شمارۀ ۹۸ | شرایط کارآموزی در دکل نفتی | ائلمان نایل‌پور
بخش جدانشدنی هر شاخه و رشته‌ای از مهندسی، کارآموزی است؛ اما این موهبت سالیان درازی است که از شاخهٔ نفتِ آن درخت، دریغ شده‌است. اگرچه شما همچنان می‌توانید به یکی از شرکت‌های فنی و مهندسی مستقر در پایتخت رفته، فرم‌هایی که تا ابد درازا دارند را پر کرده و سپس ۲۴۰ ساعت از ساعت‌های ارزشمند خود را پشت یک مانیتور کوچک (اگر شرکتِ پولداری باشد، ۲۴ اینچی) سپری کنید و خود را با فریبِ آموختنِ مهندسی و گرفتن لقبِ مهندس خوشحال کنید؛ اما همه می‌دانیم که وقتی حرف از نفت می‌شود، اولین اُبژه‌ای که در ذهن همگان نقش می‌بندد، دکل است. دانشجویان چهار سال خود را صرف آموختن و گذراندن دروسی می‌کنند که برایشان به‌شدت انتزاعی می‌نماید. جریان دارسی (Darcy’s Equation) را در مخزنی مطالعه می‌کنند که هرگز نخواهنددید. داده‌های چاهی را رسم می‌کنند که کوچک‌ترین ایده‌ای درمورد شکل و شمای اجزاء آن ندارند. به همین خاطر همیشه چشم‌انتظار اساتید و دانشگاه هستند تا به راهی که در آن قدم برداشته‌اند نوری افکنند و کمکشان کنند. این نور در چند سال گذشته بسیار کم‌سو بوده و بعد از دوران کرونا حتی رو به مرگ بود.
شرایط شرکت در کارآموزی چیست؟
در روزهای اخیر خبرهای خوشی از مدیریت دانشکده به گوشمان رسیده‌است. دانشکده در راستای ارتباط هرچه بیشترِ فضای آکادمیک با صنعت، به‌دنبال فراهم‌کردن فرصت کارآموزی در مناطق عملیاتی و دکل برای دانشجویان است. از دکتر جمشیدی جویای این اخبار شدیم و مشخص شد که امسال قطعاً فرصت کارآموزی در دکل نفتی برای دانشجویان فراهم خواهدشد. جزئیات قضیه هنوز به‌صورت کامل مشخص نشده‌است؛ اما کلیات بدین‌منوال خواهدبود:
از آنجا که پس از سال‌ها این موضوع مطرح شده و اجرا‌شدن آن قطعی شده‌است، فعلاً ظرفیتی برای آن اعلام نخواهدشد. به‌زودی فرم ثبت‌نام کارآموزی منتشر خواهدشد و پس از اطلاع از تعداد دانشجویان علاقه‌مند به حضور در دکل، تصمیم برای ظرفیت و محدودیت آن گرفته خواهدشد. پروسهٔ انتشار فرم کارآموزی و انجام آن برعهدهٔ «انجمن SPE» خواهدبود. کارآموزان قرار است به مدت دو هفته در دکل و مناطق عملیاتی حضور یابند.
تا جایی که مطلع شدیم، نگرانی اصلی دانشکده به شرایط سخت کارآموزی و علاقه‌مندی دانشجویان به این نوع از کارآموزی برمی‌گردد؛ اما منظور از شرایط سخت کاری چیست؟
دکل و شرایط سخت
دکل‌های حفاری با توجه به ماهیت و چیستیِ کاری که انجام می‌دهند، محیطی آلوده و شیمیایی دارند و معمولاً چند ده کیلومتر دورتر از شهرها و آبادی‌ها فعالیت می‌کنند. به همین دلیل در دکل خبری از زندگی روزمره‌ای که در شهرها داریم و به آن عادت کرده‌ایم، نیست. محیط معمولاً بیابانی است. روزها بسیار گرم و گهگاهی شب‌ها می‌توانند بسیار سرد باشند. اکثر اوقات مجبور می‌شوید بدون آنتن تلفن‌همراه سر کنید؛ این موضوع ممکن است برای برخی آزاردهنده باشد. جدا از شرایط آب‌وهوایی، کارکردن در دکل نه آسان است و نه تمیز. کثیفی لباس‌هایتان به‌علت وجود گِل حفاری و چرخش و جریان ۲۴ ساعتهٔ آن اجتناب‌ناپذیر خواهدبود. پس احتمالاً باید با لباس‌هایی که با خود به دکل می‌برید برای همیشه خداحافظی کنید؛ چراکه لکه‌ها به‌سختی به جدایی از لباس‌هایتان رضایت خواهند‌داد.
در راستای رفع نگرانی از این لکهٔ ننگ نفتی، دانشکده می‌خواهد با داوطلبان مصاحبه‌ای کوتاه انجام دهد و از انگیزه و علاقهٔ آنان به حضور در این ماجراجویی اطمینان حاصل کند. بد نیست قبل از جلسهٔ مصاحبه نیم‌نگاهی به سؤالات مصاحبهٔ سال‌های قبل در سایت‌ها بیندازید. معمولاً تغییر نمی‌کنند؛ مگر آنکه خیلی بدشانس باشید.
چه فایده‌ای برایمان دارد؟
کارکردن در دکل نفتی در کنار سختی‌هایش، لذت‌های خودش را هم دارد. با حضور در دکل فرصتی خواهیدیافت تا با آنچه در دانشگاه و در یک محیط آکادمیک یاد گرفته‌اید، آشتی کنید. ماهیت صنعت را لمس خواهیدکرد و فرصتی خواهدبود برای اندکی اندیشیدن در باب تصمیمات آینده‌تان. دکل نفتی یک شمشیر دو لبه است؛ بعضی‌ها وقتی برگردند احتمالاً برای همیشه از اینکه مهندسی نفت را انتخاب کرده‌اند، پشیمان شوند و چه‌بسا برخی در تصمیمشان مصمم‌تر شوند.
حرف آخر
اگر از من بپرسید، آن سه روزی که سوار هواپیما شدم، رفتم روی دکل شمارهٔ سه و آچاربستن دور لولهٔ حفاری را یاد گرفتم، درحالی که کل پرسنل دکل آن بغل ایستاده بودند و جلوی خنده‌شان را به‌زور گرفته‌بودند تا من اعتمادبه‌نفسم را از دست ندهم، جزو بهترین لحظات زندگی‌ام بود که هیچ‌وقت از خاطرم نخواهدرفت؛ البته باید بگویم که در همان سه روزی که در دکل بودم، شلوار جین موردعلاقه‌ام را از دست دادم.
