون‌به‌صرفه هستند. همچنین این ظروف پخت‌وپز حتی اگر ضخیم باشند سبک‌وزن هستند؛ بنابراین گزینه خوبی برای افرادی است که نمی‌توانند سنگینی استیل ضدزنگ یا سایر مواد سنگین‌تر مانند چدن را تحمل کنند.
نکته: ظروف آلومینیومی برای گرم‌کردن سریع و یکنواخت مناسب‌اند؛ اما قادر به حفظ دمای بالا در خود نیستند.
مس یک فلز زیباست که در طول زمان رنگش تیره می‌شود و یک رسانای حرارت عالی است. ظروف پخت‌وپز مسی به‌سرعت گرم می‌شوند و البته با کاهش دما سریع‌تر از سایر مواد خنک می‌شوند. از فلز مس در ظروف استیل ضدزنگ هم استفاده می‌شود تا به گرم‌شدن سریع‌تر آنها کمک کند. در گذشته برای ساخت قابلمه‌ها و تابه‌های نازک استفاده می‌شد، اما امروزه بسیاری از آنها نسبت به گذشته ضخیم و بادوام‌تر هستند؛ زیرا تولیدکنندگان سعی می‌کنند به خواسته‌های جامعه مدرن به‌خوبی پاسخ دهند.
ظروف مسی را می‌توان با قلع یا برای دوام بیشتر با استیل ضدزنگ روکش کرد. قلع نسبت به مواد مختلف، به‌ویژه مواد اسیدی واکنش بیشتری نشان می‌دهد، بنابراین باید بااحتیاط بیشتری استفاده شود. همچنین دارای خواص نچسب است که در صورت مراقبت صحیح مدت‌زمان زیادی دوام بیاورد؛ اما درعین‌حال ممکن است در اثر حرارت زیاد یا شستشوی خشن سریع از بین برود. مس به‌سرعت کدر می‌شود و قیمت بالایی هم دارد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که قابلمه برای افرادی که در حد معمولی آشپزی می‌کنند جذابیت کمتری داشته باشد؛ اما آشپزهای حرفه‌ای تفاوت‌های ظریفی در آن سراغ دارند و از آن بهره می‌برند.
ظروف مسی در گرم‌شدن سریع و واکنش خوب به تغییرات دما عالی هستند. علاوه‌برآن نسبت به سایر انواع قابلمه و تابه به مراقبت بیشتری نیاز دارند.
چدن یکی از مواد محبوب برای پخت‌وپز است، بیشتر به این دلیل که می‌تواند دماهای بالا را تحمل کند و دمای بالا را به‌خوبی در خود حفظ کند. این نوع ظروف ضخیم و سنگین هستند و برای تفت‌دادن گوشت بسیار مناسب بوده و قابلیت استفاده در فر را دارند.
یکی از معایب چدن سنگین بودن آن است. قبل از استفاده از قابلمه چدنی باید آن را روغن‌کاری کنید تا زنگ نزند و اگر هر چند وقت یک بار این کار را انجام دهید باعث دوام و افزایش طول عمر آن می‌شود. ویژگی مثبت آن این است که حتی زمانی که زنگ بزند، می‌توان آن را بازسازی کرد.
ظروف چدنی برای آشپزهایی که عاشق پختن گوشت و قهوه‌ای شدن غذا هستند. همچنین برای کمپینگ عالی است؛ زیرا بیشتر آنها را می‌توان روی شعله مستقیم استفاده کرد و لازم نیست نگران ترک آن باشید. از طرفی قیمت آن مناسب است و خرید آن مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.
مزایای ظروف چدنی شامل:
از معایب آن هم این است که سنگین هستند و ممکن است زنگ بزنند.
قابلمه‌های پیرکس که از جنس شیشه هستند از لحاظ سلامتی بهترین نوع ظروف برای پخت‌وپز به شمار می‌روند و به همین دلیل به‌عنوان بی‌ضررترین قابلمه شناخته می‌شوند؛ این مواد در اثر گرما کمترین مواد شیمیایی را آزاد می‌کنند و برای پختن غذای نوزادان و کودکان توصیه می‌شوند.
توجه: از این نوع ظروف پخت‌وپز بر روی اجاق‌های برقی بیشتر استفاده می‌شود. درست است که قابلمه‌های پیرکس در برابر حرارت مقاوم هستند؛ اما قراردادن برخی از آنها روی شعله مستقیم به مدت طولانی ممکن است به آنها آسیب برساند.
قابلمه پیرکس برای پخت غذاهای آبکی مناسب است و برای طبخ برنج و سرخ‌کردن گزینه خوبی نیستند. در مورد این نوع ظروف حواستان باشد که نگهداری آنها کمی سخت است و جابجایی آنها نیاز به‌دقت خاصی دارد. از آنجایی که این قابلمه‌ها قیمت بالایی دارند و ممکن است در اثر ضربه و یا شوک حرارتی آسیب ببینند، توصیه می‌کنم که قبل از خرید تمامی جنبه‌های آن را در نظر بگیرید.
بسیاری از مردم ممکن است به طور کامل ندانند که ظروف پخت‌وپز نچسب چیست! این قابلمه‌ها را می‌توان از هر یک از موادی که نام بردم تهیه کرد و سپس با مواد نچسب پوشاند. بیشتر ظروف نچسب از مواد نازک و ارزان قیمتی مانند آلومینیوم ساخته می‌شوند و نسخه‌های درجه یک آنها از آلومینیوم آنودایز ساخته می‌شوند. امروزه ظروف نچسبی را که با استیل ضدزنگ ساخته شده‌اند و دوام بالایی دارند را زیاد می‌بینیم.
اکثر مردم ظروف نچسب را می‌خرند؛ زیرا پخت‌وپز و تمیزکردن آن آسان‌تر است. برای پخت‌وپز به روغن کمتری نیاز دارد. بااین‌حال این لایه به‌مرورزمان خراب می‌شود و معمولاً باید ظرف یک یا دو سال ظروف نچسب خود را تعویض یا تعمیر کنید.
در مورد ظروف نچسب بحث‌های زیادی وجود دارد، زیرا قبلاً آنها عمدتاً با تفلون (PTFE) پلاستیک فلوئوردار ساخته می‌شدند که در اثر حرارت زیاد تجزیه می‌شود. در گذشته یکی از اجزای سازنده تفلون PFOA یک ماده شیمیایی فلوئوردار بود که به محیط‌زیست آسیب می‌رساند.
قابلمه سرامیکی سال‌هاست که وجود داشته است. این ظروف سرامیکی از خاک رس ساخته می‌شوند، سپس لعاب داده می‌شوند و در دمای بسیار بالا پخته می‌شوند تا به‌صورت روزمره قابل‌استفاده باشند. این ظروف نچسب هستند؛ اما دارای روکش تفلون نیستند. ظروف سرامیکی برای گرم‌شدن زمان زیادی لازم دارند؛ اما دما را به‌خوبی حفظ می‌کنند. همچنین تمیزکردن آنها آسان است.
بیشتر ظروف سرامیکی که امروزه در بازار به فروش می‌رسند، در واقع از سرامیک ساخته نشده‌اند. در واقع این نوع قابلمه‌ها از مواد معمولی مانند آلومینیوم و استیل ضدزنگ ساخته شده و سپس با یک پوشش نچسب سرامیکی کامل شده‌اند.
یک سرویس قابلمه خوب و مناسب باید چندین ویژگی کلیدی داشته باشد. جنس قابلمه‌ها به‌عنوان اولین گزینه اهمیت زیادی دارد؛ به دلیل توزیع یکنواخت حرارت و مقاومت بالا معمولاً جنس‌هایی مانند استیل ضدزنگ، آلومینیوم با پوشش نچسب یا چدن انتخاب‌های خوبی در این مورد هستند.
دوم این که ضخامت بدنه قابلمه باید مناسب باشد تا از سوختن غذا جلوگیری کند و به حفظ حرارت کمک کند.
سومین مورد این است که دسته‌های قابلمه باید عایق حرارت باشند و به‌خوبی به بدنه متصل شده باشند تا هنگام استفاده امن باشند. همچنین، درب‌های شفاف و مقاوم به حرارت که به‌خوبی بر روی قابلمه قرار می‌گیرند، به حفظ رطوبت و مواد مغذی غذا کمک می‌کنند.
قابلیت شستشو در ماشین ظرفشویی و مقاومت در برابر خط‌وخش نیز از دیگر ویژگی‌های مهم یک سرویس قابلمه باکیفیت هستند که باید در هنگام خرید موردتوجه قرار بگیرند.
مورد آخر نیز قیمت سرویس قابلمه است که باید با بودجه شما مطابقت داشته باشد. البته همان طور که از قدیم گفته‌اند هر چقدر پول بدهید همانقدر آش می‌خورید و باید حواستان باشد که از یک سرویس قابلمه ارزان نباید انتظارات زیادی هم داشته باشید.
در این مقاله من سعی کردم که برای انتخاب بهترین ظروف برای پخت‌وپز رایج‌ترین نوع قابلمه‌های بازار را معرفی کنم و ویژگی‌های هرکدام را مطرح کنم. در پایان شما باتوجه‌به شرایط خود می‌توانید محبوب‌ترین یا سالم‌ترین قابلمه را انتخاب و خریداری کنید. به نظر می‌رسد که هرچقدر قابلمه از مواد بهتری تشکیل شده باشد و روکش بهتری داشته باشد ارزش خرید بالاتری هم دارد. در حال حاضر قابلمه‌های سرامیکی به دلیل نچسب بودن و حفظ دما محبوبیت بالایی دارند؛ اما هر کدام از انواع دیگر نیز دارای مزایا و کاربردهای خاص خود هستند که توجه به آنها خالی‌ازلطف نیست.
در پایان امیدوارم مقاله امروز موردتوجه شما عزیزان قرار گرفته باشد. اگر نظر و یا پیشنهادی دارید، لطفاً در قسمت دیدگاه‌ها با من و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
