کی جنگو؟ کی فلسک؟ مسئله این است

از امیر دربندی

وقتی صحبت از فریمورک‌های پایتون برای توسعه وب می‌شود، دو نام همیشه در مرکز توجه است: جنگو و فلسک. اما انتخاب بین این دو، مثل انتخاب بین یک «کافه تمام‌عیار» و یک «آشپزخانه شخصی» است!

• جنگو را مثل یک رستوران آماده تصور کنید: میز، صندلی، منوی از پیش‌تعیین‌شده و حتی پیشخدمت دارد! همه چیز حاضر است و فقط باید غذای خود را سفارش دهید. مثلاً اگر بخواهید یک سایت خبری مثل «ایلنا» یا یک فروشگاه آنلاین شبیه «دیجیکالا» بسازید، جنگو با امکانات پیش‌فرضش (مثل صفحه ادمین، احراز هویت و ORM) شما را سریع به هدف می‌رساند.
• فلسک اما مثل یک آشپزخانه خالی است که خودتان انتخاب می‌کنید چه قابلمه‌ای بخرید، از چه ادویه‌ای استفاده کنید و حتی چیدمان ظرف‌ها چگونه باشد. مثلاً اگر بخواهید یک سرویس کوچک برای پرداخت آنلاین (مثل زرین‌پال) یا یک API ساده برای اپلیکیشن موبایل طراحی کنید، فلسک انعطاف بیشتری به شما می‌دهد.

کی جنگو؟ کی فلسک؟ مسئله این است!

اگر شما هم مثل من، پای ویدیوهای جادی میرمیرانی نشسته‌اید، حتماً این سوال برایتان پیش آمده: «جنگو یا فلسک؟ کدام یک را باید برگزینم؟». جواب این سوال مثل انتخاب بین «کله‌پاچه صبحگاهی» و «کباب شبانه با دوستان» است! هر دو گرسنگی را رفع می‌کنند، اما مسیر رسیدن به هدف، زمین تا آسمان فرق دارد.

مقایسه جنگو و فلسک: از استارباکس تا کافه خانگی!

• جنگو مثل یک استارباکس شلوغ است: منوی آماده، صندلی راحت، وای‌فای پرسرعت و حتی لیوان مخصوص با اسم شما! کافی است بگویید «یک پروژه سازمانی با کاربران هزارتا»، جنگو همان لحظه ORM، احراز هویت دو مرحله‌ای و پنل ادمینِ از قبل پخته‌شده را می‌کوبد جلویتان. مثلاً ساخت یک سایت فروشگاهی مثل دیجی‌استایل با امکانات پیچیده، بدون جنگو مثل پختن قرمه‌سبزی بدون قابلمه است!
• فلسک اما شبیه کافه دنج خانگی خودتان است: خودتان انتخاب می‌کنید قهوه‌تان ترک باشد یا اسپرسو، شکر داشته باشد یا نعناع! مثلاً اگر بخواهید یک سرویس ارزیابی حافظه رم سرورهای داخلی (مثلاً برای شرکت‌های ایرانی مثل آپارات) بسازید، فلسک به شما اجازه می‌دهد مثل یک جادوگر، فقط چیزهایی که نیاز دارید را از جیب بیرون بکشید.

قدرت جنگو: وقتی امکاناتش ضروری است، و وقتی که نیست!

جنگو مثل یک کارخانه تمام‌خودکار است که از همان ابتدا هر ابزاری که نیاز دارید در اختیارتان می‌گذارد. اما اگر از این ابزارها استفاده نکنید، مثل خرید یک کامیون ۱۸ چرخ برای حمل یک بسته پیک است!

مزایای کلیدی جنگو:
۱. ORM قدرتمند:

بدون نوشتن حتی یک خط SQL، می‌توانید مدل‌های دیتابیس ایجاد کنید و عملیات CRUD را مدیریت کنید.

مثال: ساخت یک سامانه رزرو هتل با جدول‌های پیچیده (اتاق‌ها، کاربران، پرداخت‌ها) در کمتر از یک ساعت!

۲. پنل ادمین پیش‌ساخته:

نیازی به کدنویسی جداگانه برای مدیریت محتوا ندارید.

مثال: در یک پلتفرم آموزشی، معلمان می‌توانند به راحتی دوره‌ها و آزمون‌ها را آپلود کنند.

۳. امنیت داخلی:

محافظت خودکار از حملات رایجی مثل CSRF، XSS و SQL Injection.

مثال: برای سایت بانکی، این ویژگی‌ها مثل یک گارد مسلح است!

۴. مقیاس‌پذیری:

پشتیبانی از معماری‌های بزرگ با هزاران کاربر همزمان.

مثال: اپلیکیشن رزرو بلیط هواپیما در فصل مسافرت.

اگر این ویژگی‌ها را نیاز ندارید، جنگو انتخاب اشتباهی است!
پروژه‌های کوچک: مثلاً یک API ساده برای نمایش آب‌وهوا که نیازی به ORM یا پنل ادمین ندارد.

میکروسرویس‌ها: اگر می‌خواهید یک سرویس جداگانه برای پرداخت بسازید، فلسک با کتابخانه‌های سبک‌تر (مثل Flask-RESTful) مناسب‌تر است.

منابع محدود: اگر سرور شما قدرت پردازشی کمی دارد (مثلاً یک سرور ارزان‌قیمت ایرانی)، فلسک مصرف حافظه کم‌تری دارد.

پروژه جادی: فلسک، انتخابی از جنس نیاز

در پروژه اخیر جادی میرمیرانی (تماشای ویدیو در آپارات)، فلسک نه یک انتخاب، که ضرورت بود. چرا؟

• مینیمالیسم: پروژه شبیه یک موشک بود؛ سبک، سریع و بدون بار اضافه. فلسک به جادی اجازه داد مثل یک موتورسوار، بین ترافیک کتابخانه‌ها مانور دهد.
• سفارشی‌سازی: جادی نیاز داشت از SQLAlchemy برای مدیریت دیتابیس استفاده کند، نه آنچه جنگو به او تحمیل می‌کرد.
• ماژولار بودن: پروژه چندین بخش مجزا داشت (مثل پردازش تصویر و گزارش‌گیری) که با فلسک مثل قطعات لگو به هم چسباندنی بودند.

۴ سناریو؛ ۴ انتخاب سرنوشت‌ساز

۱. پروژه دولتی با بودجه کلان → جنگو

فرض کنید می‌خواهید سامانه ثبت‌نام دانشگاه آزاد را طراحی کنید. کاربران میلیونی، تراکنش‌های بانکی، گزارش‌های اداری پیچیده. اینجا جنگو مثل یک سوپرمن با کراوات است: پنل ادمین آماده، مدیریت خطاهای یکپارچه و امنیت پیش‌فرض.

۲. استارتاپ نوپای ایرانی → فلسک

می‌خواهید یک اپلیکیشن رزرو سالن آرایشگاه‌های تهران راه بیندازید. نیاز به MVP (حداقل محصول پذیرفتنی) دارید که سریع بالا بیاید و هزینه سرورتان را نخورد. فلسک با کتابخانه‌هایی مثل Flask-RESTful و Swagger شما را در ۲ هفته به خط پایان می‌رساند.

۳. پلتفرم تحلیل داده → جنگو

اگر پروژه‌ای مثل سایت «مگول» (تحلیل بازار بورس ایران) را می‌سازید، جنگو با Django REST Framework و پشتیبانی از Celery برای پردازش موازی، تبدیل به ستون فقرات پروژه می‌شود.

۴. میکروسرویس پرداخت → فلسک

تصور کنید می‌خواهید سرویس پرداخت یک اپلیکیشن موبایل (مثل آپ) را جدا کنید. فلسک با Docker و Kubernetes چنان هارمونی دارد که گویی برای معماری میکروسرویس متولد شده است.

فلسک: قهرمان بی‌ادعای دنیای وب

فلسک را نه به خاطر شهرت، که برای این ویژگی‌ها انتخاب کنید:

• شروع در ۵ دقیقه: با ۵ خط کد، سرورتان بالا می‌آید. نیازی به تنظیمات عجیب نیست.
• همه‌کاره اما سبک: مثل یک چاقوی ارتش سوئیس؛ هم می‌تواند API بسازد، هم یک وب‌سایت ساده، هم یک سرویس محاسباتی.
• جامعه فعال اما نخبه‌پسند: منابع یادگیری فلسک شاید به اندازه جنگو نباشند، اما هر آموزشش مثل یک مستند پیشرفته شبکه نشنال جئوگرافیک است!

نکته آخر: جنگو یا فلسک؟ مسئله این نیست!

مسئله واقعی، شناخت نیازهای پروژه است. جنگو و فلسک مثل دو برادر هستند: یکی مهندس خوش‌پوش با دفتر کار منظم، دیگری هنرمندی با استودیوی به‌هم‌ریخته اما خلاق!

برای ارتباط با من:

• ایمیل: darbandidr99@gmail.com
• گیت‌هاب: پروفایل حرفه‌ای من

📷

اگر از این مقاله لذت بردید، این پیشنهادات را از دست ندهید:

میکروسرویس‌ها را با پروژه StackPay یاد بگیرید
ویرگول | لینکدین
(پیاده‌سازی عملی میکروسرویس برای پرداخت آنلاین)

مهاجرت از Django REST Framework به GraphQL
ویرگول | لینکدین
(مهاجرت پروژه‌های بزرگ از REST به GraphQL)

امیر دربندی | توسعه‌دهنده بک‌اند و عاشق معماری نرم‌افزارهای چالش‌برانگیز

پ.ن: اگر هنوز هم فکر می‌کنید جنگو بهتر است، یک قهوه دعوت کنید تا بحث را حضوری ادامه دهیم! ☕