اگزما پوست چیست -پوست بدن انسان حساس‌ترین عضو بدن محسوب می‌شود. بیماری های پوستی از جمله شایع‌ترین بیماری‌ها در جهان هستند. بثورات پوستی، خارش پوست، برآمدگی‌های برجسته، پوسته‌ریزی، تاول یا زخم، تغییر رنگ و غیره از شایع ترین علائم بیماری پوستی هستند. خال‌ها و شایعات پوستی که تغییر رنگ، اندازه، شکل می‌دهند حتما باید توسط دکتر پوست بررسی شوند. اگزما نیز یکی از همین بیماری‌های شایع پوستی است که در ادامه به آن می پردازیم.
اگزما پوستی چیست ؟
اگزما حالتی است که در آن لکه‌هایی از پوست ملتهب، ترک خورده و زبر می‌شوند و فرد در آن ناحیه احساس خارش می‌کند. علت بیماری اگزما به طور قطع معلوم نیست؛ ولی این بیماری در افرادی که آلرژی دارند بیشتر دیده می‌شود. برخی غذاها مانند آجیل و لبنیات می‌توانند علائم اگزما را تحریک کنند. محرک های محیطی می تواند شامل دود، گرده، صابون ها و عطرها باشد. اگزما مسری نیست و در هر سنی امکان ابتلا به اگزما وجود دارد ولی دوره شناخته شده این بیماری بیشتر در ۵ سال ابتدایی عمر انسان اتفاق می‌افتد. اگرچه اگزما هم در کودکان و هم در بزرگسالان اتفاق می‌افتد؛ ولی نشانه‌های بیماری در این گروه‌ها با یکدیگر فرق می‌کنند.
علائم اگزما
علائم اگزما پوستی بسته به سن فرد و شدت بیماری ممکن است متفاوت باشد. افراد مبتلا به این عارضه اغلب دوره‌هایی را تجربه می‌کنند که علائمشان بدتر می‌شود، به دنبال آن دوره‌هایی از زمان علائمشان بهبود می‌یابد یا از بین می‌رود. علائم عمومی اگزما عبارتند از :
· پوست خشک و پوسته پوسته شده
· برافروختگی پوست
· خارش
· زخم های باز، پوسته دار
افراد مبتلا به اگزما شدید ممکن است برای تسکین علائم خود نیاز به درمان شدیدتری داشته باشند. مالش و خاراندن مداوم نیز می تواند منجر به عفونت های پوستی شود.
علائم بیماری اگزما در کودکان
علائم اگزما در کودکان هم گاهی با یکدیگر متفاوت است؛ با این حال در حالت کلی نشانه‌های مشابهی در آنها بروز خواهد کرد. کودکان از ۲ ماهگی در معرض ابتلا به اگزما هستند؛ این نوع از اگزما ممکن است تا ۵ سالگی هم ادامه داشته باشد. علائم اگزمادر کودکان از قرار زیر هستند:
· قرمزی پوست،
· خشکی،
· خارش،
· التهاب،
· ایجاد یک برآمدگی در قسمت چانه و یا پیشانی کودک.
هرچه کودک بزرگ‌تر می‌شود؛ شدت بیماری در او بیشتر خواهد شد. زمانی که اگزما به اوج شدت خود برسد؛ پوست به‌شدت خشک می‌شود و با خارش شدیدی همراه است. هرچه مدت بیماری طولانی‌تر باشد؛ عوارض بیماری هم شدیدتر و غیرقابل‌تحمل‌تر می‌شود. اگزما پوستی در کودکان ممکن است حتی پس از درمان کامل، بعد از مدتی دوباره عود کند و مشکلات جدیدی را به وجود بیاورد.
انواع اگزما
بسته به اینکه اگزمای پوستی چه نشانه‌هایی از خود بروز داده و با چه شدتی بر روی بدن ایجاد شود؛ به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. در حال حاضر انواع اگزما که در علم پزشکی شناخته شده‌اند؛ از قرار زیر هستند:
درماتیت تماسی
در بیماری درماتیت تماسی، پوست به‌شدت دچار حساسیت می‌شود. علت واکنش التهابی پوست و ایجاد این نوع از اگزما، قرار گرفتن مستقیم در معرض عوامل شیمیایی است. برای مثال خانم‌های خانه‌دار، کارگران ساختمانی و نقاشان از گروه‌هایی هستند که بیشتر در معرض ابتلا به درماتیت تماسی قرار دارند.
درماتیت تماسی می‌تواند باعث ایجاد خشکی و ترک بر روی پوست شود؛ این نوع از اگزما بیشتر ناحیه دست و صورت را درگیر خواهد کرد. به طور معمول صابون‌ها، حلال‌ها و شوینده‌ها دلیل اصلی ایجاد این نوع اگزماهستند. حتی تماس دائمی با آب هم می‌تواند از علل ایجاد درماتیت پوستی باشد.
اگزمای دیس هیدروتیک <br/> اگزمای دیس هیدروتیک یکی از انواع اگزمااست که در آن پوست بدن دچار تاول‌های پوستی می‌شود. این تاول‌ها بیشتر بر روی دست‌ها و پاها ایجاد می‌شوند و حالتی برجسته دارند. به علاوه تاول‌های ایجادشده بر روی پوست معمولا دردناک هستند. این نوع اگزما حتی بعد از درمان کامل هم می‌تواند دوباره عود کند و موجبات ناراحتی شخص را فراهم نماید.
اگزمای دیس هیدروتیک در واقع یک واکنش آلرژیک به موادی مانند فلزات هستند. همچنین حساسیت‌های فصلی هم می‌توانند این نوع از اگزما را به وجود آورند. در کنار اینها افرادی که در معرض هوای گرم و مرطوب هستند، زیاد عرق می‌کنند یا استرس زیادی دارند؛ بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این نوع اگزما قرار دارند.
اگر به هر علتی در معرض موادی مثل کبالت، نیکل یا کروم هستید؛ احتمال ابتلای شما به این نوع اگزما به‌شدت زیاد است. اگزمای دیس هیدروتیک با خارش شدید پوست و ترکیدن تاول‌های پوستی شروع می‌شود. این موضوع رفته‌رفته باعث پوسته‌پوسته شدن، خشکی و قرمزی پوست می‌شود. خشکی پوست در نهایت باعث ترک خوردگی و ایجاد زخم‌های جدید بر روی پوست می‌شود که اغلب هم بسیار دردناک خواهد بود.
اگزمای نومولار
اگزمای نومولار یک بیماری مزمن محسوب می‌شود. در این نوع از اگزما لکه‌هایی به شکل سکه در پوست ایجاد می‌شوند که احساس خارش و سوزش شدیدی در آنها وجود دارد. گاهی بعد از خارش شدید پوست، مایع شفافی هم از لکه‌ها خارج می‌شود.
این نوع از اگزما که به نوع عددی هم شهرت دارد؛ زمانی ایجاد می‌شود که پوست دچار سوختگی شده یا جای نیش حشرات بر روی آن باقی مانده باشد. اگزمای نومولار در مردان رایج‌تر است و معمولا در سنین ۵۵ تا ۶۵ سالگی بروز پیدا می‌کند.
درماتیت ساکن
درماتیت ساکن یا وریدی بیشتر در قسمت ساق پاها ایجاد می‌شود؛ علت اصلی بروز این نوع اگزما مشکل در سیستم گردش خون و واریس است. علائم درماتیت ساکن به‌شدت و ضعف اگزما بستگی دارد. خشکی پوست، قرمزی، متورم شدن و خارش پوست از نشانه‌های اگزمای ساکن هستند. این بیماری بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال ظاهر می‌شود.
درماتیت سبورئیک
درماتیت سبورئیک بیشتر در سر و صورت و پاها ایجاد می‌شود و یک بیماری مزمن و سخت درمان است. این اگزما هم در کودکان و هم در بزرگسالان قابل شیوع است. لکه‌های ایجاد شده توسط این اگزما بر روی پوست و یا اندام تناسلی به‌شدت خارش دارند؛ این خارش‌ها گاهی به قدری زیاد است که باعث خونریزی محل مبتلا می‌شود.
درمان دیرهنگام این اگزما می‌تواند خطرات جدی برای فرد در بر داشته باشد. از مهم‌ترین علائم این نوع اگزما می‌توان به زرد و چرب شدن پوست و پوسته‌پوسته شدن آن اشاره کرد. دلایل اصلی ابتلا به این نوع اگزما را می‌توان ارث، استرس، پوست چرب، عدم شستشوی مناسب پوست و شرایط آب و هوایی دانست.
<br/> درماتیت عصبی
درماتیت عصبی یکی از انواع اگزما است که در واقع خود شما به دست خودتان آن را ایجاد خواهید کرد! زمانی که شما لباس تنگی را می‌پوشید یا در شستشوی قسمت‌های مختلف پوست دقت کافی را به کار نمی‌گیرید؛ در این قسمت‌ها احساس خارش خواهید کرد. خاراندن مکرر این قسمت‌ها می‌تواند باعث ضخیم شدن پوست در این نواحی شود. به همین دلیل است که بسیاری از ما در نواحی قوزک پا، قسمت خارجی ساعد، بازو، پشت گردن و ناحیه تناسلی به درماتیت عصبی دچار می‌شویم.
اتوپیک
اتوپیک یک نوع از اگزما است که گاهی با آسم و تب یونجه همراه می‌شود و در کودکان خردسال شایع‌تر است. پوسته‌پوسته شدن پوست بدن و خارش‌های شدید در پوست از نشانه‌های این نوع اگزما هستند. گاهی خارش‌ها به قدری شدید می‌شوند که باعث تغییر رنگ و ضخیم شدن پوست بدن خواهند شد. زخم‌هایی که به علت خارش شدید در بدن ایجاد می‌شوند؛ عفونت پوست را به دنبال دارند که زمینه‌ای برای ابتلا به بیماری‌های ویروسی و باکتریایی خواهد بود.
درماتیت پوشک
یکی از شایع‌ترین انواع اگزما در کودکان و نوزادان، درماتیت پوشک است. این نوع از اگزما بیشتر در نواحی دیده می‌شود که با استفاده از پوشک پوشانده می‌شوند. علت اصلی بروز این نوع از اگزما، قرار داشتن قسمت‌های زیر پوشک در معرض رطوبت ادرار و مدفوع است. همچنین عدم تعویض به‌موقع کودک و حرکت کردن او با پوشک کثیف، می‌توان علائم این نوع از اگزمارا تشدید کند.
علت ابتلا به اگزما
محققان علت قطعی اگزما را نمی دانند، اما بسیاری از متخصصان سلامت معتقدند که این اگزما از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می شود. اگر والدین به اگزما یا بیماری آتوپیک دیگری مبتلا باشند، احتمال ابتلای کودکان به اگزما بیشتر است. برخی از عوامل محیطی نیز ممکن است باعث ایجاد اگزما شوند. این عوامل محیطی عبارتند از :
صابون‌ها، شوینده‌ها، شامپوها، ضدعفونی کننده‌ها، آب میوه‌های تازه، گوشت و سبزیجات.
گرد و غبار، حیوانات خانگی، گرده ها و کپک ها همگی می‌توانند منجر به اگزما شوند..
میکروب ها: این میکروب‌ها شامل باکتری‌هایی مانند استافیلوکوکوس اورئوس، ویروس‌ها و برخی قارچ‌ها می‌شوند.
هوای بسیار گرم و بسیار سرد، رطوبت زیاد و کم و تعریق ناشی از ورزش می‌تواند باعث بروز اگزما شود.
برخی غذاها: محصولات لبنی، تخم مرغ، آجیل و دانه ها، محصولات سویا و گندم می توانند باعث تشدید اگزما شوند.
استرس: این یک علت مستقیم اگزما نیست، اما می‌تواند علائم را بدتر کند.
هورمون‌ها: زنان ممکن است علائم اگزما را در هنگام تغییر سطح هورمون‌هایشان، مانند دوران بارداری و در نقاط خاصی از چرخه قاعدگی، تجربه کنند.
راهکارهای درمان اگزما
در حال حاضر هیچ درمانی برای اگزما وجود ندارد. هدف از درمان این بیماری، بهبود پوست آسیب دیده و جلوگیری از تشدید علائم است. پزشکان بر اساس سن، علائم و وضعیت فعلی سلامتی یک برنامه درمانی پیشنهاد می‌کنند. برای برخی افراد، اگزمابه مرور زمان از بین می رود اما برای برخی دیگر، این یک وضعیت مادام العمر است.
درمان خانگی اگزما
· حمام کردن
· استفاده از مرطوب کننده در عرض 3 دقیقه پس از حمام کردن برای حفظ رطوبت
· پوشیدن لباس‌های نخی و نرم
· اجتناب از الیاف خشن و خش دار و لباس های تنگ
· استفاده از دستگاه مرطوب کننده در هوای خشک یا سرد
· هنگام شستشو از یک صابون ملایم یا پاک کننده غیر صابونی استفاده کنید
· به جای خشک کردن پوست پس از حمام کردن یا دوش گرفتن، با هوا خشک کنید یا به آرامی پوست را با حوله خشک کنید.
· در صورت امکان، از تغییرات سریع دما و فعالیت‌هایی که باعث تعریق می‌شود اجتناب کنید
· کوتاه نگه داشتن ناخن برای جلوگیری از خراشیدگی و شکستن پوست
· افراد همچنین می توانند داروهای طبیعی مختلفی از جمله آلوئه ورا، روغن نارگیل و سرکه سیب را برای اگزما امتحان کنند.
داروها
پزشکان می توانند چندین دارو را برای درمان علائم اگزماتجویز کنند، از جمله:
کرم ها و پمادهای کورتیکواستروئیدی موضعی: اینها داروهای ضد التهابی هستند و باید علائم اصلی اگزما مانند التهاب و خارش را تسکین دهند. افراد می توانند آنها را مستقیما روی پوست بمالند. برخی از افراد ممکن است از داروهای قوی استفاده کنند.
داروهای خوراکی: اگر درمان‌های موضعی مؤثر نباشد، پزشک ممکن است داروهای خوراکی مانند کورتیکواستروئیدهای سیستمیک یا سرکوب‌کننده‌های ایمنی را تجویز کند. این قرص ها به صورت تزریقی یا خوراکی در دسترس هستند. افراد فقط باید برای مدت کوتاهی از آنها استفاده کنند. همچنین، توجه به این نکته مهم است که اگر فرد از قبل داروی دیگری برای این بیماری مصرف نکرده باشد، علائم ممکن است با قطع این داروها بدتر شود.
آنتی بیوتیک‌ها: اگر اگزما در کنار عفونت باکتریایی پوست رخ دهد، پزشکان آنتی بیوتیک تجویز می‌کنند.
آنتی هیستامین‌ها: اینها می توانند خطر خاراندن در شب را کاهش دهند، زیرا باعث خواب آلودگی می‌شوند.
مهارکننده‌های موضعی کلسینئورین: این دارو فعالیت‌های سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند. این التهاب را کاهش می‌دهد و به جلوگیری از عود کمک می‌کند.
مرطوب کننده های ترمیم کننده: از دست دادن آب پوست را کاهش می‌دهند و به ترمیم پوست می‌پردازند.
فتوتراپی: این روش شامل قرار گرفتن در معرض امواج UVA یا UVB است که می‌تواند درماتیت متوسط را درمان کند. پزشک در طول درمان پوست را به دقت تحت نظر خواهد داشت.
داروهای بیولوژیک تزریقی: این داروها پروتئین های موجود در سیستم ایمنی را مسدود می‌کنند تا پاسخ سیستم ایمنی را محدود کنند.
منبع : مجله پزشکی کلینیک دانیان
