شمارۀ ۹۹ | گزارشی از روند نامتعارف درس «شیمی آلی مهندسی شیمی» ترم بهار ۱۴۰۳ | حنانه میرزایی
دستورالعمل‌های آموزشی بدین منظور تنظیم شده‌اند تا هم دانشجو و هم استاد، با درک اهمیت و ضرورت پایبندی به این قوانین، شرایط هرچه باکیفیت‌تری برای تدریس استاد و یادگیری دانشجویان پدید آوردند. بااین‌حال گاهی مشاهده می‌شود که استادی بدون کوچک‌ترین توجه و اهمیت به وظایف خود و حقوق دانشجو، دانشجویان شوربخت را در طول ترم با انواع و اقسام رفتارها و انتظارات نامعقول زجر می‌دهد؛ اتفاقی که ترم گذشته را به کام دانشجویان «شیمی آلی مهندسی شیمی» تلخ کرد. چندی پیش خبری در کانال نشریۀ دردانشکده با عنوان «۵۵ درصد مردود» منتشر شد که گزارش کوتاهی از مشکلات دانشجویان این درس بود که بسیاری از آنان در شرف فارغ‌التحصیلی و از ورودی‌های سال‌های ۹۸ و ۹۹ بودند. با توجه به اهمیت این موضوع و پیگیری‌های متعدد دانشجویان این درس، ضروری است تا این مشکلات به‌صورت دقیق‌تری بررسی شوند.
رطب‌خورده منع رطب می‌کند
ترم گذشته دکتر «حمیده حضرتی» تدریس درس شیمی آلی را با ۸۵ دانشجوی ثبت‌نامی به عهده داشتند. در جریان این درس بی‌نظمی‌های متعددی از سوی استاد مانند عدم برگزاری منظم جلسات به‌دلیل حضور دیرهنگام در برخی جلسات و لغو ناگهانی جلسه و برگزاری آن به‌صورت آنلاین (آن هم بدون اطلاع‌رسانی به‌موقع!) باعث سردرگمی و نارضایتی دانشجویان در طول ترم می‌شدند؛ اما مسئلۀ آزاردهنده‌تر که خون به دل دانشجویان این درس کرده بود، تناقض رفتاری این استاد با دانشجویان بود. ایشان که خودشان پایبندی چندانی به حضور منظم در کلاس‌ها نداشتند، رویکرد سختگیرانه‌ای در خصوص غیبت دانشجویان اعمال می‌کردند؛ به‌طوری که دانشجویانی با بیش از پنج جلسه غیبت، بنا به گفتۀ استاد، وادار به حذف‌کردن درس بودند و درنهایت به همین دلیل، ۱۲ نفر از دانشجویان مجبور به حذف درس شدند.
نمرات در هاله‌ای از ابهام
روند نمره‌دهی این درس با مشکلات و ابهامات زیادی همراه بود و دانشجویان بداقبال، حتی برای اطلاع از نمراتشان نیز در بلاتکلیفی به سر می‌بردند؛ نمرۀ میان‌ترم آن‌ها در حالی اطلاع‌رسانی شد که نمرات دانشجویانی که بیش از سه جلسه غیبت داشتند، اعلام نشدند؛ همچنین ریزنمرات نمرۀ نهایی، شامل نمرۀ حل تمرین و امتحان پایان‌ترم، در اختیار دانشجویان قرار نگرفت و تنها نمرۀ نهایی در سامانۀ آموزش ثبت شد. یکی دیگر از قانون‌های جالب استاد این بود که دانشجویان تنها درصورتی‌که از نمرۀ ارفاقی صرف‌نظر کنند، می‌توانستند از فرصت بازبینی برگۀ امتحان میان‌ترم بهره‌مند شوند. تمامی این موضوعات از دلایل سرازیرشدن سیلی از انتقادات و اعتراضات بر روند نمره‌دهی و حضور و غیاب این درس بودند.
نمک به‌جای مرهم
در این وضعیت، اعتراض دانشجویان به نمرات میان‌ترمشان نه‌تنها مورد بررسی قرار نمی‌گرفت، بلکه نتیجه‌ای عکس داشت؛ استاد درس مرحمت کرده و نمرۀ کسانی که اعتراض زده بودند را کم هم می‌کردند! این رویکرد نامعقول و بی‌رحمانه حتی در قبال اعتراض به نمرات پایان‌ترم هم ادامه داشت و برای مثال، دانشجویی که با نمرۀ ۱۰ درس را گذرانده و پاس شده بود، پس از اعتراض با کاهش نمره مردود می‌شد. در نتیجۀ تمام این مسائل، حدود ۵۵ درصد از دانشجویان مهندسی شیمی و ۷۰ درصد دانشجویان شیمی، موفق به گذراندن درسشان با این استاد نشدند.
مسئول پاسخ‌گریز
پس از این، دانشجویان با پیگیری‌کردن موضوع، اعتراضات خود را به اطلاع معاون آموزشی دانشکدۀ شیمی، دکتر «مجتبی باقرزاده»، رساندند تا این موضوع از طریق ایشان دنبال شود؛ اما حتی پیگیری‌های دانشکدۀ شیمی هم با جوابی از استاد مدعو که در برابر تمامی این انتقادات سکوت اختیار کرده بود، مواجه نشد. با این اوصاف، پیگیری این ماجرا به آموزش کل دانشگاه نیز کشیده شد؛ اما استاد همچنان همان روال پیشین خود را در پی گرفته بود و پیگیری‌های آموزش دانشگاه نیز در خصوص اعلام ریزنمرات و ارائۀ فرصت بازبینی، با بی‌اعتنایی و عدم پاسخگویی استاد مواجه شد.
خسارت یک دست بر دوش صد دست
پس از برگزاری جلسۀ شورای مدیران آموزش، تصمیم بر آن شد تا امتحان پایان‌ترم مجدد برای دانشجویان متقاضی برگزار شود و بدین منظور، دکتر «عظیم ضیایی» به‌عنوان استاد این درس معرفی شدند. نمرۀ نهایی این دانشجویان میانگین نمرات این امتحان و امتحان دکتر حضرتی در نظر گرفته خواهد شد و برای سایر دانشجویانی که شرکت نکردند، همان نمره‌ای که از سوی دکتر حضرتی اعلام شده بود، به‌عنوان نمرۀ نهایی ثبت می‌شود.
بااین‌حال پس از تمام این تمهیدات و پیگیری‌ها، همچنان مشکلات این درس و اشتباهات این استاد، گریبان‌گیر دانشجویان است؛ چراکه با توجه به این تصمیم میانگین نمرات دو امتحان، برخی از دانشجویان برای جبران نمرۀ ناعادلانۀ امتحان اول خود و گرفتن نمرۀ نهایی متوسط، چاره‌ای جز دریافت نمره‌ای بالا در امتحان دوم ندارند.
