می‌دانیم که چاپ هر کتابی به خودی خود ارزش و اعتباری ندارد. اعتبار کتاب به دارا بودن شناسنامه کتاب و درج آن در صفحات اولیه کتاب است. گرفتن مجوزهای قانونی برای کتاب، تمامی حقوق مادی و معنوی آن را برای نویسندگان محفوظ میکند. تمامی کتابهایی که بدون مجوزهای قانونی چاپ می‌شوند به لحاظ پیگیری قانونی و مالکیت به هیچ وجه قابل پیگیری نیستند. به این خاطر در این مطلب که با عنوان گرفتن مجوز برای چاپ کتاب ارایه داده‌ایم سعی خواهیم کرد مدارک لازم و مراحل گرفتن مجوز برای چاپ کتاب را به صورت تفصیلی و جزء به جزء ارایه کنیم.
در چاپ کتاب به سه نوع مجوز احتیاج داریم. این مجوزها عبارتند از شابک، فیپا و اخذ مجوز ارشاد.
معمولا انتشارات لیستی از شابک های صادره دارد که میتواند هر یک از این شابک ها رو به یک کتاب جدید اختصاص دهد. بنابراین، ناشران قانونی، شماره شابک کتاب را در اختیار دارند که بعد از آماده شدن کتاب شماره شابک را به کتاب ارایه می‌دهد. اخذ شماره شابک پروسه زمانبری نیست و می‌توان بعد از آماده شدن کتاب شماره شابک را برای آن دریافت نمود.
حداقل ۳۰ درصد از متن کتاب بعلاوه شابک تخصیص یافته و مدرک شناسایی نویسنده یا نویسندگان به کتابخانه ملی ارسال میگردد (اگر کتاب ترجمه شده باشد باید اطلاعات کتاب اصلی خارجی زبان را هم ارسال کرد. البته گاهی هم در صورت درخواست کتابخانه ملی، نیاز به ارسال پی دی اف کتاب اصلی هست). به طور معمول بازه زمانی دو هفته تا بیست روز در این مرحله باید صبر کرد تا کتابخانه ملی فیپا یا همان شناسنامه کتاب را صادر کند؛ هرچند در سایت خود کتابخانه ملی نوشته شده است مدت زمان اریه این مجوز ده روز می‌باشد که به دلایل ترافیک کتابهای آماده چاپ این مدت زمان به دو هفته تا ۲۰ روز افزایش یافته است. این شناسنامه اطلاعات زیادی از کتاب از جمله: سرشناسه (نویسنده اصلی)، شناسه های افزوده (نویسندگان دوم به بعد)، شماره شابک، رده بندی کنگره‌ای و غیره است. در این مرحله نویسنده میتواند خودش وارد سایت کتابخانه ملی کشور شود و با جست و جوی نام نویسنده, شناسنامه کتابش را به صورت آنلاین ببیند. در این بازه زمانی، برخی نویسندگان یا انتشارات فرصت می‌کنند تا صفحه آرایی و طرح جلد را تنظیم کنند. در این مرحله ارایه کپی کارت ملی نویسنده یا نویسندگان الزامی است و برای گرفتن این مجوز لازم است تا ارایه شود. قابل ذکر است که طرح جلد تنظیم شده نیز می‌باید مورد رویت وزارت سازمان ارشاد قرار گیرد.
متن کتاب که شناسنامه صادر شده توسط کتابخانه ملی درآن وارد شده است و جلد کتاب در این مرحله آماده هستند. سه نسخه از کتاب چاپ میشود و برای اداره فرهنگ و ارشاد ارسال میگردد. در این مرحله ارشاد کتاب را با شناسنامه تطبیق داده و متن کتاب را از نظر ممیزی های مختلف از جمله سیاسی و اخلاقی و مذهبی و غیره بررسی میکند و در صورت صدور مجوز وزارت ارشاد، انتشارات اجازه دارد کتاب را در شمارگان زیاد چاپ کند.
لازم به ذکر است متاسفانه اخیراً برخی ناشرین جعلی اقدام به اخذ مجوزهای جعلی برای مولفان می‌کنند و مولفین نیز با دیدن اطلاعات آنها چنین تصور می‌کنند که مجوزهای قانونی مورد درخواست آنها کسب شده است؛ در حالیکه این مجوزها جعلی می‌باشند. گاهاً حتی شماره شابک و فیپا جعلی نیز در بخش شناسنامه کتاب درج میشود که طبیعتاً مولفین نمی‌توانند اطلاعی از صحت و سقم آن حاصل کنند. اما استعلام قانونی بودن مجوزها بسیار راحت و آسان است. بعد از اخذ فیپا، شما می‌بایست بعد از مدت کوتاهی اطلاعات کتاب خود و نام نویسندگان را در وب سایت کتابخانه ملی مشاهده کنید. توجه داشته باشید: در غیر اینصورت و به هر دلیلی اگر اطلاعات کتاب و نویسندگان را بعد از اخذ مجوز فیپا بر روی کتابخانه ملی مشاهده ننمودید، مطمئن باشید مجوز اخذ شده برای کتابتان جعلی و مشکل دار است. البته باید بگوییم که ممکن است بعد از اخذ فیپا چند روز (۳ یا ۴ روز معمولاً) طول بکشد تا این اطلاعات بر روی وب سایت کتابخانه ملی نمایه شود. در این لینک شما می‌توانید نحوه استعلام اطلاعات کتابتان را بعد از اخذ فیپا در وب سایت کتابخانه ملی مشاهده کنید.
لینک:
http://aspub.ir/%da%af%d8%b1%d9%81%d8%aa%d9%86-%d9%85%d8%ac%d9%88%d8%b2-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%da%86%d8%a7%d9%be-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/
